Stratyfikacja słownictwa z komponentem nazwy barwy złotej w lirykach Leopolda Staffa (część druga)

• Authors: Mirosława Białoskórska

Title variants

EN

Stratification of the vocabulary with lexical component designating colour gold in Leopold Staff's poetry (part 2)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Having compared the distribution of the colour gold in the poetical output of A. Mickiewicz, J. Tuwim, M. Pawlikowska-Jasnorzewska, S. Grochowiak and Z. Herbert with that of Leopold Staff, I conclude that it is by far most widespread in the poetry of the latter – a classicist. Apart from some standard vocabulary, which was commonly used by all seven of the above-mentioned poets (złocisty, złocony, złoto, złoty) and well established in both spoken and written variants of early 19th c. Polish, Staff used various lexical individualisms. They were mostly adjectival (often compound), but occasionally also nominal and verbal (in their singular form), e.g.: brzęczyzłotka, przezłacać się, rozzłocić, purpurowozłoty, rudozłoty, złocistokłosy, złotoszczery. Such frequent occurence of lexical components designating colour gold provided light reflexes to the pictures painted with the poet's words. Semantic poetisms, such as: topaz słońca, ciepły bursztyn lasu, dźwignęłaś lasy […] w bursztyn i topazy, etc., deserve a separate attention, since they greatly deepen poeticisation of the landscapes and other elements of the represented world. Designations of colour gold are especially prominent in the early volumes of Staff's poetry, i.e. those published by the 1920's. In the later period, the poet's use of the designations of all colours (not only colour gold) becomes increasingly rare, due to Staff's turn towards more concise and condensed lyrics at the cost of abandoning longer poetic forms, i.a. his long beloved sonnet.

Keywords

PL

idiolekt poety; leksyka; barwa złota

EN

poetic idiolect; lexis; colour gold

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2015
• Volume: 14
• Pages: 25-41
• Physical description: oryginalny artykuł

Contributors

author

Mirosława Białoskórska

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Badyda E., Świat barw – świat znaczeń w języku poezji Zbigniewa Herberta, Gdańsk 2008.
• Bal A., Kolor złoty i srebrny w metaforach Bohdana Zaleskiego, „Język Polski” 2004, z. 4.
• Białoskórska M., Obrazy poetyckie z komponentem barwy złotej w lirykach Leopolda Staffa w: Barwa w języku, literaturze i kulturze t. 4, red. E. Komorowska, D. Stanulewicz, Szczecin 2013.
• Białoskórska M., Pole błękitu w lirykach Leopolda Staffa, w: Barwa w języku, literaturze i kulturze, t. 2, red. E. Komorowska, D. Stanulewicz, Szczecin 2011.
• Białoskórska M., Właściwości semantyczno-stylistyczne barwy białej w tryptyku „Zimowe, białe sny” Leopolda Staffa na tle polszczyzny XX wieku, w: Barwa w języku, literaturze i kulturze, t. 1, red. E. Komorowska, D. Stanulewicz, Szczecin 2010.
• Boryś W., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.
• Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1991.
• Krzyżanowski J., Neoromantyzm polski 1890 – 1918, Wrocław 1971.
• Kurek M., Kolor w poezji Stanisław Grochowiaka, „Poznańskie Studia Polonistyczne”. Seria Językoznawcza 1997.
• Podraza-Kwiatkowska M., Literatura Młodej Polski, Warszawa 1997.
• Rychter J., Językowa kreacja barw w poezji Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Szczecin 2014.
• Rzepińska M., Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Kraków 2009.
• Seniów A., Barwa złota w utworach lirycznych Juliana Tuwima, „Studia Językoznawcze”. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. 11, 2012.
• Seniów A., Pole czerwieni w wierszach Juliana Tuwima, „Studia Językoznawcze”, Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. 12, 2013.
• Skubalanka T., O stylu poetyckim i innych stylach języka, Lublin 1995.
• Słownik języka Adama Mickiewicza, t. 1-11, red. K. Górski, S. Hrabec, Wrocław 1962-1983.
• Słownik języka polskiego, t. 1- 8, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Warszawa 1900-1927.
• Szczot M., Klasycyzm Leopolda Staffa, Poznań 2004.
• Tokarski R., Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, Lublin 1995.
• Zgółkowie H., T., Słownictwo współczesnej poezji polskiej. Listy frekwencyjne, t. 1-2, Poznań 1992.

Identifiers

DOI

10.18276/sj.2015.14-02

ISSN

1730-4180