Zboczony seks jako bioopór. Między Foucaultem a Agambenem

• Authors: Krzysztof Pacewicz

Title variants

EN

Deviant Sex As Bioresistance. Between Foucault and Agamben

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Seks i seksualność odgrywają ważną rolę w teoriach biopolityki Michela Foucaulta i Giorgia Agambena. Dzięki teoretycznemu podziałowi biopolityki na dwie dziedziny: zoopolitykę (politykę ciał) i etopolitykę (politykę zachowań) można dostrzec, jak głęboko różnią się omawiane teorie: Agamben skupia się bowiem raczej na zoopolityce, Foucault zaś – na etopolityce. Z tego wynikają ich odmienne zainteresowania badawcze. Foucault analizuje przede wszystkim typową (etopolityczną) medycynę, seksuologię czy psychiatrię, a Agamben – (zoopolityczną) nazistowską eugenikę. Obaj myśliciele mają też zupełnie odmienny stosunek do ciała i w inny sposób pojmują polityczność. Z tych różnic w podstawowych założeniach wynikają odmienne koncepcje tego, na czym może polegać seksualny bioopór. Ostatecznie, obaj myśliciele nie formułują konkurencyjnych projektów, ale raczej poruszają się na innych poziomach – myśl Foucaulta jest skupiona bardziej na seksualnej praktyce biooporu, za to Agambena – na seksualnej utopii filozoficznej. Łączy ich zaś przekonanie, że to nienormatywny, zboczony seks ma potencjał biooporu.

EN

Sex and sexuality play an important role in the theories of biopolitics of Michel Foucault and Giorgio Agamben. A theoretical division of biopolitics into two domains: zoopolitics (politics of bodies) and etopolitics (politics of behavior) exposes the differences between the two philosophers: Agamben focuses on zoopolitics, while Foucault – on etopolitics. This is why their research interests diverge: Foucault analyzes rather „typical” (etopolitical) medicine, sexology, or psychiatry, and Agamben – (zoopolitical) Nazi eugenics. Both thinkers have different attitude towards the body and conceptualize the political divergently. These differences in the basic assumptions result in different concepts of sexual bioresistance, however, Foucault and Agamben do not propose competing projects but rather operate on different levels – Foucault is focused on sexual practices of bioresistance, while Agamben – on a philosophical sexual utopia. Furthermore, both thinkers share the belief that non-normative, deviant sex has potential of bioresistance.

Keywords

PL

bioopór; biowładza; Michel Foucault; Giorgio Agamben; biopolityka

EN

Bioresistance; Biopower; Michel Foucault; Giorgio Agamben; Biopolitics

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2016
• Volume: 12
• Issue: 1
• Pages: 92-106

Contributors

author

Krzysztof Pacewicz

• Uniwersytet Warszawski

References

• Agamben Giorgio (2006) Pochwała profanacji [w:] tenże, Profanacje. Przełożył Mateusz Kwaterko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 93–116.
• Agamben Giorgio (2008a) Homo sacer. Przełożył Mateusz Salwa. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Agamben Giorgio (2008b) Wspólnota, która nadchodzi. Przełożył Sławomir Królak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
• Agamben Giorgio (2010a) Ciało chwalebne [w:] tenże, Nagość. Przełożył Krzysztof Żaboklicki. Warszawa: Wydawnictwo WAB, s. 100–114.
• Agamben Giorgio (2010b) Stan wyjątkowy. Przełożyła Monika Surma-Gawłowska. Kraków: Korporacja Ha!art.
• Arendt Hannah (2010) Kondycja ludzka. Przełożyła Anna Łagodzka. Warszawa: Aletheia.
• Butler Judith (2008) Uwikłani w płeć. Przełożyła Karolina Krasuska. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Foucault Michel (1997) Trzeba bronić społeczeństwa. Przełożyła Małgorzata Kowalska. Warszawa: KR.
• Foucault Michel (1998) Sex, Power, and the Politics of Identity [w:] tenże, Ethics, Subjectivity and Truth. Essential Works of Foucault 1954–1984, Paul Rabinow, ed.. New York: The New Press, s. 163–173.
• Foucault Michel (1999) Sade, kapral seksu [w:] tenże, Szaleństwo i literatura. Przełożył Bogdan Banasiak i in.. Warszawa: Aletheia, s. 267–272.
• Foucault Michel (2006) Przedmowa do Anty-Edypa, Przełożyła Ewa Charkiewicz, [dostęp 6.02.2015] <http://www.ekologiasztuka.pl/articles.php?article_id=27.>.
• Foucault Michel (2009) Nadzorować i karać. Przełożył Tadeusz Komendant. Warszawa: Aletheia.
• Foucault Michel (2010a) Bezpieczeństwo, terytorium, populacja. Przełożył Michał Herer. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Foucault Michel (2010b) Wola wiedzy. [w:] tenże, Historia seksualności. Przełożyli Bogdan Banasiak i Krzysztof Matuszewski [w:] tłum. zbiorowe. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, s. 11–110.
• Freud Sigmund (2001) Wstęp do psychoanalizy. Przełożyli Salomea Kempnerówna, Witold Zaniewicki. Warszawa: De Agostini.
• Kochanowski Jacek (2009) Spektakl i wiedza. Perspektywa społecznej teorii queer. Łódź: Wydawnictwo Wschód-Zachód.
• Laclau Ernesto (2010) Nagie życie czy społeczne nie wiadomo co? [w:] Agata Bielik-Robson i in., red., Agamben. Przewodnik Krytyki Politycznej. Przełożył Krystian Szadkowski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, s. 35–54.
• Lemke Thomas (2010) Biopolityka. Przełożył Tomasz Dominiak. Warszawa: Sic!
• Prozorov Sergei (2011) Pornography and Profanation in the Political Philosophy of Giorgio Agamben. „Theory Culture Society”, vol. 28, no. 4, s. 71–95.
• Raab Sara Michelle (2013) The Perpetuation and Subversion of Gender-Power Dynamics in BDSM: An Interview Study in Central Pennsylvania. „Dickinson College Honors Theses”, paper 50 [dostęp 11 grudnia 2015 r.]. Dostępny w Internecie ‹http://scholar.dickinson.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1049&context=student_honors›.
• Rose Nikolas (2011) Polityka życia samego. Przełożyli Agnieszka Kowalczyk, Maciej Szlinder. „Praktyka Teoretyczna”, nr 2, s. 187–209.