Neuroekonomia jako interdyscyplinarne podejście do badania decyzji ekonomicznych.

• Authors: Urbanik-Papp Grażyna

Title variants

EN

Neuroeconomy as an interdisciplinary approach to the study of economic decisions.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rozwój technik obrazowania mózgu to ogromny krok naprzód w dziedzinie medycyny. Jednakże technologie, które pozwalają na diagnozowanie mózgów pacjentów znajdują zastosowanie również w pozamedycznych obszarach. Nieuchronne było wykorzystanie ich do odpowiedzi na pytanie w jaki sposób podejmowane są decyzje ekonomiczne dotyczące na przykład inwestowania, zarządzania pieniędzmi, podejmowania ryzyka finansowego. W ten sposób narodziła się nowa dziedzina wiedzy zwana neuroekonomią. Artykuł ma dwa główne cele: 1) wskazanie jakie nowe możliwości pojawiły się w obszarze badania decyzji ekonomicznych w związku z możliwością wykorzystania zaawansowanych technologii obrazowania mózgu; 2) wskazanie na szersze konsekwencje powstania neuroekonomii, dotyczące np. kwestii etycznych i związanych z interdyscyplinarnością badań. Rozwój technologii uzbroił badaczy mózgu w zupełnie nowe narzędzia. Znaczenie miało tutaj zarówno zbudowanie aparatury umożliwiającej obserwację tego co dzieje się w mózgu, jak i coraz nowocześniejsze metody analizy uzyskanych danych. Funkcjonalny rezonans magnetyczny (fMRI), pozytonowa tomografia emisyjna (PET) oraz elektroencefalografia (EEG) sprawiły, że szybciej i precyzyjnej można odpowiedzieć na pytania dotyczące działania mózgu w porównaniu z okresem, kiedy podstawą wnioskowania o aktywności tego organu były obserwacje pacjentów z uszkodzonym mózgiem. W praktyce przekłada się to na wyjaśnianie na poziomie neuronalnym wyników eksperymentów i badań przeprowadzonych metodami właściwymi dla nauk społecznych. Natomiast – co jeszcze ciekawsze – narzędzia obrazowania mózgu pozwalają również stawiać zupełnie nowe pytania badawcze i uzyskiwać na nie odpowiedzi. Badając szerszy kontekst powstania i perspektywy rozwoju neuroekonomii, warto zwrócić uwagę na fakt, że wymagają one współpracy specjalistów z co najmniej trzech dziedzin: ekonomii, psychologii i neuronauki. Przedstawiciele tych obszarów do tej pory rozpatrujący procesy podejmowania decyzji ze swojej własnej perspektywy, teraz współpracują, co pozwala na wieloaspektowe badanie złożonych zjawisk. Idąc dalej możemy powiedzieć, że rozwój technologii stwarza płaszczyznę do współpracy przedstawicieli nauk przyrodniczych i społecznych.

EN

The development of brain imaging techniques has been a milestone in medicine. Yet technologies allowing for diagnosing patients’ brains are also being used in several fields not related to medicine. For example, they played a key role in exploring how economy-related decisions (having to do with investing, money management, undertaking financial risks etc.) are being made. This is how a new field of study, neuroeconomy, was born. The article’s two major objectives are: 1) presenting the new possibilities in the field of economic decision-making created by the use of advanced brain imaging technologies, 2) pointing out far-reaching consequences of the development of neuroeconomy relating to, among others, to ethics and the interdisciplinarity of research. Global technological development has provided researchers with many new tools. Of great significance in this respect was both designing the equipment allowing for a close observation of the inner workings of a human brain and the availability of ever more advanced methods of analysing collected data. Thanks to the functional magnetic resonance imaging (fMRI), positron emission tomography (PET) and electroencephalography (EEG) it is now much easier to examine how a brain works when compared to the times when the research in the area was mainly based on observations of patients suffering brain damages. In practice, it entails explaining, within the framework of neurology, the results of experiments and research conducted with the use of methods typical of social sciences. And, even more interestingly, brain imaging tools make it possible to pose and answer completely new research questions. Significantly, in-depth exploring of the birth of neuroeconomy and its development perspective requires cooperation of experts from at least three fields: economy, psychology and neuroscience. Once examining the decision-making process only from their own perspectives, today, representatives of these fields work together, offering a multifaceted account of complex phenomena. In view of that, we can even say that technological development provides a space for cooperation between representatives of natural and social sciences.

Keywords

PL

neuroekonomia; neuronauka; podejmowanie decyzji; neuroobrazowanie

EN

neuroeconomy; neuroscience; decision-making; neuroimaging

• Publisher: Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
• Journal: Kultura i Polityka
• Year: 2014
• Issue: 15
• Pages: 158-172

Contributors

author

Urbanik-Papp Grażyna

• Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie