Procesy polaryzacji pracy w epoce kapitalizmu postindustrialnego w świetle wybranych teorii socjologicznych i ekonomicznych

• Authors: Michalik Sebastian

Title variants

EN

Work polarization processes in the postindustrial capital epoch in the light of selected sociological and economic theories

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy tekst przybliża problematykę polaryzacji pracy, która została omówiona na gruncie teorii Petera Druckera, Richarda Floridy, Manuela Castellsa i Guya Standinga. Polaryzacja pracy jest tu analizowana jako dynamika zmian, osadzona w realiach właściwych dla współczesnej gospodarki rynkowej, określonej jako kapitalizm postindustrialny. Proces polaryzacji kształtują takie siły i zjawiska jak: wzrost znaczenia wiedzy w gospodarce, automatyzacja i komputeryzacja pracy, deindustrializacja, ekspansja nisko kwalifi kowanych miejsc pracy w sektorze usługowym, uelastycznienie zasobów siły roboczej, offshoring produkcji oraz globalizacja migracji zarobkowej. Zjawiska te prowadzą do silnego zróżnicowania statusu pracowników z dolnych i górnych poziomów struktury zawodowej, przy względnym ograniczeniu szczebli średnich. Z jednej strony wyłania się rdzeń siły roboczej grupujący wysoko wykwalifi kowanych specjalistów, menedżerów i techników. Z drugiej strony tworzy się pokaźna populacja pracowników, którzy boleśnie doświadczają procesów ekonomicznej degradacji. W podsumowaniu zostaje wykazana przydatność kategoriipolaryzacji pracy dla badań społecznych i analiz teoretycznych dotyczących istotnych zagadnień i zjawisk naszych czasów.

EN

The present article provides a review of the concept of job polarisation, as presented on the basis of the theories of Peter Drucker, Richard Florida, Manuel Castells and Guy Standing. Job polarisation has been analysed herein as change dynamics rooted within the contemporary market economy, and described as post-industrial capitalism. The polarisation process depends on such forces and phenomena as: the increasing significance of knowledge in the economy, the automation and computerisation of work, de-industrialisation, the expansion of low-skilled jobs in the service sector, the growing flexibility of labour resources, production off shoring and globalised labour migration. Due to these phenomena, the status of employees from the top and bottom tiers becomes strongly diversifi ed, with the simultaneous reduction of middle tiers. On the one hand, the core of the workforce is formed, including highly qualified experts, managers and technicians. On the other hand, there is a sizeable population of employees who suffer the processes of economic degradation. In conclusion, it is proven that the category of job polarization is useful for social research and theoretical analyses concerning the crucial issues and phenomena of our time.

Keywords

PL

kapitalizm postindustrialny; marginalizacja; polaryzacja; praca; siła robocza

EN

post-industrial capitalism; marginalization; polarization; work; workforce

• Publisher: Zakład Ubezpieczeń Społecznych
• Journal: Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka
• Year: 2019
• Issue: 1/2019
• Pages: 25-49

Dates

published

2019-08-14

Contributors

author

Michalik Sebastian

• Instytut Badań Edukacyjnych

References

• Barney D., Społeczeństwo sieci, Warszawa 2008.
• Bauman Z., Płynna nowoczesność, Kraków 2006.
• Bauman Z., Płynny lęk, Kraków 2008.
• Bauman Z., Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, Warszawa 2006.
• Beck U., Społeczeństwo ryzyka, Warszawa 2002.
• Bell D., Nadejście społeczeństwa postindustrialnego. Próba prognozowania społecznego, Warszawa 1975.
• Bell D., Społeczeństwo postindustrialne, „Przegląd Polityczny” 2004, nr 64.
• Cameron R., Historia gospodarcza świata, Warszawa 1996.
• Castells M., Galaktyka Internetu, Poznań 2003.
• Castells M., Informacjonalizm i społeczeństwo sieciowe, „Przegląd Polityczny” 2004, nr 64.
• Castells M., Społeczeństwo sieci, Warszawa 2007.
• Castells M., Władza komunikacji, Warszawa 2013.
• Castells M., Himmanen P., Społeczeństwo informacyjne i państwo dobrobytu, Warszawa 2009.
• Domański H., Czy są w Polsce klasy społeczne?, Warszawa 2015.
• Drucker P., Społeczeństwo pokapitalistyczne, Warszawa 1999.
• Esping-Andersen G., Społeczne podstawy gospodarki postindustrialnej, Warszawa 2010.
• Esping-Andersen G., Trzy światy kapitalistycznego państwa dobrobytu, Warszawa 2010.
• Florida R., Narodziny klasy kreatywnej, Warszawa 2010.
• Fraser N., Honneth A., Redystrybucja czy uznanie, Wrocław 2005.
• Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa 2012.
• Hardt M., Negri A., Imperium, Warszawa 2005.
• Hardt M., Negri A., Rzecz-pospolita, Kraków 2012.
• Honneth A., Walka o uznanie: socjologiczny potencjał myśli wczesnego Hegla [w:] Racjonalność współczesności, red. H. Kozakiewicz, E. Mokrzycki, M.J. Siemek, Warszawa 1992.
• Honneth A., Walka o uznanie, Kraków 2012.
• Hryniewicz J., Gospodarka i osobowość w epoce przełomu postindustrialnego, „Studia Socjologiczne” 2012, nr 2 (205).
• Kaźmierczak T., Praca Socjalna. Między upośledzeniem społecznym a obywatelskością, Katowice 2006.
• Lash S., Urry J., Th e end of organized capitalizm, Oxford 2004.
• Malinowski G., Nierówności i wzrost gospodarczy, Warszawa 2016.
• Marks K., Kapitał: krytyka ekonomii politycznej, t. 3, ks. 3 [w:] idem, Dzieła, t. 25, Warszawa 1984.
• Marshall T., Sociology at the Crossroads and other Esseys, London 1963.
• Piketty T., Ekonomia nierówności, Warszawa 2015.
• Sassen S., Global city, Princeton 2001.
• Sassen S., Globalizacja: eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy, Kraków 2007.
• Sennett R., Korozja charakteru, Warszawa 2006.
• Sennett R., Kultura nowego kapitalizmu, Warszawa 2010.
• Sikora J., Socjologia pracy, Poznań 2000.
• Skidelsky R., Keynes. Powrót mistrza, Warszawa 2012.
• Skodlarski J., Matera R., Gospodarka światowa, geneza i rozwój, Warszawa 2004.
• Stalder F., Manuel Castells. Teoria społeczeństwa sieci, Kraków 2012.
• Standing G., Karta Prekariatu, Warszawa 2015.
• Standing G., Prekariat, Warszawa 2014.
• Stiglitz J., Cena nierówności, Warszawa 2015.
• Therborn G., Nierówność, która zabija, Warszawa 2015.
• Urbański J., Prekariat i nowa walka klas, Warszawa 2014.
• Urry J., Offshoring, Warszawa 2015.
• Weber M., „Obiektywność” poznania w naukach społecznych [w:] Problemy socjologii wiedzy, Warszawa 1985.
• Wilkinson R., Pickett K., Duch równości, Warszawa 2011.

Identifiers

ISSN

1731-0725