Mur wstydu i bezpieczeństwa – cztery dekady muru dzielącego Saharę Zachodnią

• Authors: Kluszczyńska Marta

Title variants

EN

Wall of Shame and Security – a four decades of a wall dividing Western Sahara

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule, bazującym na analizie literatury oraz rekonesansie badawczym przeprowadzonym na terenie Sahary Zachodniej w 2016 roku, omawiam polityczną funkcję oraz symboliczne znaczenie muru (bermu) dzielącego zachodnie i wschodnie tereny dawnej Sahary Hiszpańskiej. Zarysowując historię jego powstania, wskazuję na kluczową rolę, jaką odegrał w wojnie marokańsko-saharyjskiej, umożliwiając okupację terytorium Sahary Zachodniej przez Królestwo Maroka w latach 80. XX wieku. Poza wpływem na politykę, ekonomię oraz środowisko naturalne, istotne jest oddziaływanie bermu na społeczeństwo saharyjskie na terenie Sahary Zachodniej oraz w obozach dla uchodźców saharyjskich w Algierii, a także symboliczne wykorzystanie muru przez każdą ze stron konfliktu, które w ostatnich latach jest coraz bardziej zauważalne. Głównym celem artykułu jest opis zmieniających się znaczeń muru: od funkcji stricte militarnej, obecnej od jego powstania do zawieszenia broni w roku 1991, poprzez znaczenie muru jako quasi-państwowej granicy, prowadzącej do tworzenia się po obu jej stronach tzw. pogranicza wyalienowanego, aż do obecnego symbolicznego wykorzystywania muru w dyskursach politycznym, dziennikarskim i artystycznym oraz znaczenia jego (nie)obecności w praksis życia codziennego po obu stronach tego muru.

EN

In the article based on a pilot study in the Western Sahara and an analysis of literature, the author discusses political and symbolic function of the wall (berm). The sand-stone berm surrounded by a minefield and equipped with invigilation technology devices is 2720 km long. Was built between 1980 and 1987 and it is a division line between west and east territory of former Spanish Sahara. Describing a history of its construction, the author indicates a crucial role of the berm in the Moroccan-Sahrawi war that allowed the occupation of the Sahrawi territory by the Kingdom of Morocco from the late 1980s. The existence of the berm creates a kind of alienated borderland (Martinez 1994), with the soldiers of MINURSO controlling the ceasefire, while few migrants trying to cross it from one or the other side. In addition to its impact on politics, economy and the environment, its impact on the Sahrawi society living on both sides of the Western Sahara and Sahrawi refugee camps in Algeria is equally important. The main purpose of this article is to describe the process of changing the meaning and functions of the berm. With its military origin, in the ceasefire agreement of 1991, now it turned to be a symbol for all parties in the conflict: in political, journalistic and artistic discourses (e.g. in Sahrawi poetry and performative arts). Moreover, the berm is still the (absent) subject of the daily life on both sides.

Keywords

PL

Sahara Zachodnia; Maroko; Mur Wstydu; Mur Bezpieczeństwa; Mur Marokański w Saharze Zachodniej

EN

Western Sahara; Morocco; Wall of Shame; Security Wall; Moroccan Western Sahara Wall

• Publisher: Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii
• Journal: Border and Regional Studies
• Year: 2018
• Volume: 6
• Issue: 2
• Pages: 165-183

Dates

published

2018

Contributors

author

Kluszczyńska Marta

• Uniwersytet Adama Mickiewicza

References

• A-Res-20-2072-1965. Resolutions adopted on the reports of the FourthCommittee. http://www.sadr-emb-au.net/wp-content/uploads/2013/10/ARes-20-2072-1965.pdf (dostęp 24.12.2017).
• b.a. (2013). Al-Yidar (El Muro). Revista El Observador, 05.11.2013. https://youtube.com/watch?v=00MRPuXO7Qk (dostęp 20.12.2017).
• b.a. (2014). Artifariti. Versos contra el muro. Red REMMSO, 19.12.4014. https://youtu.be/SvJiuWXgrQc (dostęp 20.12.2017).
• b.a. (2017). Western Sahara. Casualties. Landmine & Cluster Munition Monitor, 13.07.2017. http://the-monitor.org/en-gb/reports/2017/western-sahara/ casualties.aspx (dostęp 20.12.2017).
• b.a. (b.d.). Ahmed Dalimi. Wikipedia (edycja hiszpańskojęzyczna), (b.d.). https:// es.wikipedia.org/wiki/Ahmed_Dlimi (dostęp: 20.12.2017).
• b.a. (b.d.). Resources. Secretary General Reports. MINURSO, (b.d.). https:// minurso.unmissions.org/secretary-general-reports (dostęp 20.12.2017).
• b.a. (b.d.). Dakar1996 Gueguen Fatal accident (aftermath). Darcy F1 (b.d.). https://www.darcyf1.com/download.php?z=17713 (dostęp 20.12.2017).
• Cabaleiro Larrán, J. (2017). Marruecos refuerza sus fronteras del Sahara y Argelia. Periodistas en español, 13.02.2017. http://periodistas-es.com/marruecosrefuerza-sus-fronteras-del-sahara-y-argelia-81747 (dostęp 10.12.2017).
• Chazbijewicz, S. (2010). Polityczny konflikt o terytorium Sahary Zachodniej (w:) A. Żukowski (red.), Przestrzeń i granice we współczesnej Afryce. Olsztyn: Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, s. 337-351.
• Deubel, T. F. (2012). Poetics of diaspora: Sahrawi poets and postcolonial transformations of a trans-Saharan genre in northwest Africa. The Journal of North African Studies, Volume 17, Number 2, 295–314.
• Deubel, T. F. (2015). Mediascapes of Human Rights: Emergent Forms of Digital Activism for the Western Sahara. TRANSMODERNITY: Journal of Peripheral Cultural Production of the Luso-Hispanic World, Volume 5, number 3, 5-19.
• Donnan, H., Wilson, T. N. (2007). Granice tożsamości, narodu, państwa. przeł. M. Głowacka-Grajper. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• García, A. (2002). Historias del Sahara. El mejor y el peor de los mundos. Madrid: Los libros de Catarata.
• Guerraoui, S. (2017). Polisario remains in Guerguerat despite UN call. The Arab Weekly, 05.03.2017. http://thearabweekly.com/Opinion/7932/Polisario-remainsin-Guerguerat-despite-UN-call
• Husain, M. (2004). Sahara Marathon. Interview: James A. Baker III. PBS, 19.08.2004. http://pbs.org/wnet/wideangle/uncategorized/sahara-marathoninterview-james-a-baker-iii/873/ (dostęp 10.11.2017).
• Kosidło, A. (2009). Sahara Zachodnia – dekolonizacja bez niepodległości? (w:) R. Łoś (red.), Konflikty i spory międzynarodowe, tom 1. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
• Kosidło, A. (2012). Sahara Zachodnia. Fiasko dekolonizacji czy sukces podboju? Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Lozano, J. (2008). Una cadena humana de más de 2.000 personas pide el derribo del muro del Sáhara. El Mundo Internacional, 22.02.2008. http://elmundo.es/elmundo/2008/03/22/internacional/1206210914.html (dostęp 06.11.2017).
• Malinowski, M. (2004). Sahara Zachodnia. Konflikt terytorialny między Marokiem a Hiszpanią w latach 1956-1976. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Martinez, O. J. (1994). The dynamics of border interaction: New approaches to border analysis. W: C. H. Schofield (red.), Global boundaries. World Boundaries Series 1. London – New York: Routledge, s. 1-15.
• Military Agreement No 1 (1997-1998). http://diasporasaharaui-en.blogspot.com/2011/11/text-of-military-agreement-1.htm (dostęp 10.12.2017).
• Moulud Yeslem, M. (2013). Campaña por cada mina una flor. 27.09.2013. https://youtube.com/watch?v=4-z_9BXxnw0 (dostęp 20.12.2017).
• Nah Bachir, G. (2017). El muro marroquí en el Sahara Occidental. Historia, estructura y efectos. Cairo: Dar elnokhba.
• Off Limits (b.d.). Por cada mina una flor. Off Limits, b.d. http://offlimits.es/porcada-mina-una-flor (dostęp 20.12.2017).
• Ojeda García, R., Suárez Collado, Á. (2016). Políticas territoriales en Marruecos. La nueva regionalización y el Sahara Occidental. W: I. Barrañeda, R. Ojeda García (red.), Sahara Occidental, 40 años después. Madrid: Los libros de la catarata, s. 133-146.
• Omar, S. M. (2008). The right to self-determination and the indigenous people of Western Sahara. Cambridge Review of International Affairs. Volume 21, Number 1, s. 41-57.
• Omar, S. M. (2014). El compromiso del intelectual con la causa saharaui. El muro de la ocupación marroquí en el Sáhara Occidental. W: M. T. Vicente, C. Navalón (red.), El conflicto del Sahara Occidental y los derechos humanos. Murcia: Universidad de Murcia, s. 83-96.
• Otazu, J. (2017). El Polisario pierde la batalla de Guerguerat. Sahara. ABC Noticias, 01.05.2017. http://abc.es/espana/canarias/abci-polisario-pierde-batallaguerguerat-sahara-201705011420_noticia.html (dostęp 01.11.2017).
• Ożarowski, R. (2012). Sahara Zachodnia jako przykład afrykańskiego quasipaństwa, Cywilizacja i polityka, nr 10, s. 204-226.
• Parzymies, S. (1976). Spór wokół Sahary Zachodniej. Sprawy Międzynarodowe, zeszyt 4. s. 79-94.
• Redacción (2017). El Frente Polisario destruye más de 2.500 minas en los territorios liberados. La Vanguardia Internacional, 06.11.2017. http://lavanguardia.com/internacional/20171106/432683616034/el-frente-polisariodestruye-mas-de-2500-minas-en-los-territorios-liberados.html (dostęp 06.11.2017).
• Roussellier, J. E. (2005). Quicksand in the Western Sahara? From Referendum Stalemate to Negotiated Solution. International Negotiation, nr 10, s. 311–336.
• Sabela, B. (2015). Wszystkie Ziarna Piasku. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Saddiki, S. (2017). World of Walls. The Structure, Roles and Effectiveness of Separation Barriers. Cambridge: Open Book Publishers.
• San Martín, P. (2010). Western Sahara: The Refugee Nation. Cardiff: University of Wales Press.
• Sánchez-Serra, O. (2012). El muro de la vergüenza marroquí. Cuba Debate, 30.01.2012. http://cubadebate.cu/especiales/2012/01/30/el-muro-de-laverguenza-marroqui/#.WgIKktfibIU (dostęp 01.11.2017).
• Skuczyński, M. (2016). Działania Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz dekolonizacji i pokoju w Saharze Zachodniej. Refleksje, nr 13, s. 139-150.
• Smith, L. E. (2005). The struggle for Western Sahara: What future for Africa’s last colony? The Journal of North African Studies, 10:3-4, s. 545-563.
• Soroeta Liceras, J. (2016). El derecho a la libre determinación del pueblo saharaui tras cuarenta años de ocupación marroquí. W: I. Barreñada, R. Ojeda (red.), Sahara Occidental. 40 años después. Madrid: Los Libros de la Catarata, s. 24-40.
• Stephan, M. J., Mundy, J. (2006). A battlefield transformed: from guerilla resistance to mass nonviolent struggle in the Western Sahara. Journal of Military and Strategic Studies,Vol. 8, Issue 3, s. 1-32.
• Zoubir, Y. H. (2007). Stalemate in Western Sahara: Ending International Legality. Middle East Policy, vol. XIV, no. 4, s. 158-177.

Identifiers

ISSN

2545-160X

EISSN

2353-3781