Głusi - na marginesie "świata słyszących"

• Authors: Teper-Solarz Zuzanna
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zdaniem autorki osoby niesłyszące to z socjologicznego punktu widzenia najciekawsza statystyczna kategoria osób niepełnosprawnych. Część z nich należy do językowo-kulturowej mniejszości nazywanej „światem Głuchych”, część pragnie być częścią słyszącej większości, pozostali żyją między tymi dwoma światami. Bez względu na to, z którą z tych grup się identyfikują, nieważne gdzie i nieważne kiedy ma to miejsce – niemalże wszyscy niesłyszący wszędzie i zawsze żyją na marginesie „świata słyszących”. Gdzie należy szukać źródeł tej sytuacji? A może raczej powinniśmy zapytać, kto jest odpowiedzialny za wykluczenie niesłyszących? Problem polega bowiem nie na tym, że głusi nie słyszą, lecz wynika z tego, że słyszący ich nie słuchają. Pozostają głusi na problemy głuchych. Lata milczenia na temat „cichych współobywateli” zbudowały mur stereotypów pomiędzy światami słyszących i niesłyszących, przez który z trudem przebijać będziemy się przez najbliższe dekady. I choć głuchota, ukryta przez wieki w cieniu uprzedzeń, staje się aktualnie oswojonym elementem codzienności, to głusi nadal są i długo pozostaną na marginesie wielu obszarów „świata słyszących”.

Keywords

PL

głusi; Głusi; marginalizacja; wykluczenie

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
• Year: 2016
• Issue: 14
• Pages: 37-45

Dates

published

2016

Contributors

author

Teper-Solarz Zuzanna

References

• Bartnikowska U. (2010a), Sytuacja społeczna i rodzinna słyszących dzieci niesłyszących rodziców, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
• Bartnikowska U. (2010b), Sposoby kształtowania poczucia własnej wartości u dzieci i młodzieży z wadą słuchu, [w:] M. Wójcik (red.), Edukacja i rehabilitacja osób z wadą słuchu – wyzwania współczesności, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
• Czajkowska-Kisil M. (2012), Niepełnosprawność słuchowa jako przesłanka dyskryminacji. http://www.tea.org. pl/pl/SiteContent?subitem=teksty_seminaryjne [dostęp: 17.11.2015].
• Czajkowska-Kisil M. (2014), Wczesna interwencja, [w:] M. Sak (red.), Edukacja głuchych. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Czajkowska-Kisil M., Siepkowska A., Sak M. (2014), Edukacja głuchych w Polsce, [w:] M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Dunaj M. (2014a), Wybrane aspekty edukacji zawodowej głuchych, [w:] M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Dunaj M. (2014b), Osoby głuche na rynku pracy, [w:] M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Frieske K.W. (1999), Marginalność społeczna, [w:] H. Domański, A. Kojder, K. Kosela, K. Kowalewicz (red.), Encyklopedia Socjologii. Tom 2, Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Januszewicz M., Jura M., Kowal J. (2014), Każdy ma prawo do nauki. Prawo głuchych do dostępu do języka i edukacji, [w:] M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Jordan I.K. (1988), In His Own Words. http://www.gallaudet.edu/dpn-home/profiles-and-viewpoints/i-king-jordan.html [dostęp: 03.12.2015].
• Kowal J. (2007), Nowe spojrzenia – język polski jako obcy w kulturze i edukacji Głuchych – Głusi i ich języki obce, [w:] E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych, Łódź: Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki.
• Kowalski P., Nowak-Adamczyk B. (2012), Kształcenie osób głuchych i słabo słyszących–wyzwania dla systemu edukacji w Polsce, [w:] S. Torciuk (red.), Równe szanse w dostępie do edukacji osób z niepełnosprawnościami. Analiza i zalecenia, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Kowalski P., Sacha A., Szczygielska M. (2014), Dostępność, [w:] M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Lane H. (1996), Maska Dobroczynności. Deprecjacja społeczności głuchych, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Laskowska-Klimczewska A., Łacheta J., Maciejska-Roczan K. (2014) Sprawy społeczne, [w:] M. Świdziński (red.) Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Marganiec B. (2014) Kultura Głuchych, [w:] M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Moroń E. (2014), Ideologiczny kontekst wiedzy milczącej w artykułach naukowych o głuchocie, [w:] M. Sak (red.), Deaf Studies w Polsce. Tom 1, Łódź: Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki.
• Moroń E., Zarzeczny G. (2014), Głuchy – językowe podstawy stereotypu, [w:] M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Moroń E., J. Kowal J. (2012), Nisze w zakresie motywacji do podejmowania działań ukierunkowanych na aktywizację osób Głuchych. http://glusiwpracy.dobrekadry.pl/dokumenty/Raport-nisze_w_zakresie_motywacji. pdf [dostęp: 16.11.2015].
• Rutkowski P., Talipska M. (2014), Kształcenie akademickie głuchych, [w:] M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Sacks O. (2011), Zobaczyć głos, Warszawa: Zysk i S-ka.
• Sak M. (2014a), Decyzje specjalistów a osoby głuche i słabosłyszące, [w:] M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Sak M. (2014b), Kształcenie głuchych w szkołach masowych i w klasach mieszanych z innymi niepełnosprawnościami, [w:] M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Sak M. (2014c), Deaf Studies w Polsce, [w:] M. Sak (red.), Deaf Studies w Polsce. Tom 1, Łódź: Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki.
• Szarfenberg R. (2006), Marginalizacja i wykluczenie społeczne. Wykłady. http://www.ekonomiaspoleczna.pl/ files/ekonomiaspoleczna.pl/public/Biblioteka/2006.4.pdf [dostęp: 12.11.2015].
• Szczepankowski B. (1998), Osoby z uszkodzonym słuchem, [w:] A. Ostrowska, B. Szczepankowska (red.), Problem niepełnosprawności w poradnictwie zawodowym. Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego, Warszawa: Krajowy Urząd Pracy.
• Szczepankowski B. (1999), Niesłyszący – głusi – głuchoniemi, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Świdziński M. (2003), Głusi jako uczestnicy badań nad PJM, [w:] M. Świdziński, T. Gałkowski (red.), Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących, Warszawa: Zakład Graficzny UW.
• Świdziński M. (2005a), Języki migowe, [w:] T. Gałkowski, E. Szeląg, G. Jastrzębowska (red.), Podstawy neurologopedii, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Świdziński M. (2005b), Głusi – milczący cudzoziemcy. http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,20265,¬glusi---milczacy-cudzoziemcy.html [dostęp: 13.11.2015].
• Teper-Solarz Z. (2013), Projekt innowacyjny MIGACZ – szansa na aktywizację zawodową i integrację społeczną niesłyszących?, „Pisma Humanistyczne”, zeszyt XI, Katowice: Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego.
• Teper-Solarz Z. (2016), Wzrost mobilności a integracja społeczna i aktywizacja zawodowa osób niesłyszących – za kulisami innowacyjnego projektu testującego PI – MIGACZ wspierającego głuchych w uzyskaniu prawa jazdy, [w:] U. Bartnikowska, A. Żyta, S. Przybyliński (red.), Inkluzja – marginalizacja – wykluczenie a jakość życia osób z niepełnosprawnością. Wyzwania współczesności, Olsztyn: UWM 2016.
• Tomaszewski P. (2014), Funkcjonowanie poznawcze i językowe u dzieci głuchych, [w:] M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Wawrzyniak-Chrzanowska B. (2007) Świat pełen znaczeń – osoby niesłyszące jako twórcy i odbiorcy przekazów kulturowych, [w:] E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych, Łódź: Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki.
• Wiśniewska B. (2007), Dzieci z wadą słuchu – specjalne potrzeby edukacyjne, [w:] E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych, Łódź: Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki.
• Young A., Temple B. (2014), Approaches to Social Research: The Case of Deaf Studies. New York: Oxford University Press.

Notes

PL

Artykuł 4. z numeru 14.

Identifiers

ISSN

2299-2367