Czynniki warunkujące zachowania zawodowe nauczycieli

• Authors: Marek Smulczyk , Łucja Krzyżanowska , Magdalena Stec

Title variants

EN

Factors influencing teachers’ professional behavior

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono analizy dotyczące podejścia nauczycieli pracujących w liceach do wykonywanego zawodu oraz do ucznia liceach ogólnokształcących. W badaniu wzięło udział 30 liceów z reprezentatywnej próby szkół ponadgimnazjalnych w Polsce. Na podstawie wskaźnika EWD szkoły przyporządkowano do czterech kategorii, które łączyły się z różnymi strategiami osiągania wyników na egzaminach zewnętrznych: „szkoła na równi pochyłej”, „szkoła niewykorzystanych szans”, „szkoła działająca cuda” oraz „szkoła dodająca skrzydeł”. Podejście nauczyciela do wykonywanego zawodu oraz do ucznia badano za pomocą wywiadów oraz przeprowadzono obserwację. W artykule omówiono charakterystyczne zależności między podejściem nauczyciela do zawodu, podejściem do ucznia a strategią nauczania realizowaną przez szkołę określoną przy pomocy wskaźnika Edukacyjnej Wartości Dodanej. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że sukces szkoły zależy od postawy nauczyciela, a mianowicie od jego podejścia do wykonywanego zawodu i do uczniów.

EN

The paper presents the analysis of the approach of high school teachers to teaching profession and to their students. The study involved 30 high schools from a representative sample of high schools in Poland. Based on EWD index schools were assigned to four categories, which were connected with different strategies to achieve results in external examinations: „the school on a downward spiral”, „school of missed opportunities”, „school of acting miracles” and „adding wing school”. The approach the profession and to the students has been studied through interviews and observation. The article discusses the relationship between the characteristic approach to the profession ant to the student in the context of teaching strategy implemented by the school measures by the Educational Value Added index. Results of this study indicate that, the success of the school depends on the attitude of the teacher, namely its approach to the profession and to the students.

Keywords

PL

podejście nauczyciela do zawodu; podejście do ucznia; edukacyjna wartość dodana (EWD); strategia szkoły

EN

teacher’s approach to the profession; approach to student; educational value added (EWD); strategy of the school

• Publisher: Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie
• Journal: Pedagogika Społeczna
• Year: 2012 (R. XI)
• Issue: 3(45)
• Pages: 105 – 118

Dates

published

2012-09

Contributors

author

Marek Smulczyk

• Polska Akademia Nauk

author

Łucja Krzyżanowska

• Uniwersytet Warszawski

author

Magdalena Stec

• Dom Badawczy Maison

References

• Bishop R., Berryman M., Richardson C. (2002), Te Toi Huarewa: Effective teaching and learning in total immersion Maori language educational settings, „Canadian Journal of Native Education” 26(1).
• Cornelius-White J. (2007), Learner-centered teacher-student relationships are effective: A metaanalysis, „Review of Educational Research”, 77(1).
• Curtis P. (2003a), Teaching head highlights cost of retention problem, „Guardian”, 7 January.
• Curtis P. (2003b), Teachers’ satisfaction is high but commitment low, „Guardian”, 13 January.
• Day Ch. (2005), Rozwój zawodowy nauczycieli, GWP, Gdańsk.
• Fazlagić J.A. (2005), Polska szkoła jako organizacja ucząca się. „E-mentor”, 3(10).
• Groom H. (2003), Temporary vocation, pobrano ze strony: http://www.spiked-online.com/index.php?/site/article/6809/
• Kawka Z. (1998), Między misją a frustracją. Społeczna rola nauczyciela, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Krzyżanowska Ł., Stec M. (oprac.) (2011), Tajemnica sukcesu, przyczyny porażki: Edukacyjna Wartość Dodana. Raport z jakościowego modułu badania w liceach ogólnokształcących. Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
• Kwaśnica R. (1994), Wprowadzenie do myślenia. O wspomaganiu nauczycieli w rozwoju, Wrocławska Oficyna Nauczycielska, Wrocław.
• Maslach C. (2000), Wypalenie w perspektywie wielowymiarowej, [w:] H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny. Mechanizmy. Zapobieganie, PWN, Warszawa.
• Pituła B. (2012), Refleksja nad wybranymi uwarunkowaniami marginalizacji roli współczesnego nauczyciela, „Chowanna”, 1(38).
• Pokropek A. (2010), Trzyletni wskaźnik egzaminacyjny: dokumentacja techniczna, pobrano ze strony: http://ewd.edu.pl
• Pokropek A. (2008), Metody obliczania edukacyjnej wartości dodanej dla szkół kończących się egzaminem maturalnym, [w:] B. Niemierko, M.K. Szmigel (red.), Uczenie się i egzamin w oczach nauczyciela. Materiały XIV Konferencji Diagnostyki Edukacyjnej, Opole 26–28.09.2008, PTDE.
• Prestiż zawodów. Komunikat z badań (2009), COBOS, Warszawa.
• Schultz D.P., Schultz S.E. (2002), Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy, PWN, Warszawa.
• Schwabb D.P., Cummings L.L. (1983), Przegląd teorii dotyczących związku między wykonywaniem zadań a satysfakcją, [w:] W.E. Scott, L.L. Cummings (red.), Zachowanie człowieka w organizacji, t. 1, PWN, Warszawa.
• Sęk H. (2004), Wypalenie zawodowe u nauczycieli: uwarunkowania i możliwości zapobiegania. [w:] H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe : przyczyny, mechanizmy, zapobieganie, PWN, Warszawa.
• Stoner J.A.F., Freeman R.E., Gillbert D.R. Jr(2001), Kierowanie, PWE, Warszawa.
• Sturman L. (2002), Contented and Committed? A survey of quality of working life amongst teachers, National Foundation for Educational Research, http://www.leeds.ac.uk/educol/documents/00003561.htm
• Śliwerski B. (2006), Nauczyciel jako zawód. Materiały z I Kongresu Zarządzania Oświatą, OSKKO, Łódź.
• Taraszkiewicz M. (1997), Nowa szkoła. Wspieranie kariery ucznia. Wydawnictwa CODN, Warszawa.
• Taraszkiewicz M. (2000), Jak uczyć lepiej – czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Wydawnictwa CODN, Warszawa.

Identifiers

ISSN

1642-672X