Klasztory jako ośrodki działalności pisarzy syriackich

• Authors: Abdalla Michael , Rucki Mirosław

Title variants

EN

The monasteries and their connection with Syriac writers

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł rzuca pewne światło na zagadnienie związane z klasztorami, które w ciągu prawie dwóch tysięcy lat pełniły funkcje ośrodków edukacyjnych w Kościołach na Wschodzie. Oprócz światowej sławy szkół w Nisibis, Edessie czy Antiochii, są informacje o 125 klasztorach, z którymi związani są pisarze syriaccy. Większość z nich już nie istnieje. Źródła historyczne i archeologiczne dostarczają danych o znacznie większej liczbie klasztorów działających na terenie dzisiejszej Turcji, Syrii i Iraku. Jednak inwazja islamu znacznie ograniczyła rozwój nauki i edukacji w klasztorach, na które nałożono wysokie podatki. Nie wolno było już budować nowych klasztorów, a poszerzanie i remontowanie starych było znacznie utrudnione. W końcu masakry przeprowadzone przez Tamerlana zadały śmiertelny cios, po którym wschodnie Kościoły nie były w stanie powrócić do poprzedniego stanu, mimo że w XV w. miał miejsce wzrost liczby klasztorów. Do dziś zachowało się zaledwie kilkadziesiąt klasztorów, które są poważnie zagrożone. Dwa z nich ostatnio zrównano z ziemią.

EN

The article sheds some light on the issue of the monasteries as a millenia-long centers of education in the Eastern Churches. Part of the worldwide known schools like Nisibis, Edessa or Antio­chia, Syriac writers are known to work in at least 125 monasteries, most of which cease to exist. Some historical and archaeological sources provide evidence of many more monasteries at work in the region of today’s Turkey, Iraq and Syria. However, the Islamic invasion substantially limited the development of science and education in monasteries posing heavy taxes on them. New monasteries were forbidden to be built, and the old one were difficult to widen or even to repair. Massacres performed by Tamerlane were a deadly blow from which the Eastern Churches were unable to recover despite increasing the number of monasteries in the fifteenth century. Few of those monasteries survive until today, but they are under increasing threat. Two of them were recently blown up, destroyed and erased from the Earth.

Keywords

PL

chrześcijaństwo; klasztor; edukacja; pisarze syriaccy; Bliski Wschód;

EN

Christianity; monastery; education; Syriac writers; Near East;

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
• Year: 2016
• Volume: 36
• Issue: 36/1
• Pages: 129-152

Contributors

author

Abdalla Michael

• UAM Poznań

author

Rucki Mirosław

• UTH Radom

References

• ‘Awwad G., Ad-Dijarat, Bejrut 1986.
• Abdalla M., Klasztory chrześcijan asyryjskich i arabskich na terenie Iraku według relacji Asz-Szabusztiego (X w.) w Kitab ad-dijarat, w: tenże (red.), Niemuzułmańskie mniejszości Iraku. Historia – kultura – problemy przetrwania, Poznań 2008.
• Abdalla M., Losy chrześcijan himjaryckich jemeńskiego miasta Nadżran (VI–X w.) w źródłach arabskich i asyryjskich, w: M.M. Dziekan, I. Kończak (red.), Arabowie – Islam – Świat, Łódź 2008, s. 557–569.
• Abuna A., Tarich al-kanisa as-surianij jaasz-szarkijja, t. II, Bejrut 1992.
• Anschütz H., Die syrischen Christen vom Tur ‘Abdin, Würzburg 1985.
• Assyrian Monasteries in Present Day Iraq, http://www.aina.org/aol/syriac.htm (25.02.2016).
• Atiya A.S., Historia Kościołów Wschodnich, tłum. S. Jakobielski, Warszawa 1979.
• At-Turajhi M.S., Ad-dijarat wa al-amkina an-nasranijja fi Al-Kufa wadawahiha, Bejrut 1981.
• Brock S.P., A Brief Outline of Syriac Literature, Kottayam 1997.
• Burns R., The Monuments of Syria, New York 2009.
• Dowley T. (red.), Historia chrześcijaństwa, tłum. T. Szafrański, Warszawa 2002.
• Fowden E.K., Christian Monasteries and Umayyad Residences in Late Antique Syria, „Antigüedad y Cristinismo” 21 (2004), s. 565–581.
• Gilman I., Klimkeit H.J., Christians in Asia before 1500, London – New York 1999.
• Górski K., Lud bez ziemi, „Widnokręgi” 7 (1981), s. 58–61.
• Haddad B., Kana’is Baghdad ‘ibraat-tarich, „Bajn An-Nahrajn” 8 (1980), nr 31.
• Haldon J. (red.), Money, Power and Politics in Early Islamic Syria: A review of current debates, Princeton 2010.
• Hinson E.G., The Church Triumphant: A History of Christianity up to 1300, Mercer 1995.
• Hollerweger H., Lebendiges Kulturerbe: Turabdin, Linz 1999.
• Ignatios Afrem I Barsom, Maktbonuto d’al atro d-Tur Abdin, Kamiszli 1954.
• Ignatios Aphrem I Barsaum, Geschichte der syrischen Wissenschaft und Literatur, Wiesbaden 2012.
• Ignatios Jakub III, The Syrian Orthodox Church, wykład wygłoszony 8.10.1985 r. w Getyndze (w posiadaniu autora).
• Johnston W.M. (red.), Encyclopedia of Monasticism, t. I, Chicago – London 2000.
• Leustean L.N. (red.), Eastern Christianity and Politics in the Twenty-First Century, New York 2014.
• List of Monasteries in Syria, http://research.omicsgroup.org/index.php/List_of_monasteries_in_Syria (22.02.2016).
• Mason R., The Monastery of St. Moses the Abyssinian (Deir Mar Musa al-Habashi), Syria, „Antiquity” 83 (2009), http://antiquity.ac.uk/archive (22.02.2016).
• Pigulewska N., Kultura syryjska we wczesnym średniowieczu, Warszawa 1989.
• Rassam S., Christianity in Iraq: Its Origins and Development to the Present Day, Leominster 2006.
• Sadowski M., Chrześcijańska arabskojęzyczna literatura apologetyczna Bliskiego i Środkowego Wschodu w okresie Abbasydów (750–1050), RTSO 12 (2012), s. 87–106.
• Saka I., Kanisati As-Syrianiya, cz. 1, Damaszek 1985.
• Scher A., Tarich Kaldo wa Aszur, t. II, Bejrut 1913.
• Vööbus A., History of the Ascetism in the Syrian Orient: A Contribution to the History of Culture in the Near East, t. II, Louvain 1960.
• Vööbus A., The contribution of ancient Syrian Christianity to the west European culture, „Journal of Assyrian Academic Society” (1988), s. 8–14.
• Ware K., Eastern Christendom, w: J. McManners (red.), The Oxford Illustrated History of Christianity, Oxford – New York 1992.
• Wilmshurst D., The Ecclesiastical Organization of the Church of the East, Lovanii 2000.
• Żelazny J.W., Monastycyzm syryjski i mezopotamski w ujęciu ks. Stefana Siwca, w: A. Uciecha (red.), Historia monastycyzmu orientalnego, Katowice 2014, s. 59–69.