Ambiwalencja i Tajemnica. Wokół antropologii filozoficznej Dostojewskiego

• Authors: Michałowski Damian

Title variants

EN

Ambivalence and mystery. About philosophical anthropology of Dostoyevsky

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł jest próbą ukazania głównych kategorii antropologicznych w literackiej twórczości Fiodora Dostojewskiego, wśród których tajemnica i ambiwalencja wydają się kategoriami najważniejszymi. Obraz człowieka w powieściach Dostojewskiego jest pełen sprzeczności, paradoksów i logicznych wykluczeń. Nie ma tu jakiejś ostatecznej definicji istoty ludzkiej, ponieważ jest ona zagadką. Istota ta nie jest bowiem jakimś monolitem – mieści w sobie rozmaite obszary egzystencjalne i psychologiczne. Przede wszystkim jednak nie przysługuje jej żaden ontologiczny rdzeń, któryby ją ostatecznie określał i determinował. Egzystencja jest zadaniem. Czy tę różnorodność da się scalić? Czy da się rozświetlić tę tajemnicę? U Dostojewskiego odpowiedzi należy szukać w chrześcijaństwie.

EN

The following article is an attempt to demonstrate Dostoyevsky’s philosophy of man. In this framework two categories seems most important: ambivalence and mystery. The picture of a man in Dostoyevsky’s novels is full of ambiguities, contradictories, paradoxes and – seeming – lack of logical senses. There is no total definition of a man, because he’s a big enigma. A man is not a monolith, he contains full of different existential and psychological areas. A man doesn’t have any ontological score, which would can to name and to determine him – particular, to name and to determine him unambiguously and permanently. An existence is a task. Can this diversity in a man integrated? Can the mystery of a man illuminate? It seems that Dostoyevsky sees only one solution: the Christianity.

Keywords

EN

Dostoyevsky; Christianity; philosophy of man; ambivalence; mystery

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Logos i Ethos
• Year: 2015
• Issue: 1(38)
• Pages: 7-24

Contributors

author

Michałowski Damian

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

References

• Bachtin M., Problemy poetyki Dostojewskiego, tł. N. Modzelewska, Warszawa 1970.
• Bierdiajew M., Rosyjska idea, tł. JC-SW, Warszawa 1987.
• Dostojewski F., Biesy, tł. A. Pomorski, Kraków 2010.
• Dostojewski F., Bracia Karamazow, tł. A. Wat, Wrocław 1995.
• Dostojewski F., Idiota, tł. J. Jędrzejewicz, Warszawa 1997.
• Dostojewski F., Zbrodnia i kara, tł. J. P. Zajączkowski, Warszawa.
• Evdokimov P., Kobieta i zbawienie świata, tłum E. Wolicka, Poznań 1991.
• Evdokimov P., Prawosławie, tł. J. Klinger, Warszawa 2003.
• Gide A., Dostojewski, tł. K. Kot, Warszawa 2003.
• Grossman L., Dostojewski, tł. S. Pollak, Warszawa 1968.
• Hesse H., Wilk stepowy, tł. G. Mycielska, Warszawa 1999.
• Jastrząb D., Duchowy świat Dostojewskiego, Kraków 2009.
• Mackiewicz-Cat S., Dostojewski, Bielsko Biała 1997.
• Marcel G., Homo Viator, tł. P. Lubicz, Warszawa 1959.
• Marcel G., Od sprzeciwu do wezwania, tł. P. Lubicz, Warszawa 1984.
• E. Mikiciuk, „Chrystus w grobie” i rzeczywistość Anastasis. O symbolice grobowej w „Idiocie” Fiodora Dostojewskiego, „Znak” 1999 nr 10 (533).
• Pamuk O., Pisarz naiwny i sentymentalny, tł. T. Kunz, Kraków 2012.
• Podsiad A., Słownik terminów i pojęć filozoficznych, Warszawa 2000.
• Ricoeur P., O sobie samym jako innym, tł. B. Chełstowski, Warszawa 2005.
• Sartre S.-P., Egzystencjalizm jest humanizmem, tł. J. Krajewski, Warszawa 1998.
• Skarga B., Ślad i obecność, Warszawa 2002.
• Sofokles, Antygona, w. 332, s. 101, [w:] tegoż, Tragedie, tł. K. Morawski, opr. Z. Kubiak, Warszawa 1969.
• Szestow L., Dostojewski i Nietsche. Filozofia tragedii, tł. C. Wodziński, Warszawa 1987.