Peregrynacja do Ziemi Świętej – rzecz o motywacji Jana Goryńskiego do odbycia pielgrzymki

• Authors: Ossowska-Kulińska Katarzyna

Title variants

EN

Peregrination to the Holy Land – on Jan Goryński’s motivation for pilgrimage

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article discusses the motivation of Jan Goryński to go on pilgrimage to the Holy Land. A 16th century description (preserved until now in a 17th century manuscript) forms a memory of that journey). According to the researchers, in comparison to the other descriptions of that time (by Anzelm Polak, Jan Tarnowski and Mikołaj Krzysztof Radziwiłł “Sierotka” [“Orphan”]), it has an outstandingly memoirs-like nature, according to researchers. In the bibliography concerning the issue of Goryński, there are yet no explanations of the reasons for his decision to go on that journey which was so difficult at those times. Considering the reality of the period when the Pole went on pilgrimage, his motivation might have been: deep faith and will to follow Christ’s steps, intention of penance, thanksgiving or intercession, or increase in his social rank status by being granted the title of the Knight of the Holy Sepulchre. In the text of peregrination, the pilgrim did not directly indicate the reason why he had decided to travel. Until this day, no correspondence which could explain the reasons for realisation of his pilgrimage has been retained. The discourse first presents biographical facts concerning Goryński, his closest relatives and environment which shaped him. An analysis of this Polish pilgrim’s biography as well as the 16th century description of peregrination may assist in determination of reasons for which he went on this pilgrimage.

Keywords

PL

Ziemia Święta; Jan Goryński; pielgrzymka; peregrynacja; podróż

EN

Holy Land; Jan Goryński; pilgrimage; peregrination; journey

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
• Year: 2018
• Volume: 1 (8)
• Pages: 4-15

Dates

published

30.09.2018

Contributors

author

Ossowska-Kulińska Katarzyna

• Uniwersytet Łódzki

References

• Goryński, J. (rkps BOZ 1202), Peregrynacja do Ziemi Świętej. Rkps Biblioteki Narodowej w Warszawie. Sygn. 1202.
• Goryński, J. (1914). Peregrynacja do Ziemi Świętej. W: Dwie peregrynacje z XVI wieku. Wyd. W.T. Baranowski. Prace Komisji do Badań nad Historią Literatury i Oświaty, 1, 263–289.
• Jaroszewicz, F. (1767). Matka Świętych Polska albo żywot świętych błogosławionych, wielebnych, świątobliwych, pobożnych Polaków i Polek. Kraków: Drukarnia Stanisława Stachowicza.
• Leovitius, C. (1557). Ephemeridum novum atque insigne opus ab Anno Domini 1556 usq[ue] in 1606 accuratissime supputatum […]. Augustae Vindelicorum.
• Nakielski, S. (1634). Miechovia sive promptuarium antiquitatum monasterii Michoviensis. Cracoviae: in Officina Francisci Caesarij.
• Niesiecki, K. (1839). Herbarz polski. T. 4. Wyd. i oprac. J.N. Bobrowicz. Lipsk: Breitkopf & Haertel.
• Orzechowski, S. (1972). Żywot i śmierć Jana Tarnowskiego kasztelana krakowskiego, hetmana wielkiego koronnego. W: idem,Wybór pism. T. 1. Oprac. J. Starnawski. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Polak, A. (1512). Terrae Sanctae et urbis Hierusalem descriptio fratis Anzelmi ordinis Minorum de observantia. W: J. de Stobnica, Introductio in Ptholomei Cosmographiam cum longitudinibus et latitudinibusregionum et civitatum celebriorum. Kraków: druk Floriana Unglera.
• Polak, A. (1595). Chorografia albo topografia, to jest osobliwe a okólne opisanie Ziemi Świętej […] przetłumaczona przez Andrzeja Rymszę […]. Wilno: Drukarnia Jana Karcana.
• Radziwiłł, M.K. „Sierotka” (1925). Peregrynacja do Ziemi Świętej (1582–1584). Oprac. J. Czubek. Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce, 15 (2), 17–160.
• Radziwiłł, M.K. „Sierotka” (1962). Podróż do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu (1582–1584). Oprac. L. Kukulski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Tarnowski, J. (1930). Itinerarium z pobytu w Ziemi Świętej z r. 1518. Oprac. K. Hartleb. Kwartalnik Historyczny, 44 (1/1), 50–56.
• Tarnowski, J. (2005). Dziennik podróży do Ziemi Świętej z 1518 roku. Przekł. R. Sawa, oprac. i wstęp D. Chemperek. Odrodzenie i Reformacja w Polsce, 49, 183–194.
• Appold, K.G. (2013). Reformacja. Krótka historia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Vocatio.
• Baranowski, B. (1959–1960). [hasło] Goryński Jan h. Poraj (w. XVI), autor „Peregrynacji do Ziemi Świętej”. W: K. Lepszy (red.), Polski słownik biograficzny. T. 8 (s. 322). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Baranowski, W.T. (1914). Dwie peregrynacje z XVI wieku. W: Prace Komisji do badań nad historią literatury i oświaty. T. 1 (s. 258–262). Warszawa: wyd. z Funduszu im. Adama hr. Krasińskiego.
• Chachaj, M. (2004). Jana Goryńskiego Peregrynacja do Ziemi Świętej na tle epoki. W: B. Rok, F. Wolański (red.), Staropolski ogląd świata. Materiały z konferencji, Wrocław, 23-24 października 2004 r. (s. 15–
• 28). Wrocław: Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii.
• Chemperek, D. (2003). Podróż do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki” – relacja konwertyty. W: K. Stępnik (red.), Radziwiłłowie. Obrazy literackie. Biografie. Świadectwa Historyczne(s. 39–48). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Chemperek, D. (2005). Wstęp. W: J. Tarnowski, Dziennik podróży do Ziemi Świętej z 1518 roku. Przekł. R. Sawa, oprac. i wstęp D. Chemperek. Odrodzenie i Reformacja w Polsce, 49, 183–186.
• Chmiel, A. (ed.) (1904). Album studiosorum Universitatis Cracoviensis. T. 3. Cracovae: Typis Univ. Jagellonicae.
• Czubek, J. (1925). Wstęp. W: M.K. Radziwiłł, Peregrynacja do Ziemi Świętej (1582–1584). Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce, 15 (2), 5–16.
• Friedlaender, E. (ed.) (1887). Aeltere Universitäts-Matrikeln. I. Universität Frankfurt a. O. T. 1. Leipzig: Verlag von S. Hirzel.
• Foerstemann, C.E. (ed.) (1841). Album Academiae Vitebergensis ab. a. Ch. 1502 usque ad a. 1602. T. 1. Lipsiae: Academiae Vitebergensis.
• Hartleb, K. (1930). Najstarszy dziennik podróży do Ziemi Św. i Syrii Jana Tarnowskiego. Kwartalnik Historyczny, 44 (1/1), 26–44.
• Kowalska, H. [hasło] Tomasz Sobocki H. Doliwa. Pobrane z: http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/tomasz-sobocki-h-doliwa-kanclerz (1.04.2018).
• Manikowska, H. (2008). Jerozolima – Rzym – Compostela. Wielkie pielgrzymowanie u schyłku średniowiecza. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Markiewicz, S. (1982). Protestantyzm. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.
• Oracki, T. (1988). Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku. T. 2: L–Ż. Olsztyn: Wydawnictwo Pojezierze.
• Pollak, R. (red.) (1966). Antologia pamiętników polskich XVI wieku. Wybór i oprac. S. Drewniak, M. Kaczmarek. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Sołtan, A. (1978). [hasło] Okuń Piotr z Grodziska h. Belina (ok. 1492–1564). W: E. Rostworowski (red.), Polski słownik biograficzny. T. 23 (s. 717–718). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Starowieyski, M. (2010). Przedmowa. W: P. Iwaszkiewicz, Do Ziemi Świętej. Najstarsze opisy Ziemi Świętej IV–VIII w. (s. 5–47). Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Szymusiak, J.M., Starowieyski, M. (red.) (1971). Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
• Witkowska, A. (1995). Peregrinatio religiosa w średniowiecznej Europie. W: H. Manikowska, H. Zaremska (red.), Peregrinationes. Pielgrzymki w kulturze dawnej Europy (s. 9–16). Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk.