Koszty ochrony lasu w zrównoważonej gospodarce leśnej. Przykład Polski

• Authors: Sadowska Beata

Title variants

EN

Forest protection costs in sustainable forest management. The example of Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel: Celem podstawowym artykułu jest analiza kosztów ochrony lasu ponoszonych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (PGL LP, LP) oraz prezentacja zabiegów wykonywanych w ramach ochrony lasu. Celem szczegółowym jest przedstawienie sposobu oraz miejsca ujawniania i raportowania informacji o czynnościach zapobiegających szkodom wyrządzanym w lesie oraz o kosztach ochrony lasów – na poziomie ogólnym. Metodyka/podejście badawcze: Rozważania prowadzone w opracowaniu przedstawiono na tle poglądów prezentowanych w literaturze przedmiotu przez wybranych autorów. Zastosowano metodę krytycznej analizy i syntezy, wnioskowanie oraz studium przypadku. Dane do analiz zaczerpnięto ze sprawozdań finansowo-gospodarczych LP za lata 2016–2019, z opracowań statystycznych „Leśnictwo” oraz raportów uzyskanych w ramach złożonego do LP wniosku o ponowne wykorzystanie informacji sektora publicznego. Zastosowano analizę korelacji liniowej Pearsona oraz jedną z aglomeracyjnych metod grupowania – metodę Warda, która wykorzystuje w swoich procedurach podejście analizy wariancji. Wyniki: Skala zabiegów wykonywanych w ramach ochrony lasu jest zróżnicowana w poszczególnych RDLP w badanym okresie. Najwyższe średnie koszty na ochronę lasu ogółem są ponoszone przez nadleśnictwa zlokalizowane na obszarze RDLP we Wrocławiu, a najniższe średnie koszty na ochronę lasu ogółem są ponoszone przez nadleśnictwa zlokalizowane na obszarze RDLP w Krakowie. Najmniejsza powierzchnia chroniona przed owadami obejmuje nadleśnictwa zlokalizowane na terenie RDLP w Krakowie. Ograniczenia: Próba badawcza jest ograniczona do jednego kraju. Oryginalność/wartość: Przedstawiony głos w dyskusji pozwala uzupełnić lukę badawczą w zakresie informacyjnym o działaniach podejmowanych przez LP w celu ochrony lasu i ponoszonych z tego tytułu kosztach. Zastosowanie aglomeracyjnej metody grupowania –metody Warda, pozwoliło na pogrupowanie podobnych do siebie RDLP z perspektywy kosztów ochrony lasu i działań ochronnych (ujęcie obszarowe), co stanowi bazę do prowadzenia rozszerzonych badań w tym zakresie z punktu widzenia różnorodności przyrodniczej tych jednostek (zawężenie badań i prowadzenie ich, w podobnych do siebie jednostkach LP)

EN

Purpose: The main aim of the study is to analyze the costs of forest protection incurred by Poland's State Forests and to present the activities performed as part of forest protection. The specific objective is to present the method and place of disclosing and reporting information on actions to prevent damage to the forest and on the costs of forest protection on a general level. Methodology/approach: The considerations in the study are presented against the views presented in the literature on the subject by selected authors. The methods of critical analysis and synthesis, inference, and a case study were used. The data for the analyses were taken from the financial and economic reports of the State Forests for the years 2016–2019, from the statistical studies „Forestry”, and reports obtained as part of the application submitted to the State Forests for the re-use of public sector information. Pearson's linear correlation analysis was used, as well as an agglomeration grouping method – Ward's method – which uses the analysis of variance approach in its procedures. Findings: The scale of forest protection measures varied between State Forests in the analyzed period. The highest costs for forest protection in total are borne by forest districts located in the area of State Forests in Wrocław, and the lowest costs for forest protection in total are borne by forest districts located in the area of State Forests in Kraków. The smallest area protected against insects covers forest districts located in the State Forests in Krakow. With the increase in the costs of forest protection, State Forest’s own costs also increase. The highest relationship was noted in 2017, with a correlation coefficient of 0.86. Research limitations: The research sample is limited to one country. Originality/value: The presented voice in the discussion fills the research gap in terms of information about State Forests’ activities to protect the forest and the subsequent costs incurred. The use of Ward’s method allowed similar regional directorates of State Forests to be grouped from the perspective of forest protection costs and protective measures (area approach), which is the basis for extended research in this area from the point of view of the natural diversity of these units (narrowing the research and conducting it in similar State Forests units).

Keywords

PL

koszty; lasy państwowe; ochrona lasu; zrównoważona gospodarka leśna; raportowanie informacji

EN

costs; state forests; forest protection; sustainable forest management; reporting; information

• Publisher: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP), Zarząd Główny, Rada Naukowa
• Journal: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Year: 2022
• Issue: 46(3)
• Pages: 161-179

Contributors

author

Sadowska Beata

• Uniwersytet Szczeciński, Instytut Ekonomii i Finansów, Katedra Rachunkowości

References

• Adamowicz K., Kaciunka, H. (2014), Ocena tempa zmian kosztów produkcji drewna „przy pniu” i cen surowca drzewnego w latach 2001–2009 na przykładzie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Zielonej Górze, „Leśne Prace Badawcze”, 75 (1), s. 55–60.
• Adamowicz K., Gostołek R., Jaszczak R., Szczypa P., Szramka H. (2016), Ocena wpływu wybranych zabiegów hodowlanych i typów siedliskowych lasu na koszt pozyskania surowca drzewnego w czyszczeniach i trzebieżach, „Sylwan”, 160 (12), s. 993–1001.
• Beinhocker E.D. (2006), The Origin of Wealth. Evolution, Complexity, and the radical Remaking of Economics, Harvard Business School Press, Cambridge.
• Borowski J. (2006), Pozostawianie drzew do ich naturalnego rozkładu, jako forma ochrony chrząszczy (Insecta, Coleoptera), „Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej”, 8 (1 [11]), s. 115–120.
• Grabiński T. (1992), Metody taksonometrii, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• Grzywacz A. (2011), Zdrowe lasy – zdrowe społeczeństwo, „Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej”, 13 (3 [28]), s. 19–27.
• Gutowski J. M., Buchholz L. (2000), Owady leśne–zagrożenia i propozycje ochrony, Wiadomości Entomologiczneˮ, 18 (2), s. 43–72.
• Hardy C.C., Hardy C.E. (2007), Fire danger rating in the United States of America: an evolution since 1916, „International Journal of Wildland Fire”, 16, s. 217–231.
• Haze M. (2012), Instrukcja ochrony lasu, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa.
• Ignatowski R., Sadowska B., Wójcik-Jurkiewicz M. (2020), Oblicza raportowania w perspektywie środowiskowej, Wydawnictwo Ius Publicum, Katowice.
• Jensen A. M., Götmark F., Löf M. (2012), Shrubs protect oak seedlings against ungulate browsing in temperate broadleaved forests of conservation interest: A field experiment, „Forest Ecology and Management”, 266, s. 187–193.
• Kożuch A., Ryś M. (2016), Ocena ekonomicznej efektywności gospodarki leśnej prowadzonej przez Leśny Zakład Doświadczalny w Krynicy, „Leśne Prace Badawcze”, 77 (3), s. 230–238.
• Leśkiewicz K. (2018), Realizacja zrównoważonej gospodarki leśnej w wymiarze lokalnym, regionalnym i globalnym – wybrane aspekty prawne, „Przegląd Prawa Rolnego”, 1 ([22]), s. 77–90.
• Malinowska A. (2011), Nowe Zasady Hodowli Lasu, Instrukcja Ochrony Przeciwpożarowej Lasu, Instrukcja Urządzania Lasu, Instrukcja Ochrony Lasu, „Przegląd Leśniczy”, 21 (11).
• Molenda T. (1969), Ekonomiczne podstawy współczesnej polityki leśnej, [w:] Krajewski W. (red.), Zagadnienia ekonomiki leśnictwa, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• Molińska-Glura M., Glura J. (2021), Analiza kosztów prac hodowlanych w wybranych Nadleśnictwach, „Acta Scientiarum Polonorum Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria”, 20 (4), s. 217–223.
• Paschalis-Jakubowicz P. (2004), Polskie leśnictwo w Unii Europejskiej, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa.
• Perrins C.M., Overall, R. (2001), Effect of increasing numbers of deer on bird populations in Wytham Woods, central England, „Forestry”, 74 (3), s. 299–309.
• Pimentel D. (ed.), (2011), Biological invasions; economics and environmental costs of alien plant, animal, and microbe species, CRC Press, Boca Raton, FL.
• Rametsteiner E. (2001), SFM Indicators as Tools in Political and Economic Contexts: Actual and Potential Roles, [w:] Raison R. J., Brown A. G., Flinn D. W. (eds), Criteria and Indicators for Sustainable Forest Management, IUFRO Research Series 7, CABI Publishing, Wallingford, UK, s. 107−130.
• Referowska-Chodak E. (2017), Czy leśnikom wypada mówić o kosztach ochrony przyrody, Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, 19 (1 [50]), Warszawa.
• Rogall H. (2010), Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Teoria i praktyka, Zysk i s-ka Wydawnictwo, Poznań.
• Skorupski M. (2014), Ochrona lasu, [w:] Ważyński B. (red.), Podstawy gospodarki leśnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań.
• Szczypa P. (2014), Rachunkowość zarządcza w trwale zrównoważonej gospodarce leśnej, „Zeszyty Naukowe. Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy. Seria Ekonomia”, 22(6), s. 111–120.
• Szujecki A. (2009), Tradycyjna ochrona lasu w konfrontacji z leśnictwem wielofunkcyjnym, Leśnictwo wielofunkcyjne – stan obecny i przyszłość, Zimowa Szkoła Leśna przy Instytucie Badawczym Leśnictwa, Sękocin-Stary, s. 190–201.
• Śnieżek E. (2016a), Raportowanie informacji o społecznej odpowiedzialności biznesu. Studium przypadku Lasów Państwowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Śnieżek E. (2016b), Raportowanie społecznej odpowiedzialności w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 89 (145), s. 151–165.
• Śnieżek E. (2016c), Zbilansowana karta wyników w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, (90), s. 173–190.
• Zastocki, D., Kaliszewski, A. (2021), Koszty ponoszone przez Lasy Państwowe na realizację wybranych zadań z zakresu nasiennictwa i selekcji oraz hodowli lasu przez zakłady usług leśnych, „Sylwan”, 165 (10), s. 703–715.
• Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach, Dz.U. 2011, nr 12, poz. 59 ze zm.
• Hausner J., Żylicz T. (2014), Aksjologiczne podstawy i systemowo-ekonomiczne reguły racjonalnej gospodarki i polityki leśnej, https://www.lasy.gov.pl (dostęp 9.01.2022).