Postać emigranta: dosłownie i powieściowo

• Authors: Rosset François

Title variants

EN

The Figure of Émigré: Literal and Novelistic Meaning

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor analizuje powody pojawienia się we francuszczyźnie słowa „émigré [emigrant]” i zmiany jego zakresu znaczeniowego. Pierwotnie emigrant to uciekinier z Francji ogarniętej rewolucyjną zawieruchą, najczęściej arystokrata. Z czasem leksem ten zaczął oznaczać człowieka zmuszonego opuścić swoją ojczyznę, poddaną przemocy militarnej i politycznej, obrońcę wolności, reprezentującego różne warstwy społeczne. Zmiana ta dokonała się przede wszystkim pod wpływem doświadczeń polskich z końca XVIII wieku – powstania kościuszkowskiego i rozbiorów. Perturbacjom leksykalnym towarzyszyła rewizja nastawienia Francuzów do Polski i Polaków. Przyciągała uwagę nie tylko dziwność ustroju i położenia, ale również poświęcenie, bohaterstwo, wysoka etyka, umiłowanie wolności. Kierunek zmian potwierdza francuska literatura powieściowa tego czasu.

EN

The author of the paper analyses the evidence for the appearance of the word émigré in the French language and the changes of its scope of meaning. Initially, this word referred to a person, mostly an aristocrat, who escaped from France in the times of the French Revolution. With time, the lexeme started to be used to name a person forced to leave their home country oppressed by a military and political force, a defender of freedom that represents various social strata. The change took place mainly as a result of the Polish experience of the end of the 18th century—the Kościuszko Uprising and partitions of Poland. The lexical perturbations were accompanied by a revision of the French people’s attitude towards Poland and Poles. The French attention was captured by weirdness of country system and geopolitical situation, but also by devotion, heroism, high ethics, and love for freedom. The direction of the changes is confirmed by the French novel writings of the times.

Keywords

PL

emigrant; emigracja; wiek XVIII; Rewolucja Francuska; powstanie kościuszkowskie; Polska; Francja

EN

émigré; emigration; 18th century; the French Revolution; the Kościuszko Uprising; Poland; France

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2021
• Volume: 112
• Issue: 2
• Pages: 79-87

Dates

printed

2021-06-14

Contributors

author

Rosset François

• Université de Lausanne

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2021.2.6