Benjamin Disraeli a idea imperialna

• Authors: Andrzej Diniejko

Title variants

EN

Benjamin Disraeli and the Imperial Idea

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule z pogranicza nauk politycznych, historii i literaturoznawstwa, skoncentrowano się na wyjątkowym i znaczącym wkładzie Benjamina Disraelego w ewolucję idei imperialnej w Anglii. Chociaż Disraeli wywodził się ze skromnej rodziny żydowskich imigrantów, zyskał początkowo rozgłos jako ekscentryczny dandys i autor popularnych romansów. Później poświęcił się karierze politycznej, ale nadal pisał powieści i traktaty polityczne. Dokonał znaczących zmian w partii konserwatywnej. Ochrona Imperium i interesów brytyjskich na całym świecie należała do jego podstawowych priorytetów. Przeciwnicy Disraelego nazywali go cynicznym awanturnikiem i politycznym szarlatanem, motywowanym pragnieniem spełnienia swoich osobistych ambicji. Analiza jego dokonań sugeruje bardziej ostrożne wnioski. Disraeli, który głęboko wierzył w potrzebę zachowania tradycji i monarchii, posiadał czytelny zespół poglądów i zamierzeń, które wywodziły się z jego interpretacji historii i obserwacji życia politycznego i społecznego Anglii. Inspirował nie tylko wyobraźnię polityczną przyszłych pokoleń konserwatystów, ale także przyczynił się znacząco do wprowadzenia reform spo-łecznych w Wielkiej Brytanii i do rozkwitu Imperium Brytyjskiego.

EN

This article, which is in the borderland of political science, history and literary studies, focuses on Benjamin Disraeli’s unique and significant contribution to the evolution of the imperial idea. Although Disraeli descended from a modest family of Jewish immigrants, he first gained notoriety as an eccentric dandy and author of popular romances. Later he devoted himself to political career, but still wrote novels and political tracts. He made significant changes in the Conservative Party. Protection of the British Empire and its interests throughout the world belonged to his fundamental priorities. Opponents of Disraeli called him a cynical adventurer and political charlatan, motivated by the desire to fulfil his personal ambitions. An analysis of his achievements suggests a more cautious conclusion. Disraeli, who deeply believed in the need to preserve the tradition and monarchy, had a clear set of views and plans that came from his interpretation of history and observation of the political and social life of England. He inspired not only the political imagination of future generations of conservatives, but contributed significantly to the introduction of social reforms in Britain and to the flowering of the British Empire.

Keywords

PL

idea imperialna; retoryka imperialna; ekspansja kolonialna; Imperium Brytyjskie,; Benjamin Disraeli; konserwatyzm; socjotechnika; narracja narodowa; imperializm

EN

imperial idea; imperial rhetoric; colonial expansion; British Empire; Benjamin Disraeli; conservatism; social engineering; national narrative; imperialism

• Publisher: Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
• Year: 2015
• Issue: 39/2015 Filologia IV
• Pages: 5-23

Contributors

author

Andrzej Diniejko

• Uniwersytet Warszawski

References

• Armitage D. (2000), The Ideological Origins of the British Empire, Cambridge University Press, Cambridge.
• Armitage D. (1992), The Cromwellian Protectorate and the Languages of the Empire, “The Historical Journal”, No. 35, 3.
• Bacon F. (1824), The Works of Francis Bacon: Baron of Verulam, Viscount St. Albans, and Lord High Chancellor of England, tom 3, Baynes and son, London.
• Blake R. (1967), Disraeli, Eyre & Spottiswode Publishers, London.
• Bowen H.V. (2006), The Business of Empire: The East India Company and Imperial Britain, 1756-1833, Cambridge University Press, Cambridge.
• Brantlinger P. (1990), Rule of Darkness: British Literature and Imperialism, 1830-1914, Cornell University Press, Ithaca.
• Cain P.J., Hopkins A.G. (2002), British Imperialism, 1688-2000, Pearson Education.
• Disraeli B. (Earl of Beaconsfield) (1835), Vindication of the English Constitution in a Letter to a Noble and Learned Lord, by Disraeli the Younger, Saunders and Otley, London.
• Disraeli B. (1859), Alroy, Routledge, Warnes, and Routledge, London.
• Disraeli B. (2004), Tancred, Or the New Crusade, Kessinger Publishing, Whitefish, MT.
• Disraeli B. (1997), Letters: 1852-1856, (w:) Gunn J.A.W., Wiebe M.G. (red.), University of Toronto Press, Toronto.
• Disraeli B. (1882), Selected Speeches of the Late Right Honourabe Earl of Beaconsfield, (w:) Kebbel T.E. (red.), tom 2, Longmans, Green, & Co. London.
• Dziewanowski K. (1989), Brzemię białego człowieka, Czytelnik, Warszawa.
• Elliott J.H. (2006), Empires of the Atlantic World: Britain and Spain in America 1492-1830, Yale University Press, North Yorkshire.
• Ferguson N. (2007), Imperium: Jak Wielka Brytania zbudowała nowoczesny świat, Wydawnictwo Sprawy Polityczne, Warszawa.
• Foxe J. (1838), The Acts and Monuments of John Foxe: A new and complete Edition, tom 6, R.B. Seeley and W. Burnside, London.
• Gough B.M. (1984), Gunboat Frontier: British Maritime Authority and Northwest Coast Indians, 1846-1890, University of British Columbia Press, Vancouver, B.C.
• Harcourt H. (1980), Disraeli’s Imperialism, 1866-68: A Question of Timing, “Historical Journal”, No. 23, 1.
• Harlow B., Carter M. (red.) (1999), Imperialism & Orientalism: A Documentary Sourcebook, Blackwell Publishers, Oxford.
• Harris W. (1814), An Historical and Critical Account of the Life of Oliver Cromwell, Longman, London.
• Huskisson W. (1831), The Speeches of the Right Honourable William Huskisson, tom III, John Murray, London.
• Johnson P. (1995), Historia Anglików, Tłum. J. Mikos, Wydawnictwo Marabut, Gdańsk.
• Mahajan S. (2002), British Foreign Policy, 1874-1914: The Role of India, Routledge, London.
• Mill J.S. (1891), Principles of Political Economy, (w:) Laughlin J.L. (red.), D. Appleton & Co., New York.
• Misztal M. (2010), Królowa Wiktoria, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Palmer S.H.P., Reinhartz D. (red.) (1988), Essays on the History of North American Discovery and Exploration, Texas A&M University Press, College Station, TX.
• Parry G. (1981), The Golden Age Restor’d: The Culture of the Stuart Court, 1603-42, Manchester University Press, Manchester.
• Richmond C., Smith P. (red.) (1998), The Self-fashioning of Disraeli, 1818-1851, Cambridge University Press, Cambridge.
• Said E. (1991), Orientalizm, tłum. W. Kalinowski, PIW, Warszawa.
• St John I. (2010), Disraeli and the Art of Victorian Politics, Anthem Press, London.
• Walton J.K. (1990), Disraeli, Routledge, London.
• Wiser J.L. (red.) (1998), The Collected Works of Eric Voegelin: History of Political Ideas, Religion and the Rise of Modernity, tom 23, University of Missouri Press, Columbia, MO.
• Wormald J. (2001), Mary, Queen of Scots: Politics, Passion and a Kingdom Lost, Tauris Parke Paperbacks, London.
• Zins H. (2009), Historia Anglii, Ossolineum, Wrocław.