Zbigniew Czajkowski – praktyk i teoretyk szermierki

• Authors: Maciej Łuczak , Julian Jaroszewski

Title variants

EN

Zbigniew Czajkowski – Fencing Coach and Academic Teacher

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Profesor Zbigniew Czajkowski jest cenionym trenerem szermierki i nauczycielem akademickim znanym nie tylko w Polsce, ale też poza jej granicami. Posiada ogromny dorobek metodyczno-szkoleniowy i naukowy z zakresu szeroko pojętych nauk o kulturze fizycznej. Wyjątkowej bystrości umysłu zawdzięcza sukcesy w rywalizacji sportowej. Jako zawodnik wywalczył brązowy medal drużynowych mistrzostw świata w szabli w 1953 r., a w pracy trenerskiej m.in. jego wychowanek Egon Franke zdobył pierwszy w historii polskiego floretu tytuł mistrza olimpijskiego. W czasie kierowania Zakładem Szermierki znacznie pomnożył dorobek naukowy, zapocząt-kowany już w 1951 r. Wydał ponad trzydzieści książek zarówno w kraju, jak i poza jego granicami, np. w USA i w Niemczech, dotyczących teorii i metodyki szermierki, psychologii, pedagogiki, teorii treningu, itp. Opracował podział reakcji psycho-motorycznych (odpowiedzi czuciowo-ruchowe proste, złożone, tzn. z wyborem, różnicowe, intuicyjne, przewidziane, nieuświadomione itp.). Prowadził liczne kursy, wykłady i seminaria na zagranicznych uczelniach i w ośrodkach spor-towych, m.in. w USA, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Szwajcarii, Holandii, Czechach, Austrii, Rosji, na Ukrainie. Wyszkolił stu kilkudziesięciu trenerów szermierki, którzy z powodzeniem pracują w kraju i za granicą. W 1991 r. Zbigniew Czajkowski przeszedł na emeryturę. Nadal jednak pracuje w AWF w Ka-towicach. Prowadzi zespół szermierki, studium trenerskie, liczne kursy trenerskie i instruktorskie oraz wykłady w formie konwersatorium dla studentów AWF. Profesor interesuje się wieloma dziedzinami niezwiązanymi z szermierką – historią mundurów i broni, dziejami ziemi przemyskiej, muzyką orientalną, fotografiką, polityką, dziełami Moliera itd. Jest zapalonym turystą i miłośnikiem przyrody. Do dziś Profesor tryska humorem i dowcipem. Wyznaje zasadę, że ten się starzeje, kto ma na to czas i ochotę.

EN

Profesor Zbigniew Czajkowski is an internationally reknowned Polish fencing coach and aca-demic teacher. His contributions to sports training and research in the area of physical culture sci-ences have been tremendous. Czajkowski’s sharpness of mind has yielded his greatest sports suc-cesses. In his fencing career he won the bronze medal in the team saber event at the Fencing World Championships in 1953. His famous disciple, Egon Franke, became later the first ever Olympic fencing champion in Poland. As the Head of the Department of Fencing of the Academy of Physical Education in Katowice founded in 1951, Czajkowski has greatly expanded his scientific output and published more than thirty books in Poland, Germany and the United States on fencing theory and methodology, psy-chology, pedagogy and training theory. It was Czajkowski who introduced the classification of psychomotor responses (simple, complex, with choice, intuitive, foreseen and unforeseen). Zbigniew Czajkowski has also delivered numerous lectures and seminars in universities and sports centers in the USA, UK, Ireland, Switzerland, the Netherlands, Czech Republic, Austria, Russia and Ukraine. His students include more than one hundred internationally famous fencing coaches. In 1991 Zbigniew Czajkowski retired, but he is still active at the Katowice academy. He man-ages a fencing team, coaching center and numerous courses for trainers and instructors as well as gives tutorials for students. Professor Zbigniew Czajkowski takes interest in multiple areas unrelated to competitive fencing, such as history of arms and military uniforms, Przemyśl regional history, oriental music, pho-tography, politics, Molier and many more. He is an enthusiastic tourist and nature lover. Bursting with humor and stamina, Zbigniew Czajkowski, follows the rule that the one who ages has time for it and wishes it.

Keywords

PL

historia sportu, szermierka, biografia, szermierz.

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna
• Year: 2014
• Volume: 13
• Issue: 1
• Pages: 59-73

Contributors

author

Maciej Łuczak

• Wydział Wychowania Fizycznego, Sportu i Rehabilitacji, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu

author

Julian Jaroszewski

• Wydział Kultury Fizycznej i Ochrony Zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie

References

• Cohen R., By the Sword, Gladiators, Musketeers, Samurai, Warriors, Swashbucklers, and Olympians, Modern Library Paperbacks, Pan Books 2002.
• Marcinek K., Leksykon polskiej szermierki, historia – ludzie – medale, Warszawa 2012.
• Marzec H., Historia medalami pisana. 75 lat śląskiej szermierki, Wyd. Śląski Okręgowy Związek Szermierczy, Katowice 2002.
• Marzec H., Medalowe riposty. 80 lat śląskiej szermierki, Wyd. Śląski Związek Szermierczy, Katowice 2007.
• Marzec H., 85 lat śląskiej szermierki, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2012.
• Marzec H., 60 lat szermierki w Gliwicach [b.r.m.w.].
• Osiński W., Antropomotoryka, AWF w Poznaniu, Poznań 2000.
• Wackermann C., Histoire des Maîtres d’Armes, Préface de Maître Gérard Six, Académie d’Armes de Suède, Plein Chant 2009.
• Borsiuk Z., Wielki jubileusz Profesora Zbigniewa Czajkowskiego, [w:] M. Ponczek (red.), Czterdziestolecie Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katowice 2010.
• Łuczak M., 70 Jahre im Fechtsport aktiv – Das bunte, abenteuerliche und erfolgreiche Leben des Zbigniew Czajkowski, [w:] Z. Czajkowski, Fechten Ferstehen – in die Einheit von Theorie und Praxis, Verlag Antiquariat Bergische Bücherstube 201. von Jörg Mewes, Zbigniew Czajkowski, Richard Donke und Sabine Isbanner von Antiquariat Bergische Bücherstube
• Łuczak M., Fencing in Poland up to 1939, „Studies in the Physical and Tourism” 2001.
• Łuczak M., His Colourfal, Adventurous and Successful Life, [w:] Z. Czajkowski, Understanding Fencing. The Unity of Theory and Practice, Staten Island: SKA SwordPly Books, 2005.
• Łuczak M., His Colourfal, Adventurous and Successful Life, [w:] Z. Czajkowski, Understanding Fencing, The Unity of Theory and Practice, SKA SwordPlay Books, New York 2006.
• Łuczak M., Jubileusz 80-lecia dr Zbigniewa Czajkowskiego, „Zeszyty Metodyczno-Naukowe AWF w Katowicach”, Katowice 2001.
• Łuczak M., Profesor dr Zbigniew Czajkowski – wybitny szermierz, trener, teoretyk, działacz i człowiek, „Rocznik Naukowy” AWFiS w Gdańsku, t. 13, Gdańsk 2002.
• Łuczak M., Zbigniew Czajkowski: 80 Year Jubilee – The Colourful, Adven-turous and Successful Life, [w:] Teoria, praktyka i metodyka szermierki: wybrane zagadnienia (Theory, practice and metodology of Fencing: chosen aspects), Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katowice 2001.
• Pac-Pomarnacki A., Jak stać się dobrym trenerem, rozmowa ze Zbigniewem Czajkowskim „Sport Wyczynowy” 2006.
• Pac-Pomarnacki A., O życiu, sporcie, trenerstwie i nauce rozmowa z prof. Zbigniewem Czajkowskim w 60-lecie Jego działalności w szermierce, „Sport Wyczynowy” 1995, nr 7–8.
• Petryński Z., Nauczanie (fecht) Mistrza Czajkowskiego, „Sport Wyczynowy” 2005