NSZZ Solidarność w Radzyniu Podlaskim w latach 1980-1989

• Authors: Eugeniusz Wilkowski

Title variants

EN

NSZZ Solidarity in Radzyń Podlaski in the years 1980-1989

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Ponad trzy dziesięciolecia temu, w wyniku protestów społecznych, powstała Solidarność. Czas jej narodzin, zbudzonych nadziei, doświadczeń nocy grudniowej i podjętych działań w kolejnych latach, ciągle stawia przed historykami konieczność odkrywania nie znanych dotąd kart. Solidarność formalnie pozostawała związkiem, ale jej rola dziejowa i oddziaływanie na wszystkie sfery życia daleko wykraczało poza te ramy. Doprowadziła nie tylko do przeobrażeń w Polsce, ale i w tej części Europy. To dzięki temu ruchowi kraj nasz wybił się na niepodległość, zupełnie zmieniło się nasze usytuowanie międzynarodowe. Zmienione zostały struktury wewnętrzne państwa. Za bieg wydarzeń na polskiej ziemi teraz Polacy ponoszą odpowiedzialność, niezależnie od tego, jak sobie z tym radzą. Powstała w 1980 r. Solidarność wpisała się również w dzieje społeczności lokalnych. Pozytywnie należy oceniać podejmowaną troskę o zachowania pamięci, tradycji, dóbr kultury w skali małych ojczyzn. Ten wyraz troski w niczym nie staje w kolizji w opowiadaniu się za zachowaniem unitarnego charakteru państwa. Te dwie przestrzenie znakomicie uzupełniają się. Znamy dzieje narodowe, ale także miejsca swoich aktywności i aspiracji życiowych. Jeżeli chcemy trwać, utrzymywać swoją tożsamość, musimy reaktywować nośniki tradycji i idei państwa. Pamięć o wysiłku dekady lat osiemdziesiątych jest jednym z elementów owej troski. W tę przestrzeń należy wpisać podejmowany wysiłek badawczy, w tym szkicu ukazujący wysiłek ludzi związanych z ruchem Solidarności w Radzyniu Podlaskim, społeczności, która ma swój udział w procesie wybijania się Polski na niepodległość, a dzisiaj upomina się o zachowanie pełnego dziedzictwa historycznego.

EN

Over three decades ago, social unrest had led to the establishment of the Solidarity movement. The times of its establishment, the raised hopes, the experiences of the December night and the actions taken in the following years, are still making historians discover new, still undiscovered facts. Formally, the Solidarity remained a union, but its historical significance and its influence on all spheres of life have moved beyond this definition. It not only led to transformations in Poland, but also in this part of Europe. It was due to this movement, that our country gained independence, and that our international position has changed. Also our internal structures have been revised. Therefore, the only people responsible for the course of events on the Polish lands are the Polish people themselves, regardless of how they handle this fact. Solidarity, established in 1980, has also constituted part of the history of local communities. The care over maintaining remembrance, tradition, and cultural property on the level of the local homeland is to be regarded as an asset. This manifestation of care does not clash with the advocating of a unitary state. These two areas constitute a perfect complementation of one another. We know the national history, but also the spheres of our activity and life ambitions. If we want to carry on, and sustain our identity, we need to revive the media of national tradition and concept. Remembrance of the efforts of the decade in the 1980s is one of the elements of this care. Within this area fits the effort undertaken by the researcher, who in this study depicts the achievement of those connected with Solidarity in Radzyń Podlaski. That is to say, the achievement of the community which participated in the process of Poland's gaining independence, and which today warrants the preservation of the entire historical heritage.

Keywords

PL

Solidarność; NSZZ; Radzyń Podlaski

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2014
• Volume: 12
• Pages: 175-211

Contributors

author

Eugeniusz Wilkowski

References

• E. Wilkowski, Solidarność na terenie województwa bialskopodlaskiego w latach 1980-1989, Biała Podlaska 2013
• Tomasz Kozłowski i Jan Olaszek, Niezależny ruch chłopski w Polsce 1980-1989
• Solidarność Rolników 1980-1989, red. A. Kaczorowski, Warszawa 2010
• L. Moczulski, Bez wahania, Kraków 1993
• Dokumenty uczestników ROPCziO 1977-1981, opr. G. Waligóra, wpr. T. Gąsowski, Kraków 2006
• P. Zaręba, Młodopolscy, Gdańsk 2000; A. Anusz, Niezależne Zrzeszenie Studentów 1980-1989, Warszawa 1991
• A. Dudek, T. Marszałkowski, Walki uliczne w PRL 1956-1989, Kraków 1999
• A. Krajewski, Między współpraca a oporem. Twórcy kultury wobec systemu politycznego PRL (1975-1980), Warszawa 2004
• A. Dudek, PRL bez makijażu, Kraków 2008
• M. Dąbrowski, Lubelski Lipiec 1980, Lublin 2000
• T. Semeniuk, Kalendarium dziejów Parafii Św. Trójcy w Radzyniu Podlaskim Dekanatu Radzyńskiego, Radzyń Podlaski 2011
• M. Dąbrowski, Początki radzyńskiej „Solidarności”, „Biuletyn Informacyjny NSZZ Solidarność Regionu Środkowowschodniego”, 2005, nr 8
• M. Dąbrowski, Lipcowe strajki 1980 roku w północno-wschodniej Lubelszczyźnie. Radzyński Oddział NSZZ Solidarność na tle funkcjonowania Regionu Środkowo-Wschodniego w latach 1980 – 1981 [w]: Wobec komunizmu. Materiały z sesji naukowej pt. „Lubelskie i południowe Podlasie wobec komunizmu 1918-1989”, Radzyń Podlaski 2 IX 2005, red. D. Magier, Radzyń Podlaski 2006
• J. Korulczyk, Referat okolicznościowy wygłoszony z okazji 25-lecia NSZZ Solidarność w Radzyniu Podlaskim, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, t. 4, 2006
• J. Korulczyk, Inwigilacja NSZZ Solidarność przez SB w Radzyniu Podlaskim w latach 1980-81, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, t. 7, 2009
• W 16 rocznicę NSZZ Solidarność w Międzyrzecu Podlaskim, Międzyrzec Podlaski 1996