Strategie radzenia sobie ze stresem u mężczyzn uprawiających narciarstwo ekstremalne

• Authors: Michał Rowiecki , Lesław Kulmatycki

Title variants

EN

Strategies to deal with stress in men who practice extreme skiing

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ekstremalne narciarstwo staje się coraz popularniejsze. W porównaniu z tradycyjnym narciarstwem jest specjalnie ukierunkowane na doświadczanie przez zawodników swoistego rodzaju emocji oraz poczucia ryzyka. Również uprawianie tego rodzaju sportu daje więcej wrażeń niż tradycyjne rekreacyjne narciarstwo. W założeniu teoretycznym sam sport ekstremalny oraz uczestnicy aktywności sportowej określanej jako ekstremalna biorą pod uwagę ryzyko oraz gotowość na doświadczanie stresu. W niniejszym artykule autorzy porównują radzenie sobie ze stresem wśród dwóch grup narciarzy („ekstremalnych” i „rekreacyjnych”). Badanych było 54 narciarzy płci męskiej w wieku 30–45 lat z minimum 15-letnim narciarskim doświadczeniem. Zastosowane zostały wywiad z zawodnikami odnoszący się do preferowanego stylu życia oraz Kwestionariusz COPE – Wielowymiarowego Inwentarza do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (autorstwa C.S. Carvera, M.F. Scheiera, J.K. Weintrauba) w celu ustalenia dominujących stylów radzenia sobie ze stresem (skoncentrowane na celach, koncentracja na emocjach oraz zachowania unikowe). Rezultaty badań wskazują, że wśród wszystkich narciarzy dominuje aktywny styl radzenia sobie ze stresem skoncentrowany na celu, jednak w porównaniu do narciarzy rekreacyjnych wyższe wyniki są wśród narciarzy ekstremalnych. Różnica jest istotna statycznie, na poziomie 0,05.

EN

Extreme skiing is growing in popularity. This kind of sport is designed to expose athletes to greater thrills and risks than are found in traditional sporting activities. Also practicing this sport gives you more emotional experience in extreme than the traditional cultivation of recreational skiing activities. Theoretical perspectives on extreme sports and extreme sport participants have assumed that participation is about risk‐taking and stress exposure. In this paper we compare style of stress coping among two groups of skiers (“extreme” and “recreational”). We have examined the group of 54 male skiers ages 30 to 45 years with minimum 15 years of skiing experience). They were applied interview with the skiers relating to the preferred lifestyle and Questionnaire COPE – a Multidimensional Coping Inventory (Carver, C.S., Scheier, M.F., & Weintraub, J.K.) in order to determine the dominant styles of coping with stress (problem-focused coping, seeking of emotional support and denial-focused coping). Results indicate that active style of coping dominated in the both groups, but the extreme skiers score higher the skiers from recreational group. The difference is on significance level of 0.05. Miejsce wydania:

Keywords

PL

narciarze ekstremalni; stres; style radzenia sobie

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna
• Year: 2017
• Volume: 16
• Issue: 2
• Pages: 99-111

Contributors

author

Michał Rowiecki

• Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Katedra Humanistyki Edukacyjnej

author

Lesław Kulmatycki

• Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Katedra Humanistyki Edukacyjnej

References

• Bandelow B. (2009): Pięć prostych sposobów na radzenie sobie z lękiem. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk.
• Borek-Chudek D. (2012): Intensywność i ocena lęku sportowego w kontekście poziomu osiągnięć sportowych. Przegląd Psychologiczny, nr 1, s. 59–77.
• Carver C.S., Scheier M.F., Weintraub J.K. (1989): Assessing coping strategies: A theoretically based approach. Journal of Personality and Social Psychology, 56, s. 267–283.
• Castanier C., Le Scanff C., Woodman T. (2010): Who takes risks in high risk sports: A typological approach, Research Quarterly for Exercise and Sport, nr 81, s. 478–484.
• Gruszkowska M. (2012): Uzależnienie od ćwiczeń fizycznych – objawy i mechanizmy. Psychiatria Polska, nr 5, s. 845–856.
• Guszkowska M., Bołdak A. (2010): Cechy temperamentu u mężczyzn uprawiających sporty wysokiego ryzyka. Psychologia – Etologia – Genetyka, nr 22.
• Horvath P., Zuckerman M. (1993): Sensation seeking, risk appraisal, and risky behaviour. Personality and Individual Differences, 14, 41–52.
• Kajtna T., Tusak M., Barić R., Burnik S. (2004): Personality in high-risk sports athletes. Kinesiology, nr 36, s. 24–34.
• Krokosz D., Lipowski M. (2014): Sport ekstremalny, jego uwarunkowania i motywy w badaniach naukowych z perspektywy psychologii. Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku. Wyższa Szkoła Sportowa w Łodzi, s. 21–32.
• Kupciw D., Mac Gregor A. (2012): High-risk sport research. The Sport and Exercise Scientist, Spring.
• Matuszyk A. (2002): Sporty ekstremalne – kwalifikacja genologiczna i sugestie typologizacyjne. Wychowania Fizyczne i Sport, Suplement nr 1, 2002, s. 229–230.
• Mynarski W. (2008): Ekstremalne formy aktywności ruchowej, aspekty terminologiczne, motywy podejmowania i klasyfikacje, Teoretyczne i empiryczne zagadnienia rekreacji i turystyki. Wydawnictwo AWF Katowice, s. 139–157.
• Petryński W. (2006): Jeszcze raz o tak zwanych sportach ekstremalnych. Sport Wyczynowy, nr 3–4, s. 495–496.
• Próchnik P. (2008): Stosunek do śmierci osób uprawiających ekstremalne sporty. Roczniki Psychologiczne, nr 1, s. 95–104.
• Radochoński M., Cynarski W.J., Perenc L., Siorek-Maślanka L. (2011): Competetive Anxiety and Coping Strategies In Young Martial Arts and Track and Field Athletes. Journal of Human Kinetics, vol. 27, s. 181–190.
• Słownik języka polskiego PWN, [za:] http://sjp.pwn.pl/sjp/sportyekstremalne;2523175.html
• Vollrath M., Torgersen S. (2002): Who takes health risks? A probe into eight personality types. Personality and Individual Differences, nr 32, 1185– 1197.
• Walczak M. (2010): Motywacja wewnętrzna, zewnętrzna oraz a motywacja jako predyktory efektywności działania w narciarstwie. Rozprawy Naukowe AWF Wrocław, nr 31, s. 289–294.
• Zuckerman M. (1983): Sensation seeking and sports. Personality and Individual Differences, nr 4, 285–292.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.16926/kf.2017.16.16