Sytuacja Romów w Małopolsce jako przykład społecznego wykluczenia

• Authors: Giza Marta

Title variants

EN

Roma community in Małopolska county as an example of social exclusion.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wykluczenie społeczne wiąże się z ograniczeniem możliwości zaspokajania własnych potrzeb przez pewne jednostki bądź grupy społeczne. Za czynniki w największym stopniu łączące się z marginalizacją uznaje się ubóstwo oraz sytuację zdrowotną. Te z kolei związane są z sytuacją na rynku pracy i związanymi z nią problemami: bezrobociem, bezdomnością, niepełnosprawnością. Sytuacja Romów w Polsce po roku 1989 była bardzo trudna, co znalazło swój wyraz w krytycznych raportach międzynarodowych organizacji, zajmujących się badaniem sytuacji tej etnicznej mniejszości w państwach aspirujących do członkostwa w UE. Pierwszą konkretną próbą rozwiązania problemów tej grupy był Pilotażowy program na rzecz społeczności romskiej w województwie małopolskim ustanowiony w 2001 roku. Pozytywny odbiór społeczny programu sprawił, że działania były kontynuowane na obszarze całej Polski. Artykuł przedstawia aktualną sytuację Romów zamieszkujących Małopolskę po 13 latach działań programów integracyjnych, szczególnie w wymiarze związanym z edukacją, zatrudnieniem oraz sposobem odbierania tej grupy przez resztę społeczeństwa.

EN

Social exclusion is linked to limited opportunities in meeting either individual or social community needs. The most significant factors leading to marginalisation are considered to be poverty, health and wellbeing. Those factors are then linked to the situation of labour market and its indicators such as: unemployment, homelessness and disability. The sitaution of Roma Community in Poland after 1989 was very difficult. It resulted in severe criticisism reports published by international organisations which carried on research on those ethnic miniorities that aplied for UE membership. The first real attemp of how to resolve Roma Coomunity problems was the Pilot Study of Roma Community in Małopolska County in 2001. This program became succesful and was recognised by polish society which resulted in continuing it all over the country. This paper describes the present situation of Roma Community living in Małopolska County, who experienced 13 years of integration practices especially in relation to education, employment and positive attitude coming from the rest of society.

Keywords

PL

Romowie; wykluczenie społeczne; mniejszość etniczna; integracja

EN

Roma community; social exclusion; ethnic minority; social integration

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Studia Socialia Cracoviensia
• Year: 2015
• Issue: 2(13)
• Pages: 131-144

Contributors

author

Giza Marta

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

• Bartosz A., Nie bój się Cygana, Sejny 1994.
• Bauman Z., Straty uboczne. Nierówności społeczne w epoce globalizacji, Kraków 2012.
• Biuletyn Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie „es.O.es” 3 (2013) http://www.rops.krakow.pl/publikacje/kwartalnik­‑es­‑O­‑es/2013.html (11.10.2014).
• Drożdż M., W poszukiwaniu antropologicznych kontekstów wykluczenia społecznego. Inspiracje personalistyczne, „Studia Socialia Cracoviensia” 2 (2014), s. 83–95.
• Ficowski J., Cyganie polscy, Warszawa 1953.
• Gajewska A., Krótki przyczynek do dyskusji o sytuacji zdrowotnej społeczności romskiej w Polsce, [w:] Romowie 2013. Od działań systemowych do rozwiązań lokalnych, red. B. Weigl, M. Różycka, Warszawa 2013, s. 50–61.
• Komisja Europejska, Przełamać zaklęty krąg wykluczenia Romów, http://ec.europa.eu/news/employment/100408_pl.htm (15.11.2014).
• Kołaczek M., Mali Romowie w szkołach specjalnych w Polsce – wykluczenie z perspektywy kulturowej i społecznej, [w:] Kierunki integracji małopolskich Romów, red. M. Leśniak, S. Sorys, Kraków 2014, s. 221–234.
• Leśniak M., Edukacja, zatrudnienie, kultura­‑kierunki integracji małopolskich Romów, [w:] Kie­runki integracji małopolskich Romów, red. M. Leśniak, S. Sorys, Kraków 2014, s. 89–129.
• Machnik­‑Pado A., Kudłacz M., Katalog przedsiębiorstw romskich, Kraków 2010.
• Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Departament Wyznań i Mniejszości Narodowych, Notatka na temat realizacji Pilotażowego programu rządowego na rzecz społeczności romskiej w województwie małopolskim na lata 2001–2003 oraz Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce, Warszawa 2004, http://www.msw.gov.pl/ftp/ pdf/041216-romowie.pdf (20.11.2014).
• Mróz L., Od Cyganów do Romów. Z Indii do Unii Europejskiej, Warszawa 2007.
• Narodowa Strategia Integracji Społecznej, http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/informator/npr2/dokumenty%20strategiczne/Narodowa%20Strategia%20Integracji%20Spolecznej.pdf (9.11.2014).
• Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski, http://www.mpips.gov.pl/userfiles/File/mps/NSIS.pdf (10.11.2014).
• Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Raport z wyników, Warszawa 2012, http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/lud_raport_z_wynikow_NSP2011.pdf (4.11.2014).
• Paleczny T., Interpersonalne stosunki międzykulturowe, Kraków 2007.
• Palewicz­‑Kwiatkowska J., Wpływ aktywności finansowej Unii Europejskiej na położenie społeczne Romów w Polsce, Kraków 2013.
• Paszko A., Doświadczenia krajowe w zakresie rozwiązywania problemów mniejszości romskiej na rynku pracy, [w:] Romowie na rynku pracy – problemy i sposoby ich rozwiązywania, red. M. Zawicki, Kraków 2007, s. 29–44.
• Program integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2004–2013, http://mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl/mne/romowie/program­‑integracji­‑spol/8303,Program­‑integracji­‑spolecznosci­‑romskiej­‑w­‑Polsce­‑na­‑lata-2014-2020.html (10.03.2015).
• Program integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2014–2020, Uchwała Rady Mini­strów 2014, nr 202, http://www.malopolska.uw.gov.pl/doc/Uchwala_RM_Program_romski.pdf (12.03.2015).
• Projekt Asystent edukacji romskiej, http://mopsplock.eu/portal/pl/projekt_asystent_edukacji_romskiej.html (10.11.2014).
• Sprawozdanie z realizacji Pilotażowego programu rządowego na rzecz społeczności romskiej w województwie małopolskim na lata 2001–2003, http://mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl/mne/romowie/program­‑na­‑rzecz­‑spole/pilotazowy­‑program­‑rza/6723,Sprawozdanie­‑z­‑realizacji­‑
• Pilotazowego­‑programu­‑rzadowego­‑na­‑rzecz­‑spolecznosci.html (5.11.2014).
• Stosunek Polaków do innych narodów, „Komunikat z badań CBOS” 20 (2014), http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2014/K_020_14.PDF (5.11.2014).
• Szewczyk M., Edukacyjne i kulturowe uwarunkowania dostępu Romów do usług medycznych, „Studia Romologica” 6 (2013), s. 173–186.
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, isip.sejm.gov.pl/Download?id=WD­U20091751362&type=3 (12.12.2014).
• Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20050170141 (5.11.2014).
• Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, Regionalna Mapa Bezrobocia, http://wup­‑krakow.pl/malopolski­‑rynek­‑pracy/regionalna­‑mapa­‑bezrobocia (13.11.2014).
• Zdrowie, [w:] http://encyklopedia.pwn.pl (10.03.2015).

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.15633/ssc.1611