Kilka uwag na temat nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dokonanych w ostatniej dekadzie.

• Authors: Małgorzata Łączkowska

Title variants

EN

Some reflections upon amendents of the family and guardship code entered into force during last decade

Abstracts

PL

Artykuł stanowi omówienie kilku wybranych instytucji, które zostały wprowadzone lub istotnie zmienione w wyniku nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dokonanych w ostatnim dziesięcioleciu. Przedstawiono w nim wady i zalety takich rozwiązań, jak: sprzeciw wobec zamierzonej czynności małżonka (art. 361 k.r.o.), wprowadzenie rozdzielności majątkowej na żądanie wierzyciela (art. 52 § 1 a k.r.o.), skuteczność umowy majątkowej małżeńskiej wobec osób trzecich (art. 471 k.r.o.), uznanie ojcostwa (art. 74 i następne k.r.o.), alimentacja dziecka pełnoletniego (art. 133 k.r.o.). W opracowaniu zwrócono uwagę, że szczególnie trudną do uregulowania materią są stosunki majątkowe małżeńskie, ponieważ ustawodawca, wprowadzając przepisy w tym zakresie, musi uwzględnić zarówno dobro rodziny, jak i samodzielność każdego z małżonków, a także interes osób trzecich pozostających w stosunkach prawnych z osobami żyjącymi w małżeństwie. Podkreślono także znaczenie zmian dotyczących prawa alimentacyjnego, dzięki którym większy wpływ na obowiązek alimentacyjny mają zasady słuszności, szczególnie w odniesieniu do relacji między rodzicami a pełnoletnim dzieckiem. W kontekście instytucji uznania ojcostwa wskazano na istotne znaczenie zmiany samego charakteru tego zdarzenia prawnego, które w swoim obecnym kształcie jest oświadczeniem wiedzy, a nie woli rodziców. Ponadto nowa nazwa instytucji kładzie większy nacisk na więź łączącą ojca z dzieckiem, w mniejszym stopniu traktując dziecko w sposób przedmiotowy. Na zakończenie podkreślono, że przeprowadzone dotychczas zmiany w polskim prawie rodzinnym nie są z pewnością ostatnimi i należy w najbliższym czasie spodziewać się poważnych dyskusji o kwestiach fundamentalnych dla tej dziedziny prawa.

EN

Summary This article is devoted to the several institutions of Polish family law which are the results of the amendments of The Family and Guardianship Code entered into force during the last decade. The advantages and disadvantages of following regulations were presented: the spouse’s objection to a planned act of management of common matrimonial property (art. 361), the separation of property established upon demand of one spouse’s creditor (art 52 §1a), the validity of marriage settlement in the relations with third party (art. 471), the acknowledgement of fatherhood (art. 74 and next) and the maintenance of an adult child (art. 133). It is worth to be mentioned that matrimonial property regimes is a very difficult area of regulation because the legislator must take into account the interest of each of spouses, the interest of whole family and the interest of third parties, especially spouse’s creditors. To keep balance between this values is a challenge. The author of this article underline the importance of the amendment of Polish family law concerning the maintenance of an adult child. Current regulation is much more just for the parents of an adult child than the previous one. To sum up, the author concluded that soon Polish legislator will have to answer to some fundamental questions concerning family law because of the new Civil Code which is being prepared.

Keywords

PL

stosunki majątkowe małżeńskie; umowa majątkowa małżeńska; uznanie ojcostwa; alimenty

EN

matrimonial property regimes; marriage settlement; acknowledgement of fatherhood; maintenance

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Acta Iuris Stetinensis
• Year: 2014
• Issue: 6

Contributors

author

Małgorzata Łączkowska

• Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Andrzejewski M., Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2010.
• Druk Sejmowy 1166, V kadencja Sejmu.
• Druk sejmowy nr 1566, IV kadencja Sejmu.
• Druk Sejmowy nr 888, Sejmu VI kadencji.
• Dyoniak A., Glosa do Uchwały SN z dn. 15.01.1992 r., III CZP 142/91, OSP 1993 r., z. 5, poz. 92.
• Dyoniak A., Odpowiedzialność majątkowa małżonków wobec osób trzecich, Dyoniak A., Zakres swobody zawierania małżeńskich umów majątkowych, ich skuteczność i funkcjonowanie w praktyce społecznej, „Studia Prawnicze” 1984, nr 1–2.
• Europeizacja prawa prywatnego, red. M. Pazdan, W. Popiołek, E. Rott-Pietrzyk, M. Szpunar, Warszawa 2008, t. I.
• http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_033_13.PDF (dostęp: 28.01.2014).
• http://www.sn.pl/Sites/orzecznictwo/Orzeczenia2/III%20CSK%2075-10-1.pdf.
• Gajda J., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Akty stanu cywilnego. Komentarz, Warszawa 2002.
• Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. H. Dolecki, T. Sokołowski, Warszawa 2013.
• Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Piasecki, Warszawa 2011.
• Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2012.
• Komunikat z badań. Rodzina – jej współczesne znaczenie i rozumienie, Kozioł A., Ustroje majątkowe małżeńskie po nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, cz. I, „Monitor Prawniczy” 2005, nr 15.
• Lutkiewicz-Rucińska A., Sprzeciw małżonka wobec zamierzonej przez drugiego małżonka czynności zarządu majątkiem wspólnym, cz. 2, „Rodzina i Prawo” 2007, nr 1.
• Łączkowska M., Stosunki majątkowe między przedsiębiorcą i jego małżonkiem w świetle ustroju wspólności ustawowej, Warszawa 2006.
• Łączkowska M., Umowa majątkowa małżeńska – glosa do Wyroku SN z dn. 28.4.2004 r., III CK 469/02, „Monitor Prawniczy” 2007, nr 8.
• Nowelizacja prawa rodzinnego na podstawie ustaw z 6 listopada 2008 r. i 10 czerwca 2010 r. Analiza – wykładnia – komentarz, red. W. Stojanowska, Warszawa 2011.
• Skowrońska-Bocian E., Małżeńskie ustroje majątkowe, Warszawa 2010.
• Skowrońska-Bocian E., Rozliczenia majątkowe małżonków w stosunkach wzajemnych i wobec osób trzecich, Warszawa 2013.
• Smyczyński T., Roszczenia alimentacyjne a zasady współżycia społecznego, „Studia Prawnicze” 1983, nr 1.
• Strzebińczyk J., Nowelizacja przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w zakresie małżeńskiego prawa majątkowego cz. 1, „Rejent” 2004, nr 8.
• System prawa prywatnego, t. 11: Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2009.
• System prawa rodzinnego i opiekuńczego, red. J.S. Piątowski, Wrocław 1985.
• Szpunar A., Stosowanie art. 5 KC w sprawach o alimenty, „Palestra” 1989, nr 5–7.
• Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2004, nr 162, poz. 1691.
• Ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o zmianie ustaw Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 1999, nr 52, poz. 532.
• Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie ustaw – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego, Prawo o aktach stanu cywilnego, ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 1998, nr 117, poz. 757.
• Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2008, nr 220, poz. 1431.
• Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, Dz.U. 2007, nr 192, poz. 1378.
• Wronkowska S., Zmierczak M., Kompendium wiedzy i społeczeństwie i prawie, Warszawa 2005.
• Wyrok SN IC z dn. 17.12.2010 r. III CSK 75/10.
• Wyrok SN IC z dn. 28.04.2004 r., III CK 469/02, OSN 2005 r., nr 5, poz. 85