O roli ugruntowanych empirycznie metafor w naukowych programach badawczych

• Authors: Zeidler Paweł

Title variants

EN

About the Role of Empirically-Grounded Metaphors in Scientific Research Programmes

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wraz ze sformułowaniem przez Maxa Blacka interakcyjnej koncepcji metafory zaczęto w filozofii nauki analizować rolę metafor w poznaniu naukowym. Wykazano, że metafory mogą pełnić różne funkcje we wszystkich stadiach tworzenia wiedzy naukowej. W artykule koncentruję się na analizie roli metafor w ujmowaniu danych empirycznych i ich wpływie na konstytuowanie się naukowych programów badawczych. Przedstawiam poglądy na tę kwestię sformułowane przez Maxa Blacka, Mary Hesse, Richarda Boyda, Thomasa Kuhna, Danielę Bailer-Jones, a zwłaszcza przez Johna Stylesa, który szczegółowo analizował rolę, jaką w nauce odgrywają empirycznie ugruntowane metafory. Na zakończenie rozważam wpływ metafor na konstytuowanie się programu badawczego budowy atomu Bohra w kontekście metodologii naukowych programów badawczych Imre Lakatosa.

EN

Along with the formulation by Max Black the interactive theory of metaphor, the philosophers of science began to analyze the role of metaphors in scientific cognition. It has been shown that metaphors can play different functions in all stages of the creation of scientific knowledge. In this paper I focus on the analysis of the role of metaphors in the account of empirical data and their impact on the constitution of scientific research programmes. I present views on this issue formulated by Max Black, Mary Hesse, Richard Boyd, Thomas Kuhn, Daniela Bailer- Jones, and especially by John Styles, who analyzed in detail the role that empirically-grounded metaphors play in science. In the last paragraph of the paper, I consider the impact of metaphors on the constitution of the research programme of Bohr's atomic structure in the context of the Imre Lakatos’s methodology of scientific research programmes.

Keywords

PL

interakcyjna koncepcja metafory; metafora ugruntowana empirycznie; naukowy program badawczy

EN

interactive theory of metaphor; empirically-grounded metaphor; scientific research programme

• Publisher: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
• Year: 2014
• Volume: 2
• Pages: 239-255

Contributors

author

Zeidler Paweł

• Instytut Filozofii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza