Muzeum jako instytucja odpowiedzialna społecznie. Rola muzeum w debacie na temat zmian klimatycznych

• Authors: Nieroba Elżbieta

Title variants

EN

The museum as a socially responsible institution. The role of museums in the climate change debate

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule analizuję możliwości zaangażowania muzeum w problem zmian klimatycznych. Zagadnienie to jest na tyle istotną kwestią w dzisiejszym dyskursie społecznym, że pomimo jego trudnych konotacji politycznych nie może być pomijane przez muzea, szczególnie jeśli rozpatrujemy je jako instytucje sfery publicznej. Zmiana klimatu to jedno z największych wyzwań, z jakim musimy się zmierzyć w XXI w. Następstwa zmian klimatycznych są długotrwałe, wielowymiarowe i mają charakter globalny – będą miały również bezpośredni wpływ na przyszłą działalność muzeum. Muzeum – jako instytucja publiczna – nieustannie dostosowuje swoją ofertę do zmieniających się okoliczności społecznych. Zaangażowanie muzeum w problem kryzysu klimatycznego nie jest oczywiste dla wszystkich, tymczasem muzeum jako instytucja, która cieszy się wysokim poziomem zaufania społecznego, zaczyna odgrywać coraz ważniejszą rolę w debacie na temat globalnego ocieplenia. Muzeum może stanowić platformę dialogu na temat zmian klimatu, ponieważ jest przyjazną przestrzenią otwartą na zróżnicowane formy dyskursu. Zadania muzeów w sferze globalnego ocieplenia nie mogą się ograniczać jedynie do informowania o problemie i dzielenia się z publicznością muzealną efektami pracy ekspertów, ich rolą jest również wyposażanie odbiorców w wiedzę, która umożliwi im świadome uczestnictwo w działaniach na rzecz ochrony klimatu.

EN

In this article I address the engagement of museums in the issue of climate change, which is so important in the current social context that, despite its difficult political connotations, it cannot be avoided by museum, especially if we consider museum as an element of the public sphere. Climate change is a challenge in the 20th century. Climate change will present challenges that are long-term in nature, multidimensional and global phenomenon. It could impact directly on the museum. The museum – as public institution – is increasingly transforming its mission from guardian of our heritage to active agent in contemporary society, and engages in contemporary social issues, because the external conditions in which museums operate have a significant impact on what it offers. Museum’s work around climate change is often not very obvious, but the museum is emerging as key player in the climate change discourse due to its unique position as a trusted information source. Museums can provide a safe place for dialogue around climate change. The main task of the museum is to inform the public on the science of climate change and to equip people with knowledge, shape their attitudes and behaviour, and strengthen the mechanism of participation.

Keywords

PL

polityka publiczna; neutralność; definicja muzeum; zaufanie publiczne; instytucja kultury; przestrzeń publiczna

EN

public policy; neutrality; definition of museum; public trust; cultural institution; public space

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: UR Journal of Humanities and Social Sciences
• Year: 2019
• Issue: 4(13)
• Pages: 100-111

Contributors

author

Nieroba Elżbieta

• Katedra Nauk Socjologicznych i Pracy Socjalnej, Uniwersytet Opolski

References

• Ballantyne R., Uzzell D., 2011, Looking Back and Looking Forward: The Rise of the Visitor-centered Museum, „Curator. The Museum Journal”, 1(54).
• Borusewicz M., 2012, Nauka czy rozrywka? Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum, Universitas, Kraków.
• Brown K., 2019, Are Art Institutions Becoming Too „Ideological”? A Debate Breaks Out at the International Council of Museums Over Politics in the Galleries, https://news.artnet.com/art-world/icom-museum-definition-debate-1630312 (dostęp 27.08.2019).
• Cameron F., 2011, Climate change as a complex phenomenon and the problem of culture governance, „Museum nad Society”, nr 9(2).
• Cameron F., 2015, We Are on Nuture`s Side? Experimental Work in Rewriting Narratives of Climate Change for Museum Exhibitions [w:] Climate Change and Museum Futures, red. F. Cameron, B. Neilson, Routledge, Nowy Jork – Londyn.
• Cameron F., Hodge B., Salazar J.F., 2013, Representing climate change in museum space and place, „WIREs Climate Change”, nr 4.
• Cameron F., Neilson B., 2015, Introduction. Climate Change, Museum Futures [w:] Climate Change and Museum Futures, red. F. Cameron, B. Neilson, Routledge, Nowy Jork – Londyn.
• Cele Zrównoważonego Rozwoju, http://www.un.org.pl/ (dostęp 28.08.2019).
• Foucault M., 2006, Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, tłum. T. Komendant, A. Tatarkiewicz, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
• Giddens A., 2010, Klimatyczna katastrofa, tłum. M. Głowacka-Grajper, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Heumann Gurian E., 2006, Functions follows forms [w:] Civilizing the Museum. The collected writings of Elaine Heumann Gurian, red. M. Brinkman, Routledge, Londyn – Nowy Jork.
• Hulme M., 2009, Why We Disagree About Climate Change, „The Carbon Yearbook”.
• Janes R., 2009, Museums in a Troubled World. Renewal, irrelevance or collapse?, Routledge, Londyn – Nowy Jork.
• Kłos L., 2015, Świadomość ekologiczna Polaków, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania”, nr 42(2), Szczecin.
• Marstine J., 2011, The contingent nature of the museum ethics [w:] The Routledge Companion to Museum Ethics. Redefinign Ethics for the Twenty-First-Century Museum, red. J. Marstine, Londyn – Nowy Jork.
• McGhie H., 2019, Climate Change Engagement: A Different narrative [w:] Addressing the Challenges in Communicating Climate Change Across Various Audiences, red. W.L. Filho, B. Lackner, H. McGhie, Springer, Hamburg, Gratz, Manchester.
• Merrit E., 2016, Beyond Neutrality, https://www.aam-us.org/2016/08/23/beyondneutrality/ (dostęp 26.08.2019).
• Museum Definition, https://icom.museum/en/activities/standards-guidelines/museumdefinition/ (dostep 27.08.2019).
• Newell J., Robin L., Wehner K., 2017, Introduction. Curating connections in a climatechange world [w:] Curating the Future. Museum, communities and climate change, red. J. Newell, L. Robin, K. Wehner, Routledge, Londyn – Nowy Jork.
• Nieroba E., 2016, Pomiędzy dobrem wspólnym w elitarnością. Współczesny model muzeum, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Noce V., 2019, What exactly is a museum? ICOM comes to blows over new definition, https://www.theartnewspaper.com/news/what-exactly-is-a-museum-icom-comes-toblows-over-new-definition (dostęp 27.08.2019).
• Popczyk M., 2008, Estetyczne przestrzenie ekspozycji muzealnych. Artefakty przyrody i dzieła sztuki, Universitas, Kraków.
• Porozumienie Paryskie z dnia 19 października 2016, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 282/4, 19.10.2016, https://eur-lex.europa.eu/content/paris-agreement/parisagreement.html?locale=pl (dostęp 28.08.2019).
• Priday G., Mansfield T., Ramos J., 2015, Tools for Alternative Temporalities [w:] Climate Change and Museum Futures, red. F. Cameron, B. Neilson, Routledge, NJ – Londyn.
• Protokół z Tokio w sprawie roli centrów i muzeów nauki na świecie we wspieraniu realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ, http://www.kopernik.org.pl/o-centrum/ centrum-nauki-ko
• Public perceptions of – and attitudes to – the purposes of museums in society. A report prepared by Britain Thinks for Museum Association, 2013, b.m.w.
• Salazar J.F., 2011, The Mediations of climate change: museums as citizens’ media, „Museum and Society”, nr 9(2).
• Skoneczny Ł., 2011, Wpływ zmian klimatycznych na bezpieczeństwo Unii Europejskiej – wybrane zagadnienia, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego”, nr 5(3).
• Small Z., 2019, A New Definition of „Museum” Sparks International Debate, https://hyperallergic.com/513858/icom-museum-definition/ (dostęp 27.08.2019).
• Spence A, Poortinga W, Pidgeon N., 2012, The psychological distance of climate change, „Risk Anal”, nr 32(6).
• Tokyo Protokol, https://scws2017.org/tokyo_protocol/ (dostęp 28.08.2019).
• Ways of enhancing the implementation of education, training, public awareness, public participation and public access to information so as to enhance actions under the Paris Agreement. Draft conclusion on Action for Climate Empowerment, https://unfccc.int/process-and-meetings/conferences/bonn-climate-change-conference-april-2018/events-and-schedules/mandated-events/mandated-events-during-sb-48/ ace-workshop-on-ways-of-enhancing-the-implementation-of-education-training-public- awareness-public (dostęp 28.08.2019).
• Wrochna P., 2018, Ryzyko ekologiczne jako ryzyko społeczne. Na ile „rzeczywista” jest katastrofa klimatyczna? „Annales. Sectio 1. Philosophy and Sociology”, nr 1.