Jak sprawdzane jest myślenie chronologiczne?

• Authors: Krzysztof Lorenc , Krzysztof Mrozowski , Aleksandra Oniszczuk , Jacek Staniszewski , Klaudia Starczynowska

Title variants

EN

How is chronological thinking tested?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Myślenie chronologiczne jest nieodzownym narzędziem porządkującym narrację historyczną i nadającym sens sekwencji wydarzeń. Nie jest ono naturalną umiejętnością, dlatego tak ważne jest świadome włączanie w proces dydaktyczny zadań stymulujących tę umiejętność. Równie istotne jest odpowiednie sprawdzanie umiejętności chronologicznych uczniów za pomocą dobrze skonstruowanych zadań na egzaminach podsumowujących kolejne etapy edukacyjne. Autorzy omawiają zadania sprawdzające myślenie chronologiczne we współczesnych arkuszach egzaminacyjnych Finlandii, Francji, Holandii, Rosji, USA, Wielkiej Brytanii, a następnie poddają analizie zadania zamieszczane w polskich arkuszach egzaminacyjnych z przedmiotów humanistycznych na poziomie gimnazjum w latach 2002–2011 oraz w pierwszym arkuszu z historii (2012 rok). W ostatniej części przedstawione są wyniki przeprowadzonego przez Instytut Badań Edukacyjnych badania sprawdzającego myślenie chronologiczne gimnazjalistów.

EN

Chronological thinking is an indispensable tool to structure a historical narrative and to give meaning to a sequence of events. It is not a natural skill, so the conscious inclusion of tasks stimulating that skill in teaching is crucial. It is important to appropriately test students’ chronological skills by means of well-constructed examination tasks administered at the conclusion of subsequent stages of education. The authors discuss tasks that assess chronological thinking included in contemporary exam papers in Finland, France, the Netherlands, Russia, the USA and the United Kingdom. The tasks included in Polish arts and humanities exam papers at the lower secondary school level in the years 2002–2011 and the first history paper (2012) are then analysed. The final section presents the results of a survey to test the chronological thinking of lower secondary school students carried out by the Educational Research Institute.

Keywords

PL

chronologia; dydaktyka historii; historia; egzamin gimnazjalny; gimnazjum; myślenie chronologiczne

EN

history; chronology; chronological thinking; lower secondary school exam; history teaching; lower secondary school

• Publisher: Instytut Badań Edukacyjnych
• Journal: Edukacja
• Year: 2012
• Issue: 3(119)
• Pages: 46-62

Dates

issued

2012-09-30

Contributors

author

Krzysztof Lorenc

• Instytut Badań Edukacyjnych

author

Krzysztof Mrozowski

• Instytut Badań Edukacyjnych

author

Aleksandra Oniszczuk

• Instytut Badań Edukacyjnych

author

Jacek Staniszewski

• Instytut Badań Edukacyjnych

author

Klaudia Starczynowska

• Instytut Badań Edukacyjnych

References

• Assessment Qualifications Alliance (2008). History. Unit 3. Pobrano z: www.aqa.org.uk
• Baker, J. (1995). The importance of chronology in teaching history. Social Studies Review, 34(2), s. 24–27.
• Bondaruk, M. (1989). Pojęcie czasu historycznego. Wprowadzanie uczniów w chronologię. W: J. Centkowski (red.), Dydaktyka historii w szkole podstawowej (s. 91–96), Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Brevet des Colleges (bda.). Pobrano z: http://brevetdescolleges.fr/docs/sujet-histoire-brevet-2011.pdf
• Centralna Komisja Egzaminacyjna (2004). Egzamin w klasie trzeciej gimnazjum z zakresu przedmiotów humanistycznych. Pobrano z: http://www.cke.edu.pl/arkusze2/a1.pdf
• Centralna Komisja Egzaminacyjna (2005). Egzamin w klasie trzeciej gimnazjum z zakresu przedmiotów humanistycznych. Pobrano z: http://www.cke.edu.pl/images/stories/gimn2005/gh-a1_052_a.pdf
• Centralna Komisja Egzaminacyjna (2006). Egzamin w klasie trzeciej gimnazjum z zakresu przedmiotów humanistycznych. Pobrano z: http://www.cke.edu.pl/images/stories/Arkusze2006gimn/gh_a1_062.pdf
• Centralna Komisja Egzaminacyjna (2008). Egzamin w klasie trzeciej gimnazjum z zakresu przedmiotów humanistycznych. Pobrano z: http://www.cke.edu.pl/images/stories/Arkusze_gimn_08/gh_1_082.pdf
• Centralna Komisja Egzaminacyjna (2009). Egzamin w klasie trzeciej gimnazjum z zakresu przedmiotów humanistycznych. Pobrane 30 kwietnia 2012 z
• http://www.cke.edu.pl/images/stories/Arkusze_gimnazjum_09/gh_1_092.pdf
• Centralna Komisja Egzaminacyjna (2011a). Egzamin w klasie trzeciej gimnazjum z zakresu przedmiotów humanistycznych. Pobrano z: http://www.cke.edu.pl/images/stories/0001_Gimnazja_2011/hum/gh-1-112.pdf
• Centralna Komisja Egzaminacyjna (2011b). Egzamin gimnazjalny w roku szkolnym 2011/2012. Część humanistyczna: historia i wiedza o społeczeństwie. Przykładowy zestaw zadań. Pobrano z: http://www.cke.edu.pl/images/stories/0001_Gimnazja_2011/nowy_egzamin/historia/zestaw.pdf
• Centralna Komisja Egzaminacyjna (2011c). Gimnazjalne arkusze diagnostyczne. Historia-WOS. Pobrano z: http://www.cke.edu.pl/index.php?option=content&task=view&id=1071&Itemid=2
• Centralna Komisja Egzaminacyjna (2012). Egzamin w klasie trzeciej gimnazjum. Część humanistyczna. Pobrano z: http://www.cke.edu.pl/images/stories/00000000000000000000gim/his_wos/gh-h1-122.pdf
• Dawson, I. (2007), Time for chronology? Thinkinghistory.co uk. Pobrano z: http://www.thinkinghistory.co.uk/Issues/IssueChronologyTime.html, s. 1–21.
• Dewey, J. (1967). Wybór pism pedagogicznych (red. J. Pieter). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Dutkiewicz, J. (1978). Rozciągłość czasu. W: J. Maternicki, Polska dydaktyka 1918–1939 (s. 220–227). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Examen HAVO (2011). Geschiedenis (s. 1–21). Pobrano z: http://www.examenblad.nl/9336000/1/j9vvhinitagymgn_m7mvh57gltp77x8_n11vg41h1h4i9qd/vhi1n4dt1ays
• Federalnyj Instytut Pedagogiczeskich Izmierenii (2011). КИМ ГИА-9 2011 г. P Pobrano z: http://fipi.ru/view/sections/218/docs/515.html
• Finkel, L. (1974). O tak zwanej metodzie regresywnej w nauczaniu historii. W: J. Maternicki, Dydaktyka historii w Polsce 1773–1918 (s. 321–341), Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Gagné, R. M., Briggs L. J. i Wager W. W. (1992). Zasady projektowania dydaktycznego (przeł. K. Kruszewski). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Hoodless, P. A. (2002). An investigation into children’s developing awareness of time and Cchronology in story. Journal of Curriculum Studies, (34)2, s. 173–200.
• Instytut Badań Edukacyjnych (2012). Diagnoza kompetencji gimnazjalistów. Historia i WOS [Raport z badania]. Pobrano z: http://eduentuzjasci.pl/images/stories/badania/diagnizakg/dkghistoria.pdf
• Jakubowski, M. i Pokropek, A. (2009). Badając egzaminy. Podejście ilościowe w badaniach edukacyjnych. Warszawa: Centralna Komisja Egzaminacyjna.
• Knapowska, W. (1978). Wyobrażenie czasu w kształtowaniu pamięci historycznej. W: J. Maternicki, Polska dydaktyka historii 1918–1939 (s. 199–219). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Levstik, L. S. i Barton, K. C. (1994). Their still use some of their past: historical salience in elementary children’s chronological thinking [referat wygłoszony podczas corocznej konferencji The American Educational Research Association]. New Orleans.
• Ministère d’Education Nationale (2012). Enseignements primaire et secondaire. Diplôme national du brevet. Pobrano z: http://www.education.gouv.fr/pid25535/bulletin_officiel.html?cid_bo=59427
• Ministerstwo Edukacji Narodowej (2008). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Pobrano z: http://bip.men.gov.pl/men_bip/akty_prawne/akty_prawne.php
• Misco, T. i Patterson N. C. (2009). An old fad of great promise: reverse chronology history teaching in social studies classes. Journal of Social Studies Research, 33(1), s. 71–90.
• National Center for History in the Schools (bdw.). Overview. Contents of historical thinking standards for grades K-4. Pobrano z: http://www.nchs.ucla.edu/Standards/standards-for-grades-k-4/historical-thinking-standards
• Office for Standards in Education (2011). History for all. History in English schools 2007/2010. Pobrano z: http://www.ofsted.gov.uk/resources/history-for-all
• Şimşek, A. (2007). The improvement of chronological perceptions among fifth grade students: a quasi-experimental study. Educational Sciences: Theory and Practice, 7(1), s. 610–615.
• Spendel, Z. (2005). Metodologia badań psychologicznych jako forma świadomości historycznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Thomas B. Fordham Institute (2011). State of state U.S. history standards in 2011. Pobrano z: http://standards.educationgadfly.net/sshs/foreword1/
• U.S. History Framework (bdw.). Pobrano z: http://standards.educationgadfly.net
• Waring, S. M. (2010). Escaping myopia: teaching students about historical sausality. The History Teacher, (43)2, s. 283–288.
• Westhoff, L. W. i Polman J. L. (2007–2008). Developing preservice teachers’ pedagogical content cnowledge about historical thinking. International Journal of Social Education, (22)2, s. 1–28.
• Wineburg, S. (2001). Historical thinking and other unnatural acts: charting the future of teaching the past. Philadelphia: Temple University Press.

Notes

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2012/3-3-lorenc-i-in-myslenie-chronologiczne.pdf

Identifiers

ISSN

0239-6858