DIE REZEPTION DES DOGMAS DER UNFEHLBARKEIT DES BISCHOFS VON ROM IM ERMLAND

• Authors: Żmudziński Marek

Title variants

PL

Recepcja dogmatu nieomylności Biskupa Rzymu na Warmii

EN

The Reception of the Dogma of Infallibility of the Bishop of Rome in Warmia

• Languages of publication: DE

Abstracts

DE

Das Erste Vatikanische Konzil, auf dem am 18. Juli 1870 das Dogma über den Primat des Papstes und dessen Unfehlbarkeit verkündet wurde, hatte Einfluss auf die Gestalt der Katholischen Kirche und ihre Beziehungen mit der Welt in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts. Die Anhänger der neuen Doktrin erblickten in dieser eine Gelegenheit, die Autorität der Kirche wiedererstarken zu lassen. Die Gegner sahen die Gefahr eines Bruchs mit einer viele Jahrhunderte alten Tradition und mit der Doktrin verbunden die Einführung einer autoritären Macht des Papstes in die Glaubensgemeinschaft. Der ermländische Bischof Philipp Krementz gehörte zunächst der Opposition des Konzils an. Nach der Verkündigung des Dogmas akzeptierte er jedoch die Tatsachen und wurde in der Diözese zu einem Verfechter dieses Glaubenssatzes. Das Milieu der Theologen im ermländischen Braunsberg allerdings nahm die Wahrheit des Dogmas nicht an und propagierte die Ideen, aus denen schließlich die Altkatholische Kirche hervorging. Dieses war die Quelle eines ernsten Konflikts sowohl innerhalb der Kirche auf pastoraler Ebene als auch nach außen hin in der Beziehung zu den preußischen Behörden. Letztendlich erfuhr die Wahrheit über den unfehlbaren Dienst des Bischofs von Rom im Ermland allgemeine Anerkennung.

EN

By announcing the dogma of the papal primacy and infallibility on 18 July 1870, the Vatican Council I made an impact on the Church and its relations with the world in the late 19th century. Proponents of the new doctrine saw it as an opportunity to restore the Church’s authority. Its opponents saw a danger of breaking with a long tradition and introducing the papal authoritarian rule to the community of faith. Bishop Philip Krementz of Warmia was a member of the Council opposition. However, after the dogma was announced, he accepted it and later defended it in his diocese. The theological circles in Braniewo did not approve of the truth and propagated ideas that gave rise to the Old Catholic Church. This was a source of a serious pastoral conflict within the Church as well as outside it in relations with the Prussian authorities. Ultimately, the Bishop of Rome’s infallibility became widely accepted in Warmia.

PL

Sobór Watykański I, ogłaszając 18 lipca 1870 r. dogmat o prymacie papieża i jego nieomylności, wpłynął na kształt Kościoła i jego relacje ze światem w drugiej połowie XIX w. Zwolennicy nowej doktryny upatrywali w niej szansę na odbudowę autorytetu Kościoła. Przeciwnicy widzieli niebezpieczeństwo zerwania z wielowiekową tradycją i wprowadzenie do wspólnoty wiary autorytarnej władzy papieża. Biskup Warmiński Philip Krementz należał do soborowej opozycji, jednak po ogłoszeniu dogmatu zaakceptował ten fakt i stał się w diecezji jego obrońcą. Środowisko teologów w warmińskim Braniewie nie przyjęło tej prawdy i propagowało idee, które zrodziły Kościół starokatolicki. Stało się to źródłem poważnego konfliktu wewnątrz Kościoła na płaszczyź­nie pastoralnej i na zewnątrz w relacji z władzami Prus. Ostatecznie prawda o nieomylnej posłudze Biskupa Rzymu znalazła na Warmii powszechną akceptację.

Keywords

DE

die Kirche; der Papst; das Konzil; der Primat; der Bishop; die Unfehlbarkeit

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Forum Teologiczne
• Year: 2022
• Volume: 23
• Pages: 195-203

Dates

published

2022-11-30

Contributors

author

Żmudziński Marek

• Universität Ermland und Masuren in Olsztyn (Polen)

References

• Aubert Roger, 1960, L’ecclésiologie au concile du Vatican, in: Le concile et les conciles, Cheveto­gne – Paris, S. 245–84. Archivo Segreto Vaticano, [kain Datum], Conc. Vat. I, Acta sacrosancti Concilii Vaticani. Congre­gatio LXX usque ad Congregationem LXXIII, vol. 304, f. 269. Cecconi Eugenio, 2013, Storia del Concilio ecumenico Vaticano, Nabu Press, Roma. Constabel Adelheit, 1957, Die Vorgeschichte des Kulturkampfes, Rütten & Loening, Berlin. Detmer Günter, Die ost- und westpreussischen Verwaltungsbehörden im Kulturkampf, Heidelberg 1958, S. 25. Dittrich Franz, 1913, Der Kulturkampf im Ermlande, Verlag der Germania, Berlin. Elenchus universi cleri nec non sororum piarum congregationum dioecesis warmiensis consriptus sub finem novembris 1875, 1876, Bransberg. (EUC). Ermlandische Volksblatter, 6 Marz 1872. Ferdek Bogdan, 2015, Spór o nieomylność papieża od Haec sancta do Pastor aeternus, Poznańskie Studia Teologiczne, 29, S. 183–196. Gatz Erwin, 1972, Bischof Philipus Krementz und die Rezeption des Ersten Vatikanischen Konzils im Bistum Ermland, Annuarium Historiae Conciliorum, ½, S. 106–188. Jasiński Janusz, 2002, Początek ostrego konfliktu monarchii pruskiej z Kościołem katolickim a kwestia braniewskich starokatolików (1870–1872), in: Posłannictwo Biskupa Rzymu, Jacek Jezierski (ed.), Wyższe Seminarium Duchowne Metropolii Warmińskiej „Hosianum”, Olsztyn, S. 241–265. Kopiczko Andrzej, 2018, Old catholic church in East Prussia (1871–1944), Komunikaty Mazur­sko-Warmińskie, 4(302), S. 642–676. Krementz Philippus, 1869, Hirtenbrief 14 November 1869, Pastoralblatt für die Diözese Ermland, S. 97–100. Krementz Philippus, 1869, Hirtenbrief 14 September 1869, Pastoralblatt für die Diözese Ermland, S. 80. Krementz Philippus, 1870, Hirtenbrief 8 September 1870, Pastoralblatt für die Diözese Ermland, S. 90. Krementz Philippus, 1871, Hirtenbrief 1 August 1871, Pastoralblatt für die Diözese Ermland, 15, S. 85–90. Łydka Władysława, 1971, Pierwsza konstytucja dogmatyczna o Kościele „Pastor aeternus” Soboru Watykańskiego I, Studia Theologica Varsaviensia, 2, S. 5–22. Obłąk Jan, 1957, Kościół na Warmii w okresie „Kulturkampfu”, Ateneum Kapłańskie, Vol. 2, S. 203–217. Obłąk Jan, 1963, Sprawa polska ludności katolickiej na terenie Diecezji Warmińskiej w latach 1870–1914, Nasza Przeszłość, 18, S. 35–139. Ornatek Adam, 2002, Udział Biskupa Warmińskiego Filipa Krementza w Soborze Watykańskim I, in: Posłannictwo Biskupa Rzymu, Jacek Jezierski (ed.), Wyższe Seminarium Duchowne Metyro­polii Warmińskiej „Hosianum”, Olsztyn, S. 267–274. Pelczar Józef Sebastian, 1908, Pius IX i jego pontyfikat na tle dziejów Kościoła w XIX wieku, Vol. 2, Drukarnia Udziałowa J. Łazora, Przemyśl. Schatz Klaus, 1975, Kirchenbild und päpstliche Unfehlbarkeit bei den deutschsprachigen Minori­tätsbischöfen auf dem I. Vatikanum, Università Gregoriana Editrice, Roma. Schatz Klaus, 1997, Allgemeine Konzilien. Brennpunkte der Kirchengeschichte, Verlag Ferdinand Schöningh, Paderborn. Zawadzki Wojciech, 2001, Życie religijne w Elblągu w latach 1850–1918, in: Historia Elbląga, Vol. 3, p. 2, red. A. Groth, Marpress, Gdańsk, S. 190–230.