Ochrona uczuć religijnych odbiorcy - granice wolności wypowiedzi artystycznej. Wybrane aspekty prawne

• Authors: Lidia K. Jaskuła

Title variants

EN

Religious Feelings of an Audience – the Boundaries of Free Artistic Expression. Selected Legal Aspects

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zarówno wypowiedź artystyczna jak i uczucia religijne są kategoriami związanymi z wolnością człowieka. Wypowiedzi artystyczne umieszczane w przestrzeni publicznej przez ich twórców są konfrontowane z innymi wartościami także obecnymi w tej przestrzeni. Jedną z nich jest wolność sumienia i wyznania, z którą w sposób immanentny związana jest kategoria uczuć religijnych. W dyskusjach społecznych dotyczących wolności wypowiedzi artystycznej często podnoszone jest twierdzenie, że artyście w ramach wolności twórczości artystycznej przysługuje prawo do niczym nie skrępowanego tworzenia i rozpowszechniania efektów swej pracy, a wszelkie próby ograniczania tego procesu są naganne. W taki sposób odbierane są również działania, których celem jest ochrona uczuć religijnych. Warto więc postawić pytanie, czy w świetle aktualnie obowiązujących w Polsce przepisów uczucia religijne rzeczywiście stanowią granicę wolności wypowiedzi artystycznej oraz czy powoływanie się na uczucia religijne rzeczywiście skutkuje ograniczeniem wolności wypowiedzi artystycznej. By na nie odpowiedzieć w pierwszej części artykułu zostały wskazane podstawy prawne ochrony wolności wypowiedzi artystycznej oraz podstawy prawne ochrony uczuć religijnych, a w jego drugiej części podjęta została próba oceny obowiązujących rozwiązań prawnych.

EN

Both an artistic expression and religious feelings are the categories related to human freedom. Works of art placed in the public domain by their authors are confronted with other values present in this space. One of them is the freedom of conscience and worship inherently linked to the notion of religious feelings. Social disputes on free artistic expression often support the conviction that an artist in their free artistic creation is entitled to unreserved creation and dissemination of the results of their work and any attempts to hider this process are reprehensible. The same is often said about activities aimed to safeguard religious feelings. It thus begs the question whether in the light of binding Polish rules and regulations religious feelings set the boundary of free artistic expression, and, whether to invoke religious feelings is essentially effective in terms of restraining free artistic expression. In order to address these questions, the opening part of the article covers the legal bases of the protection of free artistic expression and those of the protection of religious feelings; in the second part of the article, the author attempts to evaluate the existing, relevant legal solutions.

Keywords

PL

wolność sumienia i religii; religia; prawo wyznaniowe; artysta; wolność wypowiedzi; wolność słowa; działalność artystyczna; kodeks karny; obraza uczuć religijnych; wolność sumienia i wyznania

EN

freedom of conscience and religion ; religious freedom; Law on Religion; social problem

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2010
• Volume: 13
• Pages: 161-177

Contributors

author

Lidia K. Jaskuła

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin

References

• Bocheński J., Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów, Kraków 1997.
• Dudek D., Konstytucyjna wolność człowieka a tymczasowe aresztowanie, Lublin 1999.
• Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 1994.
• Garlicki L., Przesłanki ograniczania konstytucyjnych praw i wolności na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2001, nr 10.
• Jaskuła L., Prawo do dobrego imienia a wolność prasy, Warszawa 2008.
• Kamiński I.C., Media w europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w: Prawo mediów, red. J. Barta, R. Markiewicz, A. Matlak, Warszawa 2008.
• Kunicka-Michalska B., Wojciechowska J., Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia i wyznania, wolności seksualnej i obyczajności oraz czci i nietykalności cielesnej, Warszawa 2001.
• Piskorski J., Kontratyp sztuki?, w: Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, red. W. Szafrański, Poznań 2007.
• Skubisz K., Glosa do wyroku SN z dn. 6.04.2004 r., I CK 484,03, „Monitor Prawniczy” 2006, nr 4.
• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 2, Warszawa 2002.
• Wąsek A., Ochrona uczuć religijnych w prawie karnym, w: Prawo wyznaniowe III Rzeczypospolitej, Lublin–Sandomierz 1999.
• Wąsek A., Przestępstwa przeciwko przekonaniom religijnym de lege lata i de lege ferenda, „Państwo i Prawo” 1995, nr 7.
• Włodarczyk W., Rejestracja symboli religijnych w charakterze znaku towarowego a zasady współżycia społecznego, w: Współczesne problemy prawa publicznego. Studia z prawa publicznego, red. S. Fundowicz, Lublin 1999.
• Zoll A., W sprawie kontratypów, „Państwo i Prawo” 2009, nr 4.