Listy Piotra Hiacynta Śliwickiego do nuncjusza Alberica Archinto z lat 1754–1757 w zbiorach Archiwum Watykańskiego

• Authors: Orzeł Joanna , Roszak Stanisław

Title variants

EN

Letters of Piotr Hiacynt Śliwicki to Alberic Archinto from the Years 1754–1757 in the Collections of the Vatican Archive

DE

Briefe von Piotr Hiacynt Śliwicki an den Nuntius Alberico Archinto aus den Jahren 1754–1757 in den Sammlungen des Vatikanischen Archivs

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents the hitherto unknown correspondence of the inspector of the general assembly of missionaries Piotr Hiacynt (Jacek) Śliwicki to the papal nuncio in the Polish-Lithuanian Commonwealth – Alberic Archinto, which is now preserved in the Vatican Archive. It includes three letters – two letters of 1754 and one of 1757, which are the evidence of the cooperation between the Church dignitaries. In the first letter Śliwicki referred to the conflict concerning the tithe, which lasted in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the years 1752–1753. In both letters of 1754 he described to the papal nuncio the situation at the court of the bishop of Poznań Teodor Kazimierz Czartoryski, who was surrounded by Lutherans. In the letter of 1757 Śliwicki characterized the situation of Lazarists in Krasław, requesting some support (including financial help) from the Pope. The article was complemented by the source edition of the above-mentioned correspondence in the original language – French.

DE

Der Artikel befasst sich mit dem bisher unbekannten Briefwechsel des Generalvisitators der Lazaristen, Piotr Hiacynt (Jacek) Śliwicki, an den päpstlichen Nuntius in der Adelsrepublik, Alberico Archinto, der gegenwärtig im vatikanischen Archiv aufbewahrt wird. Die dort erhaltenen drei Briefe – zwei von 1754 und einer von 1757 – zeugen von der Zusammenarbeit der kirchlichen Würdenträger. Im ersten Brief nahm Śliwicki Bezug auf einen Streit um den Kirchenzehnten, der sich in den Jahren 1753/54 in der Republik abspielte. In beiden Briefen aus dem Jahr 1754 berichtete er dem Nuntius von der Situation am Hof des Posener Bischofs Teodor Kazimierz Czartoryski, der sich mit Lutheranern umgab. Im Brief von 1757 beschrieb Śliwicki die Lage der Lazaristen in Kraslau und bat um deren personelle und materielle Verstärkung durch den Papst. Ergänzt wird der Artikel durch eine Quellenedition des Briefwechsels in der französischen Originalsprache.

Keywords

EN

correspondence of the 18th century; the assembly of missionaries; the conflict about tithes of 1752–1753; Teodor Kazimierz Czartoryski; the seminary in Krasław; Protestant in Warsaw in the 18th century; nunciature in the Polish-Lithuanian Commonwealth; the 18th century

DE

Briefwechsel aus dem 18. Jahrhundert; Lazaristen; Streit um den Zehnten 1752–1753; Teodor Kazimierz Czartoryski; Seminar in Kraslau; Protestanten in Warschau im 18. Jahrhundert; Nuntiatur in der Republik beider Nationen

• Publisher: Towarzystwo Naukowe w Toruniu
• Journal: Zapiski Historyczne
• Year: 2018
• Volume: 83
• Issue: 1
• Pages: 175-191

Dates

published

2018-03-01

Contributors

author

Orzeł Joanna

• Instytut Historii Uniwersytet Łódzki

author

Roszak Stanisław

• Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Acta Nuntiaturae Poloniae. vol. 1, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae Fundatio Lanckoroński, 1990.
• Chmaj, Ludwik, ed. Historia Domus Varsaviensis Scholarum Piarum. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAU, 1959.
• Estreicher, Karol. Bibliografia polska, vol. 9: Spis chronologiczny. Kraków: Akademia Umiejętności, 1888.
• Kitowicz, Jędrzej. Pamiętniki czyli Historia polska, oprac. Przemysława Matuszewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971.
• Konopczyński, Władysław. “Teodor Kazimierz Czartoryski.” http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/teodor-kazimierz-czartoryski
• Kriegseisen, Wojciech. Ewangelicy polscy i litewscy w epoce saskiej (1696–1763). Sytuacja prawna, organizacja i stosunki międzywyznaniowe. Warszawa: „Semper”, 1996.
• Kuc-Czerep, Marta A. “Niemieckojęzyczni mieszkańcy osiemnastowiecznej Warszawy” [manuscript].
• Litak, Stanisław. Kościół łaciński w Rzeczypospolitej około 1772 r. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 1996.
• Lustracja Dawidsona. In Źródła do dziejów Warszawy, vol. 1, wyd. Anna Berdecka, Janina Rutkowska, Anna Sucheni-Grabowska, Hanna Szwankowska, 387–460. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963.
• Miranda, Salvador. The Cardinals of the Holy Roman Church. Biographical Dictionary. http://www2.fiu.edu/~mirandas/bios1756.htm#Archinto
• Pawlak, Wiesław. De eruditione comparanda in humaniorubus. Studia z dziejów erudycji humanistycznej w XVII wieku. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2012.
• Ratajewski, Jerzy. “Nicolai Krzysztof Bogumił.” In Słownik pracowników książki polskiej, ed. Irena Treichel, 625. Warszawa–Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972.
• Repertorium der diplomatischen Vertreter aller Länder, vol. 2. wyd. Friedrich Hausmann. Zürich: Fretz Wasmuth Verlag AG, 1950.
• Smoleński, Władysław. Przewrót umysłowy w Polsce wieku XVIII. Studia historyczne, oprac. Andrzej Wierzbicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979.
• Sulimierski, Filip, Chlebowski, Bronisław and Walewski, Władysław, eds. Słownik geograficzno-historyczny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 4. Warszawa 1885.
• Szymbor, W. “Trzy lata w życiu ks. Śliwickiego 1732–1734”. Roczniki Obydwóch Zgromadzeń Św. Wincentego a Paulo 15/4 (1909): 247–262.
• Waniczkówna, Helena. Bieliński Franciszek, [w:] Polski słownik biograficzny, vol. 2, 47–50. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1936.
• Wieczorek, Agnieszka. Misje ludowe Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo na terenie Rzeczypospolitej od połowy XVII do początku XIX wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2014.
• Zielińska, Zofia. “Śliwicki Piotr Hiacynt (Jacek).” In Polski słownik biograficzny, vol. 50/4, 586–591. Warszawa–Kraków: Instytut Historii PAN, Polska Akademia Umiejętności, 2015.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.15762/ZH.2018.07