Poza kulturę, poza antropologię?

• Authors: Andrzej Paweł Wejland

Title variants

EN

Beyond culture, beyond anthropology?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekstem tym uprzytamniam obecność w antropologii – kulturowej? – od wielu dekad, ostatnio znów bardzo żywego nurtu „troski o kulturę”, kwestionującego status metodologiczny i badawczą przydatność samego pojęcia kultury. Wyróżniam i ilustruję przykładami trzy płaszczyzny czy też perspektywy w analizie tego nurtu: 1) perspektywę troski o logiczną precyzję i znaczeniową jasność pojęcia kultury oraz jego definicji, 2) perspektywę związaną z konceptualizacją przedmiotu badań i troską o referencję pojęcia kultury, 3) perspektywę troski o pojęcie kultury jako kategorię fundującą całą dziedzinę badań zwaną antropologią kulturową

EN

This text reminds us about the presence, lasting for several decades, in – cultural? – anthropology, of a trend which has recently once again become very vivid, i.e “culture concerns and cares,” which questions methodological status and research suitability of the concept of culture itself. I distinguish and illustrate, using examples, three planes or perspectives in the analysis of this trend: 1) the perspective of concern for logical precision and semantic clarity of the concept of culture and its definitions; 2) the perspective associated with the conceptualization of culture as a research subject, and concerns which refer to the concept of culture; 3) the perspective of concern for the concept of culture as a funding category supporting the whole field of research called cultural anthropology

Keywords

PL

troska o kulturę; pojęcie kultury; kultura jako kategoria antropologiczna

EN

culture concerns; concept of culture; culture as an anthropological category

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2012
• Volume: 61
• Issue: 3
• Pages: 91-101

Dates

published

2012

Contributors

author

Andrzej Paweł Wejland

• Uniwersytet Łódzki

References

• Abel Th. 1977, Podstawy teorii socjologicznej, przeł. A. Bentkowska, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Abu-Lughod L. 2005, Writing against Culture, (in:) H. Moore, T. Sanders (eds.), Anthropology in Theory. Issues in Epistemology, Malden, MA: Blackwell.
• Alvesson M. 1995, Culture as Metaphor and Metaphors for Culture, (in:) Alvesson M., Cultural Perspectives on Organizations, Chippenham: Cambridge University Press.
• Barnard A., Spencer J. 2010, Culture, (in:) A. Barnard, J. Spencer (eds.), The Routledge Encyclopedia of Social and Cultural Anthropology, London and New York: Routledge-Taylor & Francis Group.
• Beldo L. 2011, Concept of Culture, (in:) H.J. Birx (ed.), 21st Century Anthropology. A Reference Handbook, Thousand Oaks, CA-London: Sage Publications.
• Biernacki R. 1999, Method and Metaphor after the New Cultural History, (in:) V.E. Bonnell, L. Hunt (eds.), Beyond the Cultural Turn. New Directions in the Study of Society and Culture, Berkeley-Los Angeles-London: University of California Press.
• Bonnell V.E., Hunt L. (eds.) 1999, Beyond the Cultural Turn. New Directions in the Study of Society and Culture, Berkeley-Los Angeles-London: University of California Press.
• Brumann C. 2005, Writing for Culture: Why a Successful Concept Should Not Be Discarded, (in:) A. Muller (ed.), Concepts of Culture. Art, Politics, and Society, Calgary: University of Calgary Press.
• Czaja D. 2004, Sygnatura i fragment. Narracje antropologiczne, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Dziamski G. 2010, Kłopoty z kulturą, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 2 (8).
• Fox R.G., King B. J. 2002, Introduction: Beyond Culture Worry, (in:) R.G. Fox, B.J. King (eds.), Anthropology beyond Culture, Oxford-New York: Berg.
• Geertz C. 1995, After the Fact: Two Countries, Four Decades, One Anthropologist, Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Greenblatt S. 1995, Culture, (in:) F. Lentricchia, T. McLaughlin (eds.), Critical Terms for Literary Study, Chicago-London: University of Chicago Press.
• Guriewicz A. 1976, Kategorie kultury średniowiecznej, przeł. J. Dancygier, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Hobart M. 2000, After Culture. Anthropology as Radical Metaphysical Critique, Yogyakarta: Duta Wacana University Press.
• Kroeber A.L., Kluckhohn C. 1952, Culture. A Critical Review of Concepts and Definitions, Cambridge, MA: Peabody Museum of American Archaeology and Ethnology, Harvard University.
• Kuper A. 2005, Kultura. Model antropologiczny, przeł. I. Kołbon, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kuźma I. 2006, Słowo o kobietach i słowo kobiety. Feminologiczna propozycja interpretacji wybranego aspektu religijności, „Etnografia Polska” t. L, z. 1–2.
• Lubaś M. 2003, Rozum i etnografia. Przyczynek do krytyki antropologii postmodernistycznej, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Manganaro M. 2002, Culture, 1922. The Emergence of a Concept, Princeton NJ: Princeton University Press.
• Olsen B. 2003, Material Culture after Text: Re-Membering Things, „Norwegian Archaeological Review” Vol. 36, No. 2.
• Payne M. 2010, Culture, (in:) M. Payne, J.R. Barbera (eds.), A Dictionary of Cultural and Critical Theory, Malden, MA: Wiley-Blackwell.
• Pelc J. 1982, Wstęp do semiotyki, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Rapport N., Overing J. 2003, Social and Cultural Anthropology. The Key Concepts, London and New York: Routledge-Taylor & Francis Group.
• Ricoeur P. 2003, O sobie samym jako innym, przeł. B. Chełstowski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ricoeur P. 2008, Czas i opowieść, tom 1: Intryga i historyczna opowieść, przeł. M. Frankiewicz, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Sewell W.H. Jr. 1999, The Concept(s) of Culture, (in:) V.E. Bonnell, L. Hunt (eds.), Beyond the Cultural Turn. New Directions in the Study of Society and Culture, Berkeley-Los Angeles-London: University of California Press.
• Silverman S. 2002, Foreword, (in:) R. G. Fox, B. J. King (eds.), Anthropology beyond Culture, Oxford-New York: Berg.
• Trouillot M.-R. 2002, Adieu, Culture: A New Duty Arises, (in:) R.G. Fox, B. J. King (eds.), Anthropology beyond Culture, Oxford-New York: Berg.
• Williams R. 1983, Keywords: A Vocabulary of Culture and Society, New York: Oxford University Press.
• Zuriff G. 1998, Against Metaphysical Social Constructionism in Psychology, „Behavior and Philosphy”, Vol. 26, No. 1/2.

Identifiers

ISSN

0033-2356