Rola prawdy genetycznej w decyzji zainteresowanych osób o ustaleniu pochodzenia dziecka od ojca wskutek uznania w świetle orzecznictwa sądów powszechnych w 2011 roku

• Authors: Elżbieta Holewińska-Łapińska

Title variants

EN

The role of genetic truth in the decision of the parties concerned to determine the origin of a child from a father as a result of acknowledgement in light of judicial decisions of common courts in 2011

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia, wynikający z analizy akt spraw sądowych, stan wiedzy matek dzieci i mężczyzn, którzy uznali pozamałżeńskie dzieci (po 13 czerwca 2009 r. uznali ojcostwo), o pochodzeniu dziecka od uznającego mężczyzny w chwili składania oświadczeń koniecznych do uznania. Relacjonuje także, ujawnione w toku postępowania sądowego, przyczyny złożenia oświadczeń w złej wierze. Badanie będące podstawą wskazanych ustaleń obejmowało akta wszystkich spraw, w których zakwestionowano skuteczność uznania dziecka i uznania ojcostwa, zakończonych w 2011 r. rozstrzygnięciem merytorycznym. W świetle nowelizacji z 6 listopada 2008 r. uznanie ojcostwa jest „aktem wiedzy” osób przeświadczonych, że są rodzicami dziecka, bezskutecznym, gdy dziecko nie pochodzi od mężczyzny, który uznał ojcostwo. Badanie wykazało, że zarówno przed tą nowelizacją, jak i po niej świadome uznawanie nieswoich dzieci występowało i nadal występuje. Zasygnalizowano także problematykę ewentualnej odpowiedzialności karnej za takie działania i wątpliwości co do możliwości zastosowania w większości przypadków art. 272 k.k.

EN

The article presents the state of knowledge of mothers, children and men, who acknowledged their extramarital children (acknowledgement of paternity after June 2013), about the origin of the child from the man acknowledging paternity at the time of making declarations necessary for the acknowledgement. The article is based on an analysis of relevant court records. It also points to the causes of making ill-will declarations revealed in the course of court proceedings. The study constituting the basis for the conclusions referred to covered the records of all cases in which the effectiveness of the acknowledgement of the child and the acknowledgement of paternity was questioned, closed with a decision on the merits of the case. In light of the amendment of 6 November 2008, the acknowledgement of paternity is ‘an act of knowledge’ of persons having the conviction of being parents of the child, ineffective, where the child does not proceed from the man who acknowledged paternity. The study revealed that conscious acknowledgement of children not being their own had place and still has place both before and after the amendment. The question of possible criminal liability for such actions as well as possible application in the majority of cases of Art. 272 of the criminal code is also considered.

Keywords

PL

ojcostwo; uznanie dziecka; uznanie ojcostwa; bezskuteczność uznania ojcostwa; nieistniejące uznanie ojcostwa; wyłudzenie poświadczenia nieprawdy; wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego

EN

paternity; acknowledgement of a child; acknowledgement of paternity; attestation of untruth

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Acta Iuris Stetinensis
• Year: 2014
• Issue: 6
• Pages: 263 - 284

Contributors

author

Elżbieta Holewińska-Łapińska

• Uniwersytet Warszawski

References

• Działyńska M., Pochodzenie dziecka od rodziców, w: Konwencja o prawach dziecka. Analiza i wykładnia, red. T. Smyczyński, Poznań 1999.
• Gładych K., Uznanie ojcostwa przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego, “Technika i USC” 2010, nr 1.
• Gwiazdomorski J., Błąd mężczyzny, który uznał dziecko nie swoje, “Nowe Prawo” 1974, nr 5
• Gwiazdomorski J., Uznanie dziecka, w: System prawa rodzinnego i opiekuńczego, red. J.S. Piątowski, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1985.
• Haberko J., Charakter prawny uznania dziecka, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1999, nr 2.
• Holewińska-Łapińska E., Kwestionowanie uznania dziecka i uznania ojcostwa w orzecznictwie sądów powszechnych w 2011 r., Studia i Analizy Sądu Najwyższego t. VII, Warszawa 2014.
• Holewińska-Łapińska E., Skutki prawne uznania dokonanego przez mężczyznę niebędącego ojcem dziecka, “Nowe Prawo” 1972, nr 7–8.
• Holewińska-Łapińska E., Unieważnienie uznania dziecka i stwierdzenie nieważności uznania w praktyce sądowej w okresie 1 lipca 2000 r.–30 czerwca 2004 r. Komunikat o wynikach badań, “Prawo w Działaniu” 2006, nr 1.
• Holewińska-Łapińska E., Unieważnienie uznania dziecka w orzecznictwie sądów polskich w latach 1977–1978, Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego 1983, nr 16.
• Holewińska-Łapińska E., Uznanie dziecka według Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Warszawa 1979.
• Marek A., Komentarz do art. 272 k.k., w: Kodeks karny. Komentarz, LEX 2010.
• Mozgawa M., Komentarz do art. 272 kodeksu karnego, w: Kodeks karny. Komentarz, LEX 2013.
• Pietrzykowski K., Komentarz do art. 73, w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2012.
• Preussner-Zamorska J., Czy można mówić o nieważności uznania dziecka (uwagi na tle polskiego k.r.o.), Studia Cywilistyczne t. XXXII, Kraków 1982.
• Schulz A.N., Nowa konwencja Rady Europy o przysposobieniu dzieci, w: Prawne i pozaprawne aspekty adopcji, red. M. Andrzejewski i M. Łączkowska, Poznań 2008.
• Smyczyński T., Uznanie dziecka, w: System prawa prywatnego, t. 12: Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2003.
• Smyczyński T., Uznanie ojcostwa, w: System prawa prywatnego, t. 12: Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2011.
• Stojanowska W., w: W. Stojanowska, M. Kosek, Nowelizacja prawa rodzinnego na podstawie ustaw z 6 listopada 2008 r. i 10 czerwca 2010 r. Analiza – wykładnia – komentarz, red. W. Stojanowska, Warszawa 2011.
• Sylwestrzak A., Komentarz do art. 73, w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. H. Dolecki, T. Sokołowski, LEX, Warszawa 2013.
• Sylwestrzak A., Rola kierownika urzędu stanu cywilnego przy uznaniu ojcostwa, w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy po nowelizacji, red. J. Mazurkiewicz, Wrocław 2010.
• Wilk A., Ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa dokonanego w złej wierze, “Metryka” 2013, nr 2.
• Zawłocki R., Komentarz do art. 272, w: Kodeks karny. Część szczegółowa, red. A. Wąsek, R. Zawłocki, Warszawa 2010, t. II.