Zarys dziejów gminy Misie

• Authors: Ślusarek Marcin

Title variants

EN

The historical outline of the Misie commune

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Gmina Misie w swej niemal 150 letniej historii, stanowi interesujący, choć niestety ubogo dokumentowany obraz podlaskiej wsi. Od jej feudalnego poddaństwa, poprzez burzliwy okres przed uwłaszczeniem, aż do socjalistycznego wyzysku. Szczególnie doskwiera ubogi materiał badawczy, do epoki pouwłaszczeniowej, i dalej, aż do początku „wyzwolenia”. W dziejach tejże jednostki, można dostrzec koło, jakie dla podlaskiej wsi zatoczyła historia. Gmina powstawała w czasach feudalizmu, który nieuchronnie upadł; o co zdecydowanie upomnieli się jej przyszli obywatele. Natomiast po dwóch katastrofalnych klęskach wojen światowych, nastały warunki społeczno-ekonomiczno-polityczne, przypominające dawny ustrój. Można dostrzec pewne analogie między feudalnymi osepami i darmochami, a kontyngentami i czynami społecznymi epoki realnego socjalizmu. Z tą różnicą, iż wszyscy zostali potraktowani w duchu komunistycznej równości, zatem mieszańcy niegdysiejszych wsi bojarskich, raczej nie przekonali się o dobrodziejstwach nowego systemu, w imię „sprawiedliwości dziejowej” pozbawiającego ich dawnych (feudalnych) przywilejów. Ostatecznie, gmina Misie, jak powstała, tak i zniknęła – niezależnie od woli tubylczej społeczności. Choć w tym drugim przypadku, ludność usiłowała się sprzeciwiać arbitralnej decyzji władz. Jak się okazało – bezskutecznie.

EN

In its almost 150 history, the commune of Misie is an interesting although poorly documented depiction of a Podlasie village. To begin with its feudal serfdom, through the turbulent period before enfranchisement to socialist exploitation. The research material related to the post enfranchisement period and until the beginning of liberation is particularly scarce. Based on this commune, it is visible that history has made full circle for a Podlasie village. The commune was formed in the era of feudalism, which collapsed inevitably, and its citizens-to-be reclaimed it. However, after the disastrous aftermath of the two world wars, came the socio-economic-political order that reminded of the old system. One can see some parallels between feudal rents in grain or free-of-charge labour and socialist quotas or social deeds. The only difference is that everyone was treated in the spirit of communist equality. Therefore, the erstwhile village boyars did not experience the blessings of the new system, which in the name of "historical justice" deprived them of their old (feudal) advantages. Eventually, the Misie commune disappeared as it had appeared, regardless of the local people’s will. Although in the latter case, people tried to oppose the arbitrary decision of the authorities. As it turned out – to no avail.

Keywords

PL

gmina samorząd wieś gromada kontyngenty Misie

municipality local government village cluster quotas Misie

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2016
• Volume: 14
• Pages: 213-235

Dates

published

2016-11-08

Contributors

author

Ślusarek Marcin

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Wydział Humanistyczny (doktorant)

References

• L. Bazylow, P. Wieczorkiewicz, Historia Rosji, Wrocław 2005.
• B. Chlebowski, Misie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. F. Sulmirskiego, B. Chlebowskiego, W. Walewskiego, t. VI, Warszawa 1880 – 1914, s. 501.
• A. Chwalba, Historia Polski 1795-1918, Kraków 2001.
• S. Jarmuł, Dobra międzyrzeckie w okresie reform czynszowych, „Rocznik Międzyrzecki”, t. VII, 1975, s. 57-87.
• Tenże, Próby podniesienia rentowności dóbr międzyrzeckich przez Aleksandrę Potocką w latach 1844 – 1860, „Rocznik Międzyrzecki”, t. XXV, 1993, s. 41-79.
• M. Kowalski i J. Makaruk, Zbiorowe wystąpienie chłopów przeciw pańszczyźnie w dobrach międzyrzeckich, „Rocznik Międzyrzecki”, t. VIII, 1976, s. 29-51.
• A. Pleszczyński, Bojarzy Międzyrzeccy, Międzyrzec Podlaski 1892-2003.
• A. Pleszczyński, Opis historyczno-statystyczny parafii międzyrzeckiej, Międzyrzec Podlaski 2000.