Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego z klauzulą odraczającą w postępowaniu sądowoadministracyjnym

• Authors: Daniluk Dawid
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Według art. 190 ust. 3 Konstytucji RP z 1997 r. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny dwunastu miesięcy. Zgodnie z art. 272 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 190 ust. 4 Konstytucji strona może żądać wznowienia postępowania sądowo administracyjnego w przypadku gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie zostało wydane orzeczenie sądu administracyjnego. Powyższe regulacje prawne stawiają sądy w trudnej sytuacji, ponieważ orzeczenie sądu wydane na podstawie aktu prawnego, co do którego Trybunał stwierdził sprzeczność z Konstytucją, może po ostatecznej utracie przez ten akt mocy obowiązującej, zostać wzruszone przez wznowienie postępowania. Istnieją sprzeczne opinie w jaki sposób rozwiązać wskazany problem. Zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie wykształciły się dwa różne poglądy: sąd musi stosować przepisy prawne, które zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z Konstytucją, ponieważ pozostają one częścią systemu prawnego, do momentu gdy zostaną usunięte z porządku prawnego, po okresie odroczenia, sąd może odmówić zastosowania niekonstytucyjnych przepisów prawnych. W artykule przedstawione zostały różne punkty widzenia na omawiane zagadnienie i prawne konsekwencje odroczenia przez TK terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego.

EN

Under the Art. 190 para. 3 of the Constitution of the Republic of Poland of 1997 a judgment of the Constitutional Tribunal come into force from the day of its publication. However, the Constitutional Tribunal is able to specify another date for the loss of validity of a normative act. Such a period cannot exceed 18 months in relation to a statute or 12 months in relation to other normative act. According to the Art. 272 para. 1 of the act Proceeding before the administrative courts in connection with the Art. 190 para. 4 of the Constitution a party can demand reopening proceedings, or quashing the decision when the Constitutional Tribunal judged about the non-conformity of the act to the Constitution, an international agreement or statute, of a normative act on the basis of which a legally effective judgment of a court, a final administrative decision or settlement of other matters was issued. Above mentioned legal regulations put the courts into hard situation, because the judgment of the court, which has been pronounced according to the legal act, which has been declared by the Constitutional Tribunal as unconstitutional, could, after the end of the validity, be resumed by reopen proceeding. There are contrary opinions how to solve the presented problem. Both the judicial decisions and the legal doctrine present two different positions: • the court must apply the legal provisions, which have been declared by the Constitutional Tribunal as unconstitutional, because they remain a part of the legal system, till the moment they are removed from the legal order after the period of postponement, • the court is able to refuse to apply the unconstitutional legal provisions. The text discusses different points of view on that topic as well as legal consequences of deferment of the date by the Constitutional Court on which a normative act loses its validity.

Keywords

PL

Trybunał Konstytucyjny; wyrok; postępowanie sądowoadministracyjne

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2011
• Issue: 4 (8)
• Pages: 119-134

Dates

published

2011-12-31

Contributors

author

Daniluk Dawid

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

References

• Czeszejko-Sochacki Z., Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego: pojęcie, klasyfikacja, skutki prawne, „Państwo i Prawo” 2000, z. 12
• Czeszejko-Sochacki Z., Sądownictwo konstytucyjne w Polsce na tle porównawczym, Warszawa 2003
• Czeszejko-Sochacki Z., Wznowienie postępowania jako skutek pośredni orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2000, z. 2
• Florczak M., Skutki prawne odroczenia przez Trybunał Konstytucyjny terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego, „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 2
• Florczak-Wątor M., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań 2006
• Florjanowicz-Błachut P., Kilka uwag na tle wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 lutego 2006 r. (sygn. akt II OSK 1403/05) „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2007, nr 1
• Gonera K., Łętowska E., Artykuł 190 Konstytucji i jego konsekwencje w praktyce sądowej, „Państwo i Prawo” 2003, z. 9
• Gonera K., Łętowska E., Odroczenie utraty mocy niekonstytucyjnej normy i wznowienie postępowania po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2008, z. 6
• Gonera K., Łętowska E., Wieloaspektowość następstw stwierdzania niekonstytucyjności, „Państwo i Prawo” 2008, z. 5
• Hauser R., Trzciński J., Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2010
• Jaśkowska M., Skutki orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dla procesu stosowania prawa wobec zasady bezpośredniego stosowania konstytucji, [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka, pod red. I. Skrzydło-Niżnik Kraków 2001
• Kalisz A., Stefaniuk M., Aktywizm czy formalizm sędziowski - jaka droga dla polskiego sądownictwa? (Konferencja międzynarodowa, Warszawa, 7 XII 2006). Sprawozdanie, „Państwo i Prawo” 2007, z. 5
• Kopacz M., Wznowienie ogólnego postępowania administracyjnego na podstawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, Olsztyn 2008
• Matczak M., Duda P., Gołaszewski P., Karaś T., Luty O., Pawłowski P., O sposobach obowiązywania i stosowania niekonstytucyjnych przepisów. Uwagi na tle art. 190 Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 5
• Mączyński A., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, pod red. M. Zubika, Warszawa 2006
• Morys W., Wpływ wyroku Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie chorób zawodowych na sprawy administracyjne i sądowoadministracyjne (praktyczne uwagi na tle wyroku z dnia 19 czerwca 2008 r. sygn. akt P 23/07), „Zeszyty Naukowe Sądownictwo Administracyjnego” 2009, nr 3
• Parchomiuk J., Odpowiedzialność za bezprawie legislacyjne w sytuacji odroczenia utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego (uwagi na marginesie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2007 r.), „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 1
• Pinkowski J., Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w świetle orzecznictwa, „Państwo i Prawo” 2005, z. 1
• Radziewicz P., „Przywilej korzyści” jako skutek prawny orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Legislacyjny” 2006, nr 4
• Radziewicz P., Przywrócenie mocy obowiązującej przepisu prawnego jako skutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 3
• Radziewicz P., Wzruszenie „domniemania konstytucyjności” aktu normatywnego przez Trybunał Konstytucyjny, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 5
• Safjan M., Skutki prawne orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2000, z. 3
• Sanetra W., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP w orzecznictwie Sądu Najwyższego [w:] Bezpośrednie stosowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, pod red. K. Działochy, Warszawa 2005
• Sarnowiec-Cisłak M., Skutki odroczenia utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu w sferze stosowania prawa- głos w dyskusji, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2010, nr 2
• Tomaszewski D., Czasowy zasięg orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w świetle stosunków cywilnoprawnych, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2000, nr 1-2
• Trzciński J., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 2007 r. (sygn. akt P 10/07), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2008, nr 1
• Trzciński J., Trybunał Konstytucyjny - regulacja konstytucyjna i praktyka, [w:] Sądy i Trybunały w Konstytucji i w praktyce, pod red. W. Skrzydły, Warszawa 2005
• Tuleja P., Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 lutego 2006 r. (sygn. akt II OSK 1403/05), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2007, nr 1
• Wiącek M., Pytanie prawne sądu do Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2011
• Woś T., Knysiak-Molczyk H., Romańska M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2008
• Wróbel A., „Odroczenie” przez Trybunał Konstytucyjny utraty mocy obowiązującej przepisu niezgodnego z Konstytucją. Zagadnienia wybrane, [w:] Ratio est anima legis. Księga jubileuszowa ku czci profesora Janusza Trzcińskiego, kom. red. J. Góral, R. Hauser, J. Repel, M. Zirk-Sadowski, Warszawa 2007
• Zoll A., Trybunał Konstytucyjny i Sąd Najwyższy, [w]: Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia, pod red. F. Rymarza i A. Jankiewicza, Warszawa 2001
• Zwierzykowski P., Kompetencja Trybunału Konstytucyjnego do odraczania terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego w praktyce, „Przegląd Legislacyjny” 2003, nr 3

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2011.04.06