Historia mówiona: od metody historycznej do interdyscyplinarnego podejścia badawczego

• Authors: Magdalena Fiternicka-Gorzko

Title variants

EN

ORAL HISTORY: FROM A HISTORICAL METHOD TO AN INTERDISCIPLINARY APPROACH

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest dziejom metody oral history, która po ustabilizowaniu się jako względnie zunifi kowana praktyka badawcza w latach 40. XX wieku w naukach historycznych przeszła znamienną ewolucję zarówno pod względem podejmowanej problematyki, jak i znaczenia przypisywanego metodzie. Jej rezultatem było przecięcie się zainteresowań historii mówionej z polem dociekań socjologii, badań nad kulturą czy, szerzej ujmując, badań jakościowych. Szczególną uwagę poświęcono przemianom teoretycznych założeń związanych z wczesnymi fazami rozwoju oral history zarówno na gruncie amerykańskim, jak i w Europie, a następnie stanowisk teoretycznych uznawanych za doniosłe w formowaniu się współczesnego rozumienia tej praktyki badawczej (Paul Thompson, Michael Frisch, Ronald J. Grele, Luisa Passerini, Alessandro Portelli, Popular Memory Group). W artykule rozwinięto argumentację, że rozwój oral history w coraz większym stopniu apeluje do stricte socjologicznego spojrzenia na mechanizmy wytwarzania rzeczywistości społecznej, w tym wytwarzania przeszłości i pamięci przeszłości.

EN

The paper address the development of the oral history method. Since the 1940s when this research practice became relatively unifi ed and incorporated into the fi eld of history, the method has evolved significantly towards increasing affi nity to concerns of sociology, studies of culture and qualitative research. The paper deals with the changes of theoretical assumptions underpinning the early versions of oral history in the USA and Europe and next presents the theoretical perspectives of Paul Thompson, Michael Frisch, Ronald J. Grele, Luisa Passerini, Alessandro Portelli and the Popular Memory Group. It is argued that oral history increasingly appeals to a strictly sociological perspective on the mechanisms of creation of social reality, including the creation of the past and memory of the past.

Keywords

PL

ORAL HISTORY; WYWIAD; SOCJOLOGICZNE BADANIA JAKOŚCIOWE

EN

ORAL HISTORY; INTERVIEW; SOCIOLOGICAL QUALITATIVE RESEARCH

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2012
• Issue: 2(2)
• Pages: 5-25

Dates

published

2012

Contributors

author

Magdalena Fiternicka-Gorzko

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Althusser L., Balibar É. 1975, Czytanie „Kapitału”, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Chase S.E. 2005, „Narrative Inquiry: Multiple Lenses”, Approaches, Voices, w: Handbook of Qualitative Research, 3rd ed., red. N.K. Denzin, Y. Lincoln, Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage.
• Fontana A., Frey J.H. 2000, The Interview: From Structured Questions to Negotiated Text, w: Handbook of Qualitative Research, 2nd ed., red. N.K. Denzin, Y. Lincoln, Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage.
• Frisch M. 1998, Oral History and Hard Times: A Review Essay, w: The Oral History Reader, red. R. Perks, T. Alistair, Routledge, London.
• Geertz C. 2005, Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, przeł. D. Wolska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Grele R.J. 1996, Directions for Oral History in the United States, w: Oral History: An Interdisciplinary Anthology 2008, 2nd ed., red. D.K. Dunaway, W.K. Baum, Altamira Press, Wallnut Creek.
• Grele R.J. 1998, Movement Without Aim: Methodological and Theoretical Problems in Oral History (przedruk rozdziału z R.J. Grele 1975, Envelopes of Sound: The Art of Oral History, Precedent Publishing, Chicago, s. 127–154), w: The Oral History Reader, red. R. Perks, T. Alistair, Routledge, London.
• Grele R.J. 2008, Oral History as Evidence, w: Handbook of Oral History, red. T.L. Charlton, L.E. Myers, R. Sharpless, Altamira Press, Lanham, New York, Toronto, Plymouth.
• Handbook of Oral History 2008, red. T.L. Charlton, L.E. Myers, R. Sharpless, Altamira Press, Lanham, New York, Toronto, Plymouth.
• Handbook of Qualitative Research 2000, 2nd ed., red. N.K. Denzin, Y. Lincoln, Sage, Thousand Oaks, London, New Delhi.
• Handbook of Qualitative Research 2005, 3rd ed., red. N.K. Denzin, Y. Lincoln, Sage, Thousand Oaks, London, New Delhi, polskie wydanie: (2009) Metody badań jakościowych, t. 1, 2, przeł. zespół, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kurkowska-Budzan M. 2003, Historia zwykłych ludzi: Współczesna angielska historiografi a dziejów społecznych, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Jagiellonica”, Kraków.
• Mucha J. 1986, Socjologia jako krytyka społeczna: Orientacja radykalna i krytyczna we współczesnej socjologii zachodniej, PWN, Warszawa.
• Narracja jako sposób rozumienia świata 2002, red. J. Trzebiński, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Passerini L. 1998, Work Ideology and Consensus Under Italian Fascism, w: The Oral History Reader, red. R. Perks, T. Alistair, Routledge, London.
• Popular Memory Group 1998, Popular Memory: Theory, Politics, Method, w: The Oral History Reader, red. R. Perks, T. Alistair, Routledge, London.
• Portelli A. 1998, What Makes Oral History Different (przedruk artykułu The Peculiarities of Oral History, „History Workshop” 1981, nr 12, s. 96–107), w: The Oral History Reader, red. R. Perks, T. Alistair, Routledge, London.
• Ritchie D.A. 2003, Doing Oral History, Oxford University Press, New York.
• Silverman D. 2007, Interpretacja danych jakościowych: Metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Sharpless R. 2008, The History of Oral History, w: Handbook of Oral History, red. T.L. Charlton, L.E. Myers, R. Sharpless, Altamira Press, Lanham, New York, Toronto, Plymouth.
• Sułek A. 2002, Ogród metodologii socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• The Oral History Reader 1998, red. R. Perks, A. Thomson, Routledge, London.
• Thompson P. 1998, The Voice of the Past: Oral History (wybrane fragmenty), w: The Oral History Reader, red. R. Perks, A. Thomson, Routledge, London.
• Topolski J. 1984, Metodologia historii, PWN, Warszawa.
• Yow V.R. 1994, Recording Oral History: A Practical Guide for Social Scientists, Sage, Thusand Oaks.