Reżyseria na przełomie XVIII i XIX wieku a przedstawienia Wojciecha Bogusławskiego

• Authors: Dębowski Marek

Title variants

EN

Directing at the Turn of the 18th and 19th Centuries and Wojciech Bogusławski’s Theatre Productions

Abstracts

EN

The unitary concept of theatrical performance had been under way to the European stages long before the concepts of directing and producing emerged,as these became part of the professional vocabulary only in the 19th century. In the 18th century, theatre was not yet accorded the status of fine art, enjoyed by painting or poetry, so its artistic qualities were not subject to aesthetic evaluation, and a performance did not have to fulfil the conditions of consistence and stylistic unity that the director would be responsible for. The tendency to treat the elements of theatrical performance as separate, unconnected arts scéniques began to change slowly in the 1760s. Artists and theoreticians started mentioning that there wasa need for unification of various components of theatrical performance intoa whole, from the text, through costumes and decorations, to individual and group acting, to coordinate the tasks of playwriting, acting and decoration making forthe common good. Such thinking, however, was very slow to take hold and itspioneers, i.e. choreographer and theatre reformer Jean G. Noverre, who argued that in theatre “all arts hold hands,” or Diderot postulating to create a “tableau”on-stage, would wait very long for the first palpable results of their appeals. Wojciech Bogusławski was among the first European artists who at the end of the18th century started paying attention to stylistic unity of their productions.

Keywords

EN

theatre history; Polish theatre; 18th 19th century; theatre directing

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2013
• Volume: 62
• Issue: 2(246)
• Pages: 72-85

Contributors

author

Dębowski Marek

• Uniwersytet Jagielloński

References

• M. A. Allevy-Viala, La mise en scène en France dans la première moitié du dix-neuvième siècle, Droz, Paris 1938.
• L. Bernacki, Teatr dramat i muzyka za Stanisława Augusta, Lwów 1925, t. I.
• W. Bogusławski, Dzieje Teatru Narodowego, Warszawa 1820.
• D. Diderot, Pisma estetycznoteatralne, tłum. M. Dębowski, J. Kott, E. Rzadkowska, A. Siemek, wstęp i oprac. M. Dębowski, Gdańsk 2008.
• Europejskie źródła myśli estetyczno-literackiej polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, Warszawa 1997.
• M. Fuchs, La vie théâtrale en province au XVIIIème siècle, Librairie Droz, Paryż 1933.
• J. W. Gomulicki, Stanisław Kostka Potocki jako antagonista Wojciecha Bogusławskie- go, „Przegląd Humanistyczny” 1957 z. 2.
• J. Got, Na wyspie Guaxary. Wojciech Bogusławski i teatr lwowski 1789–1799, Kraków 1971.
• B. Król-Kaczorowska, Antoni Smuglewicz – malarz teatralny, „Pamiętnik Teatralny” 1956 z. 3–4, s. 332–340.
• J. G. Noverre, Teoria i praktyka tańca, tłum i oprac. I. Turska, wstęp J. Rey, Wrocław 1959.
• E. Nowicka, „Przerwana ofiara” Wintera – Bogusławskiego wobec estetyki opery, „Wiek Oświecenia” 1996 nr 12.
• Z. Raszewski, Trzy spisy dekoracji Teatru Narodowego, „Pamiętnik Teatralny” 1981 z. 1.
• D. Ratajczakowa, Przestrzeń w dramacie i dramat w przestrzeni teatru, Poznań 1985.
• Recenzje teatralne Towarzystwa Iksów, oprac. i wstęp J. Lipiński, Wrocław 1956.
• P. Szondi, Tableau et coup-de-théâtre; pour une sociologie de la tragédie domestique et bourgeoise chez Diderot et Lessing, „Poétique” 1972 nr 9.
• Teatr Narodowy 1765–1794, red. J. Kott, Warszawa 1967.