Różne wybory, różne elektoraty? Specyfika uczestnictwa w wyborach lokalnych

• Authors: Adam Gendźwiłł

Title variants

EN

Different Elections – Different Electorates? Peculiarities of Participation in Local Elections

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza rozbieżności między uczestnictwem w wyborach parlamentarnych i samorządowych w Polsce. Analizowane dane pokazują, że luka uczestnictwa wyborczego między wyborami władz centralnych i lokalnych w Polsce jest niższa niż w innych krajach regionu. Frekwencja wyborcza w wyborach lokalnych w Polsce spada wraz ze zwiększającym się rozmiarem wspólnot politycznych (gmin), podczas gdy frekwencja w wyborach parlamentarnych rośnie wraz ze zwiększającym się rozmiarem gmin. Analiza sondażowych deklaracji udziału w wyborach, przeprowadzona z wykorzystaniem modeli wielopoziomowych, pozwala stwierdzić, że podobne cechy społeczno-demograficzne determinują uczestnictwo wyborcze w obu rodzajach wyborów. W wyborach lokalnych niezależną rolę odgrywa również rozmiar gminy. Potwierdza to „hipotezę bliskości”, głoszącą, że wybory w małych wspólnotach mobilizują większy elektorat, nawet gdy kontrolowane są klasyczne, jednostkowe determinanty uczestnictwa wyborczego. Wyborcy lokalni, preferujący udział w wyborach samorządowych ponad udział w wyborach parlamentarnych koncentrują się w mniejszych gminach.

EN

This article analyzes the discrepancy between participation in local and general (parliamentary) elections in Poland. The data demonstrate that the local-national turnout gap in Poland is smaller than in other countries of the region. The voter turnout in Polish local elections decreases along with the increasing size of local communities (municipalities), while the voter turnout in parliamentary elections increases along with the increasing size of municipalities. The analyses of survey data, performed with the use of multi-level regression models, demonstrate that the similar socio-demographic characteristics determine electoral participation in both types of elections. Nonetheless, in local elections an independent explanatory role is played by the population size of the municipality. This finding confirms the “proximity hypothesis” claiming that the elections taking place in smaller political communities mobilize larger electorates, even if the typical individual determinants of participations are controlled. “Local voters” preferring to participate in local than national elections concentrate in smaller municipalities.

Keywords

PL

zachowania wyborcze; uczestnictwo wyborcze; wybory parlamentarne; wybory samorządowe; luka uczestnictwa wyborczego

EN

electoral behavior; electoral participation; parliamentary elections; local elections; turnout gap

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2017
• Issue: 1(224)
• Pages: 81-102

Contributors

author

Adam Gendźwiłł

• Zakład Rozwoju i Polityki Lokalnej Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, ul. Krakowskie Przedmieście 32 (klatka D), 00-927 Warszawa

References

• Almond, Gabriel i Sydney Verba. 1965. The Civic Culture. Political Attitudes and Democracy in Five Nations. Princeton: Princeton University Press.
• Bartkowski, Jerzy. 2003. Tradycja i polityka: wpływ tradycji kulturowych polskich regonów na współczesne zachowania społeczne i polityczne. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
• Blais, André. 2000. To Vote or Not to Vote? The Merits and Limits of Rational Choice Theory. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
• Blom-Hansen, Jens, Kurt Houlberg i Søren Serritzlew. 2014. Size, Democracy and Economic Costs of Running the Political System. „American Journal of Political Science” 58(4): 790–803.
• Boguszewski, Rafał i Katarzyna Kowalczuk. 2010. Znaczenie wyborów samorządowych. W: M. Grabowska (red.). Samorządność – władze lokalne – wybory lokalne. Warszawa: Centrum Badań Opinii Społecznej, s. 37–44.
• CBOS. 2014. Ranga wyborów i zainteresowanie decyzjami władz różnych szczebli. Komunikat z badań nr 148/2014. Oprac. A. Gendźwiłł.
• Cześnik, Mikołaj. 2007. Partycypacja wyborcza w Polsce: perspektywa porównawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Cześnik, Mikołaj i Marta Żerkowska-Balas. 2011. Głosowanie jako nawyk w nowych demokracjach – przykład Polski. „Studia Socjologiczne” 2(201): 109–122.
• Dahl, Robert A. i Edward E. Tufte. 1973. Size and Democracy. Stanford: Stanford University Press.
• Denters, Bas, Michael Goldsmith, Andreas Ladner, Paul-Erik Mouritzen i Lawrence E. Rose. 2014. Size and Local Democracy. Cheltenham: Edward Elgar.
• Fallend, Franz, Gyorgi Ignits i Paweł Swianiewicz. 2006. Divided Loyalties? Mayors between Party Representation and Local Community Interests. W: H. Bäck, H. Heinelt i A. Magnier (red.). The European Mayor. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, s. 245–270.
• Flis, Jarosław. 2014. Złudzenia wyboru: społeczne wyobrażenia i instytucjonalne ramy w wyborach do Sejmu i Senatu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Frandsen, Annie G. 2002. Size and Electoral Participation in Local Elections. „Environment and Planning C: Government and Policy” 20(6): 853–869.
• Franklin, Marc N. 2004. Voter Turnout and the Dynamics of Electoral Competition in Established Democracies Since 1945. Cambridge: Cambridge University Press.
• Gendźwiłł, Adam. 2015. Czy druga tura wyborów burmistrzów jest potrzebna? „Studia Polityczne” 4(40): 99–119.
• Gendźwiłł, Adam i Tomasz Żółtak. 2014. Why Nonpartisans Challenge Parties in Local Politics? The (extreme) case of Poland. „Europe and Asia Studies” 66(7): 1122–1145.
• Goldsmith, Michael i Lawrence Rose. 2000. Constituency, Size and Electoral Politics. A Comparison of Patterns at Local Elections in Norway and the UK. Paper presented at the IPSA World Congress, Quebec, Canada, August 1–5.
• Hoffmann-Martinot, Vincent. 1992. La participation aux élections municipales dans les villes françaises. „Revue française de science politique” 42(1): 3–35.
• Karp, Jeffrey A. i Susan A. Banducci. 2008. Political Efficacy and Participation in Twenty-seven Democracies: How electoral systems shape political behaviour. „British Journal of Political Science” 38(2): 311–334.
• Kraaykamp, Gerbert, Marcel van Dam i Theo Toonen. 2001. Institutional Change and Political Participation: The Effects of Municipal Amalgamation on Local Electoral Turnout in The Netherlands. „Acta Politica” 36(4): 402–418.
• Lassen, David Dreyer i Søren Serritzlew. 2011. Jurisdiction Size and Local Democracy: Evidence on Internal Political Efficacy from Large-scale Municipal Reform. „American Political Science Review” 105(2): 238–258.
• Miller, William L. 1988. Irrelevant elections? The Quality of Local Democracy in Britain. Oxford University Press: Oxford.
• Morlan, Robert L. 1984. Municipal vs. National Election Voter Turnout: Europe and the United States. „Political Science Quarterly” 99(3): 457–470.
• Newton, Kenneth. 1982. Is Small Really so Beautiful? Is big really so ugly? Size, Effectiveness and Democracy in Local Government. „Political Studies” 30(2): 190–206.
• Pattie, Charles i Ron Johnston. 1998. Voter Turnout at the British General Election of 1992: Rational Choice, Social Standing or Political Efficacy?. „European Journal of Political Research” 33(2): 263–283.
• Rallings, Colin i Michael Thrasher. 1990. Turnout in English Local Elections – an Aggregate Analysis with Electoral and Contextual Data. „Electoral Studies” 9(2): 79–90.
• Rallings, Colin i Michael Thrasher. 2007. The Turnout ‘Gap’ and the Costs of Voting – a Comparison of Participation at the 2001 General and 2002 Local Elections in England. „Public Choice” 131(3–4): 333–344.
• Reif, Karlheinz i Hermann Schmitt. 1980. Nine Second-order National Elections – A Conceptual Framework for the Analysis of European Election Results. „European Journal of Political Research” 8: 3–44.
• Swianiewicz, Paweł. 2010. Poland: Europeanization of Subnational Governments. W: F. Hendriks, A. Lidström i J. Loughlin (red.). The Oxford Handbook of Local and Regional Democracy in Europe. Oxford: Oxford University Press.
• Swianiewicz, Paweł, Adam Gendźwiłł, Julita Łukomska i Anna Kurniewicz. 2016. Rozmiar gmin i powiatów a sprawność ich funkcjonowania. Wielkoludy i liliputy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Turska-Kawa, Agnieszka. 2010. Percepcja istotności wyborów samorządowych a par-tycypacja polityczna. W: M. Barański, A. Czyż i S. Kubas (red.). Rola samorządu terytorialnego w modernizacji Polski. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
• Tybuchowska-Hartlińska, Karolina. 2012. Partycypacja obywatelska na poziomie lokalnym. „Preferencje Polityczne” 3: 215–225.
• Wojtasik, Waldemar. 2010. Drugorzędność wyborów samorządowych w teorii i badaniach empirycznych. W: M. Barański, A. Czyż i S. Kubas (red.). Rola samorządu terytorialnego w modernizacji Polski. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
• Wojtasik, Waldemar. 2013. Systemowa specyfika wyborów samorządowych w Polsce. „Roczniki Nauk Społecznych” 5(41): 53–72.