Jan Kapistran w ,,Annales..." Jana Długosza

• Authors: Kowalska Barbara

Title variants

EN

Jan Kapistran in Jan Długosz’s Annales...

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Jan Długosz in his cards made a presentation of Annales…fifteenth century priest and reformer – Jan Kapistran. My purpose was to show the characteristic this person, something valued by chronicle writers. Długosz used different methods, to convince the reader about theconcepts of hero sainthood, for example descriptions such as: famous, reverend, smart-which come from the catalog, which were used by the author many times, symbolical, numbers – three, forty, a hundred, which enforce belief, that next to Jan amazing things are happening. Miracle making, prediction, healing, gift of tiers most appeared in this source biography. Comparing the preacher to St. Augustine strengthened the belief in the sanctity of the hero.

Keywords

EN

saint; priest; chronicle; miracle; tears

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2016
• Volume: 1
• Pages: 131-144

Contributors

author

Kowalska Barbara

• Akademia im. Jana Długosza, Częstochowa

References

• Calendarii Cracoviensis, wyd. W. Bruchnalski, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. 6, Kraków 1893, s. 645-677.
• Catalogus abbatum Saganensium, wyd. G. A. Stenzel, [w:] Scriptores Rerum Silesiacarum, Bd. I, Breslau 1835, s. 172-528.
• Dante Alighieri, Biesiada, tłum i oprac. M. Bartkowiak – Lerch, Kęty 2004.
• Jan Długosz, Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 12 (1445-1461), tłum. J. Mrukówna, Warszawa 2004.
• Joannis Dlugossii, Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, lib. 1, 2, Varsaviae 1964; lib. 3, 4, Varsaviae 1970; lib. 5, 6, Varsaviae 1973; lib. 12 (1445-1461), Cracoviae 2003.
• Joannis Dlugossii, Historiae Polonicae libri XII, ed. J. Żegota, A. Przezdziecki, t. 5, Cracoviae 1878.
• Joannis Dlugossii, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, t. 3, Cracoviae 1864.
• Memoriale ordinis Fratrum Minorum a fr. Ioanne de Komorowo compilatum, wyd. X. Liske et A. Lorkiewicz, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. 5, Warszawa 1961, s. 1-418.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, oprac. zespół biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, Poznań – Warszawa 1980.
• Spominki lwowskie, wyd. A. Bielowski, w: Monumenta Poloniae Historica, t. 3, Lwów 1878, s. 250-251.
• Św. Augustyn, Wyznania, tłum., posłowie i kalendarium Z. Kubiak, Warszawa 1987.
• Baczkowski K., Obraz społeczeństwa polskiego w ,,Rocznikach i kronikach” Jana Długosza, ,,Zeszyty Długoszowskie”, 3/2004, s. 44-51.
• Baczkowski K., Religijność Jana Długosza i jego fundacje kościelne, ,,Zeszyty Długoszowskie”, 1/2002, s. 23-34.
• Barciak A., Uwagi o konstrukcjach czasowych narracji historycznej Galla Anonima i Kosmasa, w: Piśmiennictwo Czech i Polski w średniowieczu i we wczesnej epoce nowożytnej, red. idem, W. Iwańczak, Katowice 2006, s. 63-76.
• Biskup M., Górski K., Kazimierz Jagiellończyk. Zbiór studiów o Polsce drugiej połowy XV wieku, Warszawa 1987.
• Bogucka M, Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław, Warszawa, Kraków, Łódź 1986.
• Borkowska U., Przykład pobożności mieszczańskiej w XV wieku. Weronika z Krakowa, w: Sztuka i ideologia XV wieku. Materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1-4 grudnia 1976 r., red. P. Skubiszewski, Warszawa 1978, s.111-121.
• Borkowska U., Regnum i sacerdotium w pismach Jana Długosza, ,,Studia Źródłoznawcze”, 26/1981, s. 3-21.
• Borkowska U., Treści ideowe w dziełach Jana Długosza. Kościół i świat poza Kościołem, Lublin 1983.
• Brzozecki S., Maciej, Maciej z Wilna, Maciej z Trok, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 11, red. S. Wilk, Lublin 2006, kol. 705-706.
• Bylina S., Mesjasz z Gór Świętokrzyskich, ,,Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, 33/1988, s. 5-26.
• Cetwińsi M., Historia i polityka. Teoria i praktyka mediewistyki na przykładzie badań dziejów Śląska, Kraków 2008.
• Cetwiński M., ,,In die sancti Gothardi”; ,,Kronika książąt polskich” o biskupie Przecławie, w: Kościół i społeczeństwo. Studia nad obiegiem informacji i konfliktami zbrojnymi w dawnych wiekach, red. J. Grabowski, Warszawa 2012, s. 45-49.
• Cetwiński M., Franciszkanin Pakosław, pani Klemencja i pawie, w: Katowice. W 137 rocznicę uzyskania praw miejskich, red. A. Barciak, Katowice 2003, s. 254-261.
• Cetwiński M., Historiografia polska o roli świętych, w: Drogi i rozdroża chrześcijańskiej Europy, red. U. Cierniak, J. Grabowski, Częstochowa 2003, s. 185-189.
• Cetwiński M., Idee dziejopisarstwa wrocławskiego na progu czasów nowożytnych, w: idem, Metamorfozy śląskie. Studia źródłoznawcze i historiograficzne, Częstochowa 2002, s. 195-207.
• Cetwiński M., Kadłubek i Pitagoras. Recepcja filozofii Zachodu w polskich kronikach średniowiecznych, w: Tradycje duchowe Europy Środkowej i Wschodniej. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Instytut Filozofii WSP w Słupsku, red. red. S. Chazbijewicz, J. Kwapiszewski, Słupsk 1999, s. 119-128.
• Cetwiński M., Las i zamek w polskich legendach heraldycznych, w: Wokół archeologii słów i ich funkcjonowania. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Bańkowskiemu, red. S. Podobiński, M. Lesz – Duk, Częstochowa 2001, s. 751-755.
• Cetwiński M., Las w polskiej legendzie heraldycznej, ,,Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego”, 2/1995, z. 13, s. 27-40.
• Chadam A. OFM, Poznań, w: Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, red. H. E. Wyczawski OFM, Kalwaria Zebrzydowska 1985, s. 266-274.
• Chmielewska K., Śląscy kanonicy regularni wobec konfliktów zbrojnych. Wojsko i wojna w średniowiecznych kronikach klasztornych, w: Kościół i społeczeństwo. Studia nad obiegiem informacji i konfliktami zbrojnymi w dawnych wiekach, red. J. Grabowski, Warszawa 2012, s. 195-207.
• Colzani G., Pokora, w: Encyklopedia chrześcijaństwa, red. H. Witczyk, Kielce 2000, s. 568.
• Contamine Ph., Wojna w średniowieczu, tłum. M. Czajka, Warszawa 1999.
• Daniluk M., Jan Kapistran, w: Encyklopedia katolicka, t. 7, red. S. Wielgus i inni, Lublin 1997, kol. 796-798.
• Dąbrowski J., Dawne dziejopisarstwo polskie (do roku 1480), Wrocław, Warszawa, Kraków 1964.
• Dowiat J., Środki przekazywania myśli, w: Kultura Polski średniowiecznej X- XIII w., red. idem, Warszawa 1985, s. 193-251.
• Drabina J., Życie codzienne w miastach śląskich XIV i XV wieku, Opole 1991.
• Eco U., Interpretacja i nadinterpretacja, red. S. Collini, tłum. T. Bieroń, Kraków 1996.
• Eliade M., Sacrum, mit, historia, wyboru dokonał i wstępem opatrzył M. Czerwiński, tłum. A. Tatarkiewicz, Warszawa 1993.
• Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński, Warszawa 1990.
• Gawęda S., Ocena niektórych problemów historii ojczystej w ,,Rocznikach” Jana Długosza, w: Dlugossiana. Studia historyczne w pięćsetlecie śmierci Jana Długosza, cz. 1, red. idem, Warszawa 1980, s. 181-203.
• Gawlas S., Świadomość narodowa Jana Długosza, ,,Studia Źródłoznawcze”, 27/1983, s. 3-66.
• Geremek B., Człowiek marginesu, [w:] Człowiek średniowiecza, red. idem, tłum. M. Radożycka-Paoletti, Warszawa 2000, s. 431-463.
• Geremek B., O Średniowieczu, wybór artykułów i przedmowa H. Zaremska, oprac. H. Zaremska, A. Niegowska, Warszawa 2012.
• Geremek B., Wyobraźnia czasowa polskiego dziejopisarstwa średniowiecznego, ,,Studia Źródłoznawcze”, 22/1977, s. 1-17.
• Ghyka M. C., Złota liczba. Rytuały i rytmy pitagorejskie w rozwoju cywilizacji zachodniej, tłum. I. Kania, Kraków 2001.
• Gieysztor A., Między hagiografią a biografią mediewistyczną: święty Wojciech, w: Stan i perspektywy rozwoju biografistyki polskiej, red. L. Kuberski, Opole 1998, s. 45-56.
• Goff J. Le, N. Truong, Historia ciała w średniowieczu, tłum. I. Kania, Warszawa 2006.
• Grudziński K. OFM, Warta, w: Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, red. H. E. Wyczawski OFM, Kalwaria Zebrzydowska 1985, s. 418-426.
• Guriewicz A., Kategorie kultury średniowiecznej, tłum. J. Dancygier, Warszawa 1976.
• Heck R., Konrad IV Starszy, biskup wrocławski (1417-1447), w: Polski słownik biograficzny, t. 13, red. B. Leśnodorski, Wrocław 1991, kol. 590-591.
• Iwańczak W., Piotr Eschenloer – świadek epoki, w: Tysiącletnie dziedzictwo kulturowe diecezji wrocławskiej, red. A. Barciak, Katowice 2000, s. 160-170.
• Jacniacka M., Jan Kapistran. II. W ikonografii, w: Encyklopedia katolicka, t. 7, red. S. Wielgus, Lublin 1997, kol. 798 –799.
• Kantak K., Bernardyni polscy, t. 1: 1453-1572, Lwów 1933.
• Koczerska M., Mentalność Jana Długosza w świetle jego twórczości, ,,Studia Źródłoznawcze”, 15/1971, s. 109-140.
• Kowalska – Pietrzak A., W cieniu świętości, czyli o zwyczajnej kobiecie w państwie Piastów, w: Per mulierem... Kobieta w dawnej Polsce – w średniowieczu i w dobie staropolskiej, red. K. Justyniarska - Chojak, S. Konarska - Zimnicka, Warszawa 2012, s. 27-45.
• Kowalska B., Bitt-, Dank- und Bußpilgerfahrten in den ,,Annnales seu Cronicae incliti Regni Poloniae“ von Jan Długosz (1415-1480), ,,Bulletin der Polnischen Historischen Mission”, 10/2015, s. 425-451.
• Kowalska B., Długoszowe pojmowanie wojny sprawiedliwej, w: Kościół i społeczeństwo. Studia nad obiegiem informacji i konfliktami zbrojnymi w dawnych wiekach, red. J. Grabowski, Warszawa 2012, s. 183-194.
• Kowalska B., Włóczędzy, chorzy i żebracy – przykłady marginalizacji w wybranych średniowiecznych przekazach hagiograficznych, ,,Tolerancja. Studia i Szkice”,16/ 2011, s. 212-230.
• Krakowski S., Obrona pogranicza wschodniego Małopolski za Leszka Czarnego, ,,Zeszyty Naukowe UŁ. Nauki Humanistyczno – Społeczne”, seria 1, 15/1960, s. 97-114.
• Kroniki Bernardynów poznańskich, oprac. S. B. Tomczak OFM, J. Wiesiołowski, Poznań 2002.
• Krzyżaniakowa J., ,,Eruditio” et ,,scientia” w Długoszowych wizerunkach władców i biskupów, w: Mente et litteris. O kulturze i społeczeństwie wieków średnich, red. H. Chłopocka, J. Krzyżaniakowa, G. Labuda, Poznań 1984, s. 271-279.
• Kuderowicz Z., Filozofia dziejów, Warszawa 1983.
• Kulasówna D. A., Kult i legenda o Kindze, w: Z dziejów średniowiecznej Europy środkowowschodniej. Zbiór studiów, red. J. Tyszkiewicz, Warszawa 1998, s. 59-70.
• Kuźmiak-Ciekanowska A., Święty i historia. Dynastia Przemyślidów i jej bohaterowie w dziele mnicha Krystiana, Kraków 2007.
• Legowicz J., Zarys historii filozofii. Elementy doksografii, Warszawa 1980.
• Liman K., Epitety dotyczące osób w kronice polskiej Anonima Galla, w: Ars historica. Prace z dziejów powszechnych i Polski, red. M. Biskup, Poznań 1976, s. 341-355.
• Lissowska A., Antyhusycka misja Jana Kapistrana na Śląsku, w: Bernardyni na Śląsku w późnym średniowieczu, red. J. Kostowski, Wrocław 2005, s. 51-63.
• Łbik L., Pamięć podszyta tęsknotą. Król Kazimierz Wielki w legendach i podaniach ludowych, w: Kazimierz Wielki i jego państwo. W siedemsetną rocznicę urodzin ostatniego Piasta na tronie polskim, red. J. Maciejewski, T. Nowakowski, Bydgoszcz 2011, s. 199-209.
• Maciej (Mathias), w: Wileński słownik biograficzny, red. H. Dubowik, L. J. Malinowski, Bydgoszcz 2002, s. 212.
• Maciszewska M., Bernardyni a władze lokalne w Królestwie Polskim w XV i XVI wieku, w: Klasztor w państwie średniowiecznym i nowożytnym, red. M. Derwich, A. Pobóg-Lenartowicz, Wrocław, Opole, Warszawa 2005, s. 489-504.
• Maciszewska M., Klasztor bernardyński w społeczeństwie polskim 1453-1530, Warszawa 2001.
• Maroń G., Święci patroni prawników, Rzeszów 2011.
• Michalski M., Kobiety i świętość w żywotach trzynastowiecznych księżnych polskich, Poznań 2004.
• Michałowska T., Topika pielgrzyma i pielgrzymki w literaturze polskiego średniowiecza, w: Peregrinationes. Pielgrzymki w kulturze dawnej Europy, red. H. Manikowska, H. Zaremska, Warszawa 1995, s. 72-85.
• Michałowska T., Topika pielgrzymia w literaturze polskiego średniowiecza, w: eadem, Mediaevalia i inne, Warszawa 1998, s. 26-44.
• Mrozowicz W., Bogu czy ludziom? O motywach twórczości dziejopisarskiej, w: Causa creandi. O pragmatyce źródła historycznego, red. S. Rosik, P. Wiszewski, (AUWr. 2783. Historia 171), Wrocław 2005, s. 91-101.
• Mrozowicz W., Dziejopisarstwo średniowieczne we Wrocławiu, ,,Sobótka”, 61/2006, z. 1., s. 5-20.
• Murawiec W. OFM, Jan z Kapistrano kaznodzieja podróżujący i reformator, ,,Studia Franciszkańskie”, 3/1988, s. 273-294.
• Nalewajek A., Funkcje dokumentów w Rocznikach Jana Długosza, w: Piśmiennictwo Czech i Polski w średniowieczu i we wczesnej epoce nowożytnej, red. A. Barciak, W. Iwańczak, Katowice 2006, s. 34-47.
• Nikodem J., Zbigniew Oleśnicki w historiografii polskiej, Kraków 2001.
• owicka E., Wprowadzenie. Inny jako obcy, w: Religia a obcość, red. eadem, Kraków 1991, s. 9-25.
• Obruśnik A. E. OFM, Św. Jan Kapistran kaznodzieja i reformator. Wybrane zagadnienia z ikonografii bernardynów w Polsce, ,,Studia Franciszkańskie”, 5/1992, s. 297-337.
• Ożóg K., Wpływ św. Jadwigi Królowej na chrześcijaństwo w Polsce, ,,Zeszyty Radomszczańskie”, 3/ 2009, s. 7-21.
• Panuś K., Zarys historii kaznodziejstwa w kościele katolickim, cz. 1: Kaznodziejstwo w kościele powszechnym, Kraków 1999.
• Pazera W., Kaznodziejstwo w Polsce od początku do końca epoki baroku, Częstochowa 1999.
• Plezia M., Wstęp, w: Anonim tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, oprac. wstęp i przypisy M. Plezia, Wrocław, Warszawa, Kraków 1996, s. s. III - LXXXVII.
• Pobóg - Lenartowicz A., Kult świętych w śląskich klasztorach kanoników regularnych, w: Ecclesia et civitas. Kościół i życie religijne w mieście średniowiecznym, red. H. Manikowska, H. Zaremska, Warszawa 2002, s. 439-452.
• Potkowski E., Stereotyp heretyka-innowiercy w piśmiennictwie kaznodziejskim, w: Kultura elitarna a kultura masowa w Polsce późnego średniowiecza, red. B. Geremek, Wrocław 1978, s. 121-135.
• Ptak J., Chorągiew w komunikacji społecznej w Polsce piastowskiej i jagiellońskiej, Lublin 2002.
• Rozbiór krytyczny Annalium Poloniae Jana Długosza z lat 1445-1480, t. 2, oprac. S. Gawęda, K. Pieradzka, J. Radziszewska, pod kierunkiem J. Dąbrowskiego, Wrocław, Warszawa, Kraków 1965.
• Saczyńska M., Msza pod osłoną nieba, czyli kiedy kultura spotyka się z naturą. Sprawowanie eucharystii w czasie podróży w okresie średniowiecza - uwagi wstępne, w: Mundus hominis - cywilizacja, kultura, natura, red. S. Rosik, P. Wiszewski, Wrocław 2006, s. 243-255.
• Samsonowicz H., Polska w gospodarce europejskiej XIV i XV wieku, w: Polska dzielnicowa i zjednoczona. Państwo - społeczeństwo - kultura, red. A. Gieysztor, Warszawa 1972, s. 368-398.
• Samsonowicz H., Życie miasta średniowiecznego, Warszawa 2001.
• Skierska I., Obowiązek mszalny w średniowiecznej Polsce, Warszawa 2003.
• Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce, red. M. Plezia, t. 2, z. 1(9), Wrocław, Kraków, Warszawa 1959 – 1967.
• Słownik łacińsko – polski, red. M. Plezia, t. 1, Warszawa 1959.
• Spieralski Z., Jan z Komorowa h. Korczak (ok. 1470-1536), w: Polski słownik biograficzny, t. 10, red. K. Lepszy, Wrocław, Warszawa, Kraków 1962-1964, s. 457.
• Szczot E., Msza III. W prawie kanonicznym, w: Encyklopedia katolicka, t. 13, red. E. Gigilewicz, Lublin 2009, kol. 446-448.
• Szulc A., Reduc me in memoriam. Wokół nurtu pasyjnego średniowiecznych kazań bernardyńskich, w: Bernardyni na Śląsku w późnym średniowieczu, red. J. Kostowski, Wrocław 2005, s. 157-168.
• Święcki C. K., Kultura piśmienna w Polsce średniowiecznej X – XII wiek, Warszawa 2010.
• Vauchez A., Święty, w: Człowiek średniowiecza, red. J. Le Goff, tłum. M. Radożycka-Paoletti, Warszawa 2000, s. 389-430.
• Wąs G., Franciszkanie - obserwanci na Śląsku w średniowieczu. Zarys historii, w: Bernardyni na Śląsku w późnym średniowieczu, red. J. Kostowski, Wrocław 2005, s. 21-50.
• Wiesiołowski J., Ziemia święta w rzeczywistości i legendzie średniowiecza, w: Ziemia święta w rzeczywistości i legendzie średniowiecza. Materiały XVI Seminarium Mediewistycznego, red. idem przy współpracy J. Kowalskiego, Poznań 1996, s. 7-11.
• Witkowska A., Miracula średniowieczne - funkcje przekazu ustnego i zapisu literackiego, w: Kultura elitarna a kultura masowa w Polsce późnego średniowiecza, red. B. Geremek, Wrocław-Warszawa, Kraków-Gdańsk, s. 181-187.
• Wolny J., Kaznodziejstwo, w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. 1: Średniowiecze, red. M. Rechowicz, Lublin 1974, s. 273-308.
• Wyczawski H. E. OFM, Kraków, w: Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, red. idem, Kalwaria Zebrzydowska 1985, s. 154 -163.
• Wyczawski H. E. OFM, Wstęp, w: Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, red. idem, Kalwaria Zebrzydowska 1985, s. 9-15.
• Zagożdżon J., Sen w literaturze średniowiecznej i renesansowej, Opole 2002.
• Zahajkiewicz M. T., Integracyjna rola Kościoła w Polsce średniowiecznej, w: Pamiętnik XV powszechnego zjazdu historyków polskich, t. 1 cz. 1, red. J. Staszewski, Gdańsk, Toruń 1995, s. 181-193.
• Zajchowska A., Na marginesie. Nieznane świadectwo pobytu Jana Kapistrana w Krakowie?, w: Felix indiget amicis. Studia z dziejów kultury duchowej i intelektualnej średniowiecza ofiarowane Profesorowi Krzysztofowi Ożogowi, red. W. Świeboda, M. Zdanek, Kraków 2016, s. 43-88.
• Ziembiński Z., O pojmowaniu sprawiedliwości, Lublin 1992.
• Żmudzki P., Opisy bitew ukazujące wojowników gotowych przyjąć swój los (przykłady słowiańskie XI-XIII w.), w: Sacrum. Obraz i funkcja w społeczeństwie średniowiecznym, red. J. Pysiak, A. Pieniądz - Skrzypczak, Warszawa 2005, s. 151-175.