Geneza kryzysu cywilizacji w myśli wybranych przedstawicieli polskiej filozofii okresu międzywojennego

• Authors: Knapik Tomasz

Title variants

EN

The genesis of civilisation crisis as presented in the ideas of selected philosophers in the inter-war period

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The commencement of a reflection on the nature and genealogy of the discussion on the crisis of civilization which took place in the Polish school of philosophy should be preceded by a few remarks. Firstly, Polish scholars who wrote about the crisis of civilization were fully independent as regards their ideas. Their voices were not only repetitions of the considerations undertaken in the circles of Western intellectuals aware of the impending collapse of civilization. Nor did they appear as a late echo. The proposals formulated by Polish scholars contributed to the achievements of the Polish reflection on civilization. Romanowski, Zdziechowski, Koneczny, Majewski pointed out the causes of the crisis of civilization. In this context, they indicated the spread of ideologies: communism, socialism, and mediocracy, i.e. the cult of mediocrity at all levels of culture and politics; secularism, materialism, or attempts to merge various civilizations. Independence and originality of the thought of Polish scholars does not mean that they were not familiar with the theories that were formulated by Western intellectuals. The reception of their works escalated interest in the subject discussed, and suggestions contained in them often aroused controversy and criticism. Not wanting to exaggerate the actual impact nor to diminish the importance of the ideas of Western scholars, I wish to shed light on the views of some thinkers whose reflection on civilization, together with an indication of the causes of the crisis of Western civilization is worth a reminder.

Keywords

PL

kryzys cywilizacji; religia; sekularyzacja; filozofia polska

EN

crisis of civilisation; religion; secularism; Polish philosophy

• Publisher: Bialystok University Press
• Journal: IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
• Year: 2014
• Volume: 26
• Pages: 119-141

Contributors

author

Knapik Tomasz

• Tomasz Knapik jest doktorem filozofii w Katowicach.

References

• Bierdiajew M., Autobiografia filozoficzna, przeł. H. Paprocki, Kęty 2002.
• Bogusławski E., Społeczeństwo i cywilizacja. Z powodu dzieła Erazma Majewskiego „Nauka o cywilizacji”, Warszawa 1909.
• Gumplowicz L., O pojęciu cywilizacji, „Krytyka”, Rok X, t. I, Kraków 1909.
• Gumplowicz L., Cywilizacja, [w:] „Przegląd Historyczny”, 1908, t. VII, 2.1, s. 1–7.
• Horodyski W., Cywilizacja i życie (Teoria E. Majewskiego), Warszawa 1912.
• Koneczny F., Obronić cywilizację łacińską, Lublin 2002.
• Koneczny F., O ład w historii, Warszawa 1999.
• Koneczny F., O wielości cywilizacji, Kraków 1935.
• Koneczny F., Polskie Logos a Ethos. Roztrząsanie o znaczeniu i celu Polski, Poznań 1921.
• Koneczny F., Prawa dziejowe, Komorów 1997.
• Koneczny F., Rozwój moralności, Lublin 1938.
• Kowalski K., Recenzja do dzieła Henryka Romanowskiego, Filozofia cywilizacji. Prawa realne cywilizacji, jej ideały, typy i pochód, [w:] „Ateneum Kapłańskie” 1934, t. XXXIV, z. 6, s. 530–532.
• Kozłowski W. M., Czym jest cywilizacja, [w:] „Przegląd Filozoficzny”, Rok XII, 2.1, 1909, s. 176–186.
• Majewski E., Nauka o cywilizacji, Warszawa 1912.
• Majewski E., Nauka o cywilizacji. Prolegomena i podstawy do filozofii dziejów i socjologii, Kraków 1908.
• Pastuszka J., H. Romanowski. Filozofia cywilizacji, [w:] „Przegląd Filozoficzny”, Warszawa 1935, s. 370–371.
• Paprocki H., Marian Zdziechowski et l’Orthodoxie, [w:] „Istina”, nr 37, 1992, s. 131–139.
• Piotrowicz W., Marian Zdziechowski. W 50-lecie twórczości pisarskiej, Wilno 1934.
• Romanowski H., Filozofia cywilizacji. Prolegomena, b. m. w., 1923.
• Romanowski H., Filozofia cywilizacji. Prawa realne cywilizacji, jej ideały, typy i pochodzenie, Warszawa 1934.
• Romer A., Recenzja do dzieła Henryka Romanowskiego, Filozofia cywilizacji. Prawa realne cywilizacji, jej ideały, typy i pochód, [w:] „Przegląd Piśmiennictwa”, 1934, t. 202, s. 94–97.
• Suchodolski B., recenzja do dzieła H. Romanowskiego, Filozofia cywilizacji..., [w:] „Nowa Książka”, 1934, z. III, s. 112–113.
• Szydłowski P., Katolicki model kultury H. Romanowskiego, [w:] „Studia Religioznawcze”, nr 21, 1987, s. 75–89.
• Woroniecki J., Z powodu ostatniego dzieła prof. Zdziechowskiego, [w:] Odbitka z „Miesięcznika Katechetycznego i Wychowawczego”, Lwów 1916.
• Zdziechowski M., Gloryfikacja pracy. Myśl z pism i o pismach Stanisława Brzozowskiego, Kraków 1921.
• Zdziechowski M., W obliczu końca, Wilno 1937.
• Zdziechowski M., Pesymizm, romantyzm a podstawy chrześcijaństwa, t. 1, Kraków 1914.
• Zdziechowski M., Szkice literackie, Kraków 1900
• Zdziechowski M., Wybór pism, Kraków 1993.