Eye-tracking w diagnozie, terapii i edukacji dzieci z niepełnosprawnością sprzężoną. Zarys problematyki

• Authors: Kochanowicz Aneta Maria

Title variants

EN

Eye-Tracking in the Diagnosis, Therapy and Education of Children with Multiple Disability: An Outline of Issues

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The aim of the article is to present the possibility of using eye-tracking in the education of non-speaking children with multiple disabilities. The author uses the analysis of the existing data from the perspective of her own therapeutic experience in the use of eye-tracking in work with preschool children with multiple disabilities. In the text, she first presents the principle of eye-tracking, and then she shows its use in marketing, cartography, IT, as well as learning techniques. She indicates eye-tracking as a potential tool for communication with non-speaking children and for their education. In the following part, she presents Polish devices that use eye-tracking technology in diagnostic, therapeutic and educational activities. The research shows that eye-tracking can change the lives of children for whom the only communication channel is sight, because it offers them new forms of spending free time, learning and communicating with the environment. In addition, eye-tracking technology can and must be used to re-diagnose children with multiple disabilities in whom psychological and pedagogical counselling centres – using traditional testing techniques – have recognised profound intellectual disability

PL

Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wykorzystania eye-trackingu w szeroko pojmowanej edukacji dziecka niemówiącego ze sprzężoną niepełnosprawnością. Autorka posłużyła się analizą danych zastanych dokonaną z perspektywy własnego doświadczenia terapeutycznego w stosowaniu eye-trackingu w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym z niepełnosprawnością sprzężoną. W tekście przedstawiła najpierw zasadę działania eye-trackingu, a następnie ukazała jego wykorzystanie w badaniach z zakresu marketingu, kartografii, informatyki, jak również technik uczenia się. Następnie wskazała na eye-tracking jako potencjalne narzędzie do komunikacji z dziećmi niemówiącymi oraz do ich edukacji. W dalszej części zaprezentowała polskie urządzenia wykorzystujące technologię eye-trackingu w działaniach diagnostycznych, terapeutycznych i edukacyjnych. Z badań wynika, iż eye-tracking może odmienić życie dzieci, dla których jedynym kanałem komunikacyjnym jest wzrok, ponieważ oferuje im nowe formy spędzania wolnego czasu, uczenia się i komunikowania z otoczeniem. Ponadto technologię eye-trackingową można i trzeba wykorzystać do ponownej diagnozy dzieci ze sprzężoną niepełnosprawnością, u których poradnie psychologiczno-pedagogiczne posługujące się tradycyjnymi metodami rozpoznały głęboki stopień niepełnosprawności intelektualnej.

Keywords

EN

child with multiple disabilities; non-speaking child; augmentative and alternative communication; eye-tracking; psycho-pedagogical diagnosis

PL

dziecko ze sprzężoną niepełnosprawnością; dziecko niemówiące; alternatywne i wspomagające metody komunikacji; eye-tracking; diagnoza psychologiczno-pedagogiczna

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2019
• Volume: 14
• Issue: 4(54)
• Pages: 109-119

Contributors

author

Kochanowicz Aneta Maria

References

• Błasiak W., Godlewska M., Rosiek R., Wcisło D. (2013). Eye tracking. Nowe możliwości eksperymentalne w badaniach edukacyjnych, “Edukacja – Technika – Informatyka,” vol. 4(1), pp. 481-488.
• Błasiak W., Godlewska M., Rosiek R., Wcisło D., Andrzejewska M., Pęczkowski P., Rożek B., Stolińska A., Dutkiewicz E.M., Kazubowski P. (2015). Eye-tracking i jego zastosowanie w dydaktyce przedmiotów przyrodniczych, [in:] A. Krajna, L. Ryk, K. Sujak-Lesz (eds.), Problemy dydaktyki fizyki, Czeszów–Wrocław: Wydawnictwo Atut, pp. 173-189.
• Carr N. (2013). Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg, trans. K. Rojek, Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Chrobot N. (2014). O tym, czego oczy nie widziały – zastosowanie eye trackingu w badaniach stron internetowych, [w:] K. Tucholska, M. Wysocka-Pleczyk (eds.), Człowiek zalogowany 3. Różnorodność sieciowej rzeczywistości, Kraków: Biblioteka Jagiellońska, pp. 57-65.
• Czerski W., Wawer R. (2009). Badania eyetrackingowe – historia i teraźniejszość, [w:] A.I. Jastriebow (ed.). Informatyka w dobie XXI wieku. Technologie informatyczne w nauce, technice i edukacji, Radom: Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, pp. 129-132.
• Duchowski A.T. (2007). Eye Tracking Methodology: Theory and Practice, London: Springer-Verlag.
• Javal E. (1879). Essai sur la physiologie de la lecture, “Annales d’Oculométrie,” vol. 82, pp. 242-253.
• Kaczmarek M. (2012). Mocne i słabe strony eyetrackingu jako metody badania zachowań nabywców, [in:] K. Borodako, M. Nowosielski (eds.). Foresight w praktyce zarządzania przedsiębiorstwem. Analizy i studia przypadków, Poznań: Instytut Zachodni, pp. 18-32.
• Kochanowicz A.M. (2016). Dziecko w śpiączce. Sens życia, sens troski, Łódź: Wydawnictwo “Palatum”.
• Krejtz K., Biele C., Jonak Ł. (2015). Dynamika uwagi wzrokowej a zaangażowanie poznawcze w trakcie czytania hipertekstu, “Studia Psychologiczne,” vol. 53(4), pp. 27-40.
• Kunka B., Czyżewski A., Kwiatkowska A. (2012). Awareness evaluation of patients in vegetative state employing eye-gaze tracking system, “International Journal on Artificial Intelligence Tools,” vol. 21(2), pp. 1-11.
• Kunka B., Kosikowski R., Barlinn J., Kozak K. (2016). Brain Rehabilitation in Clinical Trials Setup by Eye-Tracking, [in:] A. Lazarov, D. Mitrakos, B. Shishkov (eds.), Proceedings of the Fifth International Conference on Telecommunications and Remote Sensing, vol. 1, Setúbal: Science and Technology Publications, pp. 89-94.
• Kunka B., Kostek B. (2009). Non-intrusive infrared-free eye tracking method, “Signal Processing Algorithms, Architectures, Arrangements, and Applications SPA 2009,” pp. 105-109.
• Kunka B. (2009). System monitorujący stopień koncentracji uwagi uczniów, “Zeszyty Naukowe Wydziału Elektroniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej,” no. 26, pp. 73-76.
• Kwiatkowska A., Kunka B. (2016). Przewodnik metodyczny C-Eye®. System do obiektywizacji stanu i neurorehabilitacji osób z dysfunkcjami neurologicznymi i zaburzeniami rozwoju, Gdańsk: AssisTech.
• Light J., McNaughton D. (2014). Communicative Competence for Individuals who require Augmentative and Alternative Communication: A New Definition for a New Era of Communication?, “Augmentative and Alternative Communication,” vol. 30(1), pp. 1-18.
• Léger P.-M., Karpova E., Senecal S., Brieugne D. (2018). Setup guidelines for eye tracking in child and teenager research in the context of learning by interacting with a tablet, “Revue Neuroeducation Journal,” vol. 5(1), pp. 33-40.
• Mawduk D., Krejtz I., Rodziewicz A., Krejtz K. (2015). Jak czytają polskie dzieci. Badania okulograficzne czytania, “Studia Psychologiczne,” vol. 53(4), pp. 18-36.
• Mruk H., Sznajder M. (eds.). (2008). Neuromarketing. Interdyscyplinarne spojrzenie na klienta, Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
• Nowakowska-Buryła I., Joński T. (2012). Eyetrackingowe badania prezentacji multimedialnych konstruowanych dla wspomagania edukacji wczesnoszkolnej, [w:] S. Dylak, W. Skrzydlewski (eds.), Media – Edukacja – Kultura. W stronę edukacji medialnej, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, pp. 485-499.
• Opych T. (2011). Zastosowanie okulografii i (techniki eye-tracking) w kartografii, “Polski Przegląd Kartograficzny,” vol. 43(2), pp. 155-169.
• Piotrowska I. (2014). Okulografia w badaniach postrzegania i konstruowania wiedzy geograficznej, “Prace Komisji Edukacji Geograficznej,” vol. 3, pp. 175-189.
• Smyczek A., Bolon B., Bombińska-Domżał A., Guzik J. (2006). Twoje znaki, moje słowa i zabawa już gotowa! Program edukacyjny dla rodzin dzieci niemówiących, używających komunikacji wspomagającej (AAC), Kraków: Stowarzyszenie “Mówić bez słów”.
• Stolecka-Makowska A., Wolny R. (2014). Możliwości zastosowania techniki okulograficznej w ilościowych badaniach marketingowych, “Studia Ekonomiczne,” no. 195, pp. 197-205.
• Stolińska A., Andrzejewska M. (2017). Metodologiczne aspekty stosowania techniki eyetrackingowej w badaniach edukacyjnych, “Przegląd Badań Edukacyjnych,” vol. 24(1), pp. 259-276.
• Tetzchner von S., Martinsen H. (2002). Wprowadzenie do wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się. Nauka znaków oraz używania pomocy komunikacyjnych przez dzieci, młodzież i dorosłych z zaburzeniami rozwojowymi, trans. A. Loebl-Wysocka, J. Gałka-Jadziewicz, Warszawa: Stowarzyszenie “Mówić bez słów”.
• Vessoyan K., Steckle G., Easton B., Nichols M., Mok Siu V., McDougall J. (2018). Using eye-tracking technology for communication in Rett syndrome: Perceptions of impact, “Augmentative and Alternative Communication,” vol. 34(3), pp. 230-241.
• Warchał M. (2011). Znaczenie rozwoju percepcji wzrokowej w uczeniu się dziecka w wieku wczesnoszkolnym, “Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych,” vol. 64, pp. 71-76.
• Weinschenk S. (2011). Kliknij tu! Wykorzystaj neuromarketing w projektowaniu stron WWW. Siła skutecznego kliknięcia, Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Wass S.V. (2016). The use of eye tracking with infants and children, [in:] J. Prior, J. von Herwegen (eds.), Practical Research With Children, New York: Routledge, pp. 24-45.
• Wilkinson K.M., Mitchell T. (2014). Eye Tracking Research to Answer Questions about Augmentative and Alternative Communication Assessment and Intervention, “Augmentative Alternative Communication,” vol. 30(2), pp. 106-119.
• Mikołajczuk J., Moje życie C-eye pisane [blog], https://www.facebook.com/zycie.Ceye.pisane/?_rdc=2&_rdr
• www.assistech.eu
• www.harpo.com.pl

Identifiers

DOI

10.35765/eetp.2019.1454.08