Dogłębna demokratyzacja wychowania

• Authors: Mateusz M. Mazurek

Title variants

Profound Democratization of Upbringing and Education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł opisuje zjawisko dogłębnej demokratyzacji – procesu, w wyniku którego demokracja przestaje być traktowana jako metoda umożliwiająca realizację określonych wartości, ale jako wartość sama w sobie. Drugim aspektem tego procesu jest rozpowszechnianie się demokratycznych procedur i wartości oraz przyjmowanie ich także w instytucjach tradycyjnie niedemokratycznych, takich jak szkoła, rodzina czy Kościół, ze szczególnym uwzględnieniem szkoły i rodziny. Następnie analizowane są najważniejsze wychowawcze skutki tego procesu, takie jak np. spowodowane demokratyzacją lepsze poszanowanie podmiotowości wychowanka, ale także osłabianie hierarchii i autorytetów. Ogólnie rzecz ujmując, zarówno zalety, jak i słabości demokracji w wyniku demokratyzacji zostają przeniesione do instytucji wychowawczych, ale niektóre problemy w wychowaniu okazują się poważniejsze niż w organizacji państwa, gdyż wychowankowie są bardziej niedojrzali niż obywatele.

The article describes the process of profound democratization, resulting in changing the notion of democracy which is no longer understood as a means of achieving certain values, but rather as a value in itself. Moreover, democratic values and procedures are becoming increasingly popular and as such, accepted by traditionally non-democratic institutions such as school, family and Church. The process is particularly noticeable in school and family. The article also analyses the most important implications (both positive and negative) of this phenomenon in education. For example, respecting pupils' personal autonomy is connected with weakening of hierarchy and authority. In general, problems created by democracy (e.g. various forms of populism) are more acute in upbringing and education than on the state level, because pupils are not as mature as adult citizens.

Keywords

PL

dogłębna demokratyzacja; wartości; podmiotowość; hierarchia; autorytet

EN

profound democratization; values; personal autonomy; hierarchy; authority

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Pedagogiczne
• Year: 2016
• Volume: 8(44)
• Issue: 1
• Pages: 105-123

Contributors

author

Mateusz M. Mazurek

References

• Adamski F., Czy rodzina jest niezbędna w procesie integralnego rozwoju człowieka?, „Roczniki Pedagogiczne” 7(43) (2015), nr 1, s. 121-136.
• Antonowicz D., Unisex i ultrasi, w: Szlendak T., Pietrowicz K. (red.), Rozkoszna zaraza. O rządach mody i kulturze konsumpcji, Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego 2007, s. 65-71.
• Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, tł. S. Amsterdamski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1998.
• Bellah R.N., Madsen N., Sullivan W.M.,, Swindl A., Skłonności serca. Indywidualizm i zaangażowanie po amerykańsku, tł. D. Stasiak [i in.], Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2007.
• Cat-Mackiewicz S., Historia Polski od 11 listopada 1918 do 17 września 1939, Kraków: Universitas 2012.
• Cogiel M., Tożsamość chrześcijańska w zsekularyzowanym świecie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 40(2010), nr 4, s. 17-21.
• Dziaczkowska L., Z dyskusji o istocie, potrzebie i granicach podmiotowości uczestników rzeczywistości wychowawczej, „Paedagogia Christiana” 26(2010), nr 2, s. 46-47.
• Gleick J., Szybciej. Przyśpieszenie niemal wszystkiego, tł. J. Bieroń, Poznań: Zysk i S-ka 2003.
• Grzelak Sz., Dziki ojciec. Jak wykorzystać moc inicjacji w wychowaniu, Poznań: W drodze 2009.
• Kaliszewska M., Zaniedbane kompetencje czytelnicze studentów pedagogiki. Zarys problemu, w: I. Nowakowska-Kempna (red.), Uniwersalne wartości kultury w edukacji i terapii, Kraków: WAM 2012, s. 333-355.
• Korzekwa M., Demokracja a biblijna koncepcja człowieka. „Zeszyty Formacji Katechetów” 2010, nr 1(37), s. 17-38.
• Kupisiewicz Cz., Niepowodzenia dydaktyczne. Przyczyny oraz niektóre środki zaradcze, Warszawa: PWN 1972.
• Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa: BGW 1994.
• Legutko R., Raj przywrócony, Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej−Wyższa Szkoła Europejska im. Księdza Józefa Tischnera 2005.
• Legutko R., Triumf człowieka pospolitego, Poznań: Zysk i S-ka 2012.
• Legutko R., Złośliwe demony, Kraków: Stalky & Co 1999.
• Marek Z., Religia − pomoc czy zagrożenie dla edukacji, Kraków: WAM 2014.
• Mastalski J., Szkolne interakcje zaburzające skuteczne wychowanie, Kraków: PAT 2005.
• Mółka J., Pedagog troszczący się o godny rozwój i wychowanie młodzieży, w: J. Mółka, G. Łuszczak (red.), Docere et educare. Książka dedykowana księdzu profesorowi Władysławowi Kubikowi SJ z okazji 50. rocznicy kapłaństwa oraz 60. rocznicy życia zakonnego, Kraków: WAM 2008, s. 189-208.
• Muszyński H., Rodzina, moralność, wychowanie, Warszawa: Nasza Księgarnia 1971.
• Neill A.S., Nowa Summerhill, tł. M. Duch, Poznań: Zysk i S-ka 1994.
• Nowak M., Czy szkoła ma przekazywać wiedzę, czy też wychowywać?, „Paedagogia Christiana” 26(2010), nr 2, s. 105-122.
• Postman N., Zabawić się na śmierć. Dyskurs publiczny w epoce show-businessu, tł. L. Niedzielski, Warszawa: Muza SA 2002.
• Reszka A., Wizja przyszłości cywilizacji człowieka w dobie postindustrialnej przedstawiona w prozie E.M. Forstera. Zarys problemu, „Kultura − Media − Teologia” 2014, nr 16, s. 26-40.
• Ritzer G., Makdonaldyzacja społeczeństwa. Wydanie na nowy wiek, tł. L. Stawowy, Warszawa: Muza SA 2003.
• Spitzer M., Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, tł. A. Lipiński, Słupsk: Dobra Literatura 2013.
• Starnawski W., Źródła i pedagogiczne konsekwencje redukcjonizmu antropologicznego. „Paedagogia Christiana” 29(2012), nr 2, s. 12-29.
• Suchodolski B., Trzy pedagogiki, Warszawa: Nasza Księgarnia 1970.
• Szlendak T., Kozłowski T., Naga małpa przed telewizorem. Popkultura w świetle psychologii ewolucyjnej, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2008.
• Szlendak T., Pietrowicz K., Konsumpcja i stratyfikacja w kapitalizmie bez kapitału, w: T. Szlendak, K. Pietrowicz (red.), Na pokaz. O konsumeryzmie w kapitalizmie bez kapitału, Toruń: UMK 2004, s. 7-27.
• Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak 2012.
• Śnieżyński M., Nauczanie wychowujące, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej 1995.
• Śnieżyński M., Sztuka dialogu. Teoretyczne założenia a szkolna rzeczywistość, Kraków: AP 2005.
• Śnieżyński M., Zarys dydaktyki dialogu, Kraków: PAT 1998.
• Tischner J., Etyka solidarności, Kraków: Znak 1981, s. 46.
• Witkowski L., Historie autorytetu wobec kultury i edukacji, Kraków: Impuls 2011.

Identifiers

DOI

10.18290/rped.2016.8(44).1-8