Polityka społeczna wobec niepełnosprawności. Teoria badań i praktyka działań na podstawie konkretnych przedsięwzięć realizowanych na rzecz osób niepełnosprawych

• Authors: Paweł Rozmus , Dorota Jedlikowska , Kamil Łuczaj

Title variants

EN

Theory of Research and Practice of Action Based on Particular Undertakings For the Benefit of Disable Persons

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule poruszone zostały kwestie polityki społecznej w kontekście niepełnosprawności i wsparcia udzielanego osobom niepełnosprawnym. W pierwszej części zestawiono opisy pojęcia polityka społeczna w języku naukowym, polskim, jak i światowym. Następnie przedstawiono odniesienia do tego terminu w dokumentach europejskich oraz polskim ustawodawstwie. Kontekst teoretyczny artykułu stanowią głównie krytyczno-afirmatywne podejście do polityki społecznej (Ryszard Szarfenberg) oraz evidendenced-based policy (Ray Pawson), a także społeczny i oparty na prawach obywatelskich model niepełnosprawności. Autorzy analizują, jak akademicka dyskusja na temat niepełnosprawności i obecne w niej modele teoretyczne przekładają się na filozofię funkcjonowania systemu wsparcia wobec niepełnosprawnych w Polsce, formę jego ustawowego uregulowania i konkretne działania w jego ramach. Realne funkcjonowanie tego obszaru polityki społecznej przedstawiono wykorzystując dane zastane i case study czterech projektów na rzecz wsparcia osób z niepełnosprawnościami (zrealizowanych przez organizacje pozarządowe w Małopolsce).

EN

In the article the question of social policy is discussed in the context of disability and support of disabled persons. The first part contains an overview of the ways in which the concept of social policy is defined in scientific language in Poland and abroad. Next, references to this term are presented in EU legal documents and in Polish legislation. Theoretical context of the article are the critical-affirmative approach to social policy (Ryszard Szarfenberg) and evidendenced-based policy (Ray Pawson), as well as social and civic rights-based model of disability. The authors analyze how the academic debate regarding disability and the theoretical models represented therein transpire into the philosophy of system of supporting the disabled in Poland, the forms of its legislative regulations and particular actions within its framework. Real operations of this sphere of social policy were presented based on ready data and case studies of four projects supporting disabled persons, conducted by non-governmental organizations in Małopolska.

Keywords

PL

polityka społeczna; niepełnosprawność; społeczny model niepełnosprawności; efektywność polityk publicznych rozwiązania systemowe

EN

social policy; disability; social model of disability; efficiency of public policies; system solutions.

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2014
• Issue: 2(213)
• Pages: 63-83

Contributors

author

Paweł Rozmus

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków

author

Dorota Jedlikowska

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków

author

Kamil Łuczaj

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków

References

• Auleytner, Julian i Katarzyna Głąbicka. 2000. Polityka społeczna pomiędzy opiekuńczością a pomocniczością. Warszawa: PWST, TWP.
• Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności. 2013. Aktywność ekonomiczna osób niepełnosprawnych prawnie od 1993 r. do IV kwartału 2013 (dostępne: http://www.niepelnosprawni.gov.pl/niepelnosprawnosc-w-liczbach-/bael/ [10.03.14]).
• Barnes, Colin. 1997. Wizerunki niepełnosprawności i media. Badanie sposobów przedstawiania osób niepełnosprawnych w środkach przekazu. Warszawa: Ogólnopolski Sejmik Osób Niepełnosprawnych.
• Bartlett, Will. 2013. Obstacles to Evidence-based Policy-making in the EU Enlargement Countries: The Case of Skills Policies. „Social Policy and Administration” 47(4): 451–467.
• Bingham, Cecilie, Linda Clarke, Elisabeth Michielsens i Marc Van de Meer. 2013. Towards a Social Model Approach? British and Dutch Disability Policies in the Health Sector Compared. „Personnel Review” Vol. 42, nr 5: 613–637.
• Brzezińska, Anna (red.). 2010. Raport nr 10 Wyniki i wnioski z ogólnopolskiego badania sondażowego przeprowadzonego w ramach badania pt. „Ogólnopolskie badanie sytuacji, potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych”. Warszawa: SWPS.
• Cheung, Chau-kiu. 2013. Public Policies that Help Foster Social Inclusion. „Soc Indic Res” 112: 47–68.
• Dean, Hartley. 2012. Social Policy Short Introductions. Cambridge: Polity Press.
• Dunn, Peter A. 2006. Canadians with Dissabilites. W: A. Westhues (red.). Canadian Social Policy. Waterloo: Wilfrid Laurier University Press, s. 413–433.
• Fisher, Karen R., Ryan Gleeson, Robyn Edwards i in. 2010. Effectiveness of Individual Funding Approaches for Disability Support. „Occasional Paper” 29. Commonwealth of Australia.
• Golinowska, Stanisława (red.). 2012. Instytucjonalne, zdrowotne i społeczne determinanty niepełnosprawności. Warszawa: IPiSS.
• Guzman, Tatyana, Maureen A. Pirog i Kristin Seefeldt. 2013. Social Policy: What Have We Learned? „The Policy Studies Journal” 41(S1): 53–70.
• Høgelund, Jan. 2003. In search of Effective Disability Policy: Comparing the Developments and Outcomes of the Dutch and Danish Disability Policies. Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Humpage, Louise. 2007. Models of Disability, Work and Welfare in Australia. „Social Policy & Administration” 41(3): 215–231.
• Ionescu, Ionela. 2012. Social Policies of Inclusion of the People with Physical Disabilities in Romania – social diagnosis. „Journal of Community Positive Practices” 4: 812–837.
• Komisja Europejska. 2010. Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010–2020: Odnowione zobowiązanie do budowania Europy bez barier (dostępne: eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2010:0636:FIN:PL:PDF [10.03.2014]).
• Księżopolski, Mirosław. 2013. Between Guarantees of Communism and a Paternalistic-market Hybrid. Polish Social Policy at the Turn of the 20th Century. „Poznań University of Economics Review” 13(3): 23–41.
• Lempart, Marta. 2011. „Prawa osób niepełnosprawnych w Polsce” – Zatrudnienie, poradnictwo i szkolenie zawodowe (dostępny: http://www.fi rr.org.pl/index.php?option=com_content-&view=article&id=262:prawa-osob-niepelnosprawnych&catid=11&Itemid=124&lang=pl [10.03.2014]).
• Neesham, Cristina i Ileana Tache. 2010. Is there an East-European Social Model?. „International Journal of Social Economics” 37(5): 344–360.
• Oliver, Michael. 1990. The Politics of Disablement. Basingstoke: Macmillan.
• Oliver, Michel. 1986. Social Policy and Disability: Some Theorethical Issues. „Disability, Handicap & Society” 1: 5–17.
• Oliver, Michael i Colin Barnes. 2012. The New Politics of Disablement. New York/ Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Organizacja Narodów Zjednoczonych. 2006. Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych (dostępne: http://www.unic.un.org.pl/dokumenty/Konwencja_Praw_Osob_Niepelnosprawnych.pdf [10.03.2014]).
• Ostrowska, Antonina i Joanna Sikorska. 1996. Syndrom niepełnosprawności w Polsce. Bariery integracji. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Pawson, Ray. 2006. Evidenced-based Policy a Realist Perspective. London/Thousand Oaks/New Delhi: Sage.
• Piętka-Kosińska, Katarzyna. 2012. Koszty niepełnosprawności. „Polityka Społeczna” nr monograficzny „Zdrowie, sprawność i aktywność starzejącej się populacji”, s. 57–61.
• Rada Europy. 2006. Plan działań Rady Europy w celu promocji praw i pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w społeczeństwie: podnoszenie jakości życia osób niepełnosprawnych w Europie 2006–2015 (dostępne: ww.coe.int/t/e/social_cohesion/soc-sp/Rec(2006)5%20Poland.doc [10.03.2014]).
• Rajkiewicz, Antoni (red.). 1979. Polityka społeczna. Warszawa: PWE.
• Ruban, Joanna. 2011. Materiały konferencyjne „Prawa osób niepełnosprawnych w Polsce” – Rehabilitacja (dostępne http://www.fi rr.org.pl/index.php?option=com_content&view=article-&id=262:prawa-osob-niepelnosprawnych&catid=11&Itemid=124&lang=pl [10.03.2014]).
• Schriner, Kay. 2000. The Political Implications of the Disability Construct in Public Policy. „Journal of Disability Policy Studies” 11: 103–104.
• Schroeder, Mary A., Kathleen M. Buckley i Annette Tyree Debisette. 2001. Public Policy Decisions Related to Disability and Rehabilitation: Is it Time for a New Paradigm? „Policy, Politics & Nursing Practice” 2: 310–315.
• Skotch, Richard K. 2001. Disability Policy: An Eclectic Overview. „Journal of Disability Policy Studies” 11: 6–11.
• Szarfenberg, Ryszard. 2008. Krytyka i afirmacja polityki społecznej. Wydanie drugie rozszerzone, uzupełnione i poprawione. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Taylor-Gooby, Peter. 2002. The Silver Age of the Welfare State: Perspectives on Resilience. „Journal of Social Policy” 31/4: 597–621.
• Von Krogh, Torbjörn. 2010. From a Medical to a Human Rights Perspective: A Case Study of Efforts to Change the Portrayal of Persons with Disabilities on Swedish Television. „International Communication Gazette” 72: 279–394.
• Wnuk-Lipiński Edmund. 1996. Demokratyczna rekonstrukcja: z socjologii radykalnej zmiany. Warszawa: WN PWN.
• Woźniak, Zbigniew. 2008. Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej. Warszawa: Academica Wydawnictwo SWPS.