Nauka o architekturze informacji: koncepcja dyscypliny naukowej

• Authors: Skórka Stanisław

Title variants

EN

Information Architecture as a Science: The Concept of a Scientific Discipline

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Cel/Teza: Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy architektura informacji jest dyscypliną naukową. Jeżeli tak, to co odróżnia ją od nauki o informacji (informatologii)? Koncepcja/Metody badań: Wykorzystano analizę i krytykę piśmiennictwa oraz metodę porównawczą. Analizę architektury informacji pod względem posiadania cech dyscypliny naukowej przeprowadzono na podstawie trzech kryteriów: pola badawczego, teorii, metodologii. Wyniki i wnioski: Nauka o architekturze informacji (NAI) wykorzystuje paradygmaty i teorie innych dyscyplin, np. architektury, informatologii, nauki o komunikacji społecznej i mediach. Zadaniem NAI powinno być badanie zjawisk wpływających na odnajdywanie informacji przez człowieka, ale także na efektywność w zarządzaniu informacją, w tym również poszukiwanie nowych narzędzi, metod, inspiracji do wspierania tych działań. Badacze architektury informacji mogą szukać odpowiedzi na pytanie: czy forma informacji wyraża jej przeznaczenie? Trudno wskazać oryginalną metodę badawczą charakterystyczną dla tej dyscypliny. Oryginalność/Wartość poznawcza: Różnica między NAI a informatologią dotyczy obszarów działań. Nauka o informacji zajmuje się naturą informacji, bada jej cechy i właściwości, koncentruje się na procesie informacyjnym w sensie całościowym. Zadaniem NAI będzie badanie zjawisk wpływających na odnajdywanie informacji przez człowieka, na efektywność w zarządzaniu informacją oraz poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o to, czy forma informacji wyraża jej przeznaczenie.

EN

Purpose/Thesis: The aim of this paper is to determine whether information architecture (IA) is a scientific discipline and what distinguishes IA from information science. Approach/Methods: The study employed a literature review and the comparative method. IA’s status as a scientific discipline was examined with reference to three criterions: field of research, theory, and methodology. Results and conclusions: IA science (IAS) applies paradigms and theories from other disciplines, i.e.: architecture, information science, media, and communication studies. The goals of IAS are: studying the phenomena affecting the information search process and the efficiency of information management, examining the new tools, methods, and inspirations. Researchers investigate whether the form of information expresses its function. It is difficult find an original IA research method. Originality/Value: IAS differs from IS in that IS focuses on the nature of information, analysing its features and attributes, considering the entire information process, whereas IAS is more concerned with information seeking, efficiency of information management, and identifying the factors that affect the understanding of information.

Keywords

PL

Architektura informacji; Dyscyplina naukowa; Informatologia; Interdyscyplinarność; Metodologia; Nauka o informacji; Pole badawcze; Teoria

EN

Information architecture; Information science; Interdisciplinarity; Methodology; Scientific discipline; Research field; Theory

• Publisher: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich i Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii. Uniwersytet Warszawski
• Journal: Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne
• Year: 2021
• Volume: 59
• Issue: 1(117)
• Pages: 7-28

Dates

received

2020-11-07

revised

2021-01-14

accepted

2021-03-08

Contributors

author

Skórka Stanisław

• Instytut Nauk o Informacji, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

References

• Apanowicz, J. (2003). Metodologia nauk. Toruń: Dom Organizatora TNOiK.
• Babik, W. (2019). Zarządzanie informacją − ważne wyzwanie współczesności. W: W. Babik (red.), Zarządzanie informacją (15–32). Warszawa: Wydaw. Naukowe i Edukacyjne SBP.
• Bates, M. J. (2007). Defining the Information Disciplines in Encyclopedia Development. Information Research, 12(4) Paper COLIS29 [7.11.2020], http://InformationR.net/ir/12-4/colis/colis29.html
• Bawden, D., Robinson, L. (2012). Introduction to Information Science. London: Facet Publishing.
• Blask, K., Förster, A. (2020). Designing an Information Architecture for Data Management Tech­nologies: Introducing the DIAMANT Model. Journal of Librarianship and Information Science, 52 (2), 592–600, https://doi.org/10.1177/0961000619841419
• Brown, D. (2010). Eight Principles of Information Architecture. Bulletin of the American Society for Information Science and Technology, August/September, 36 (6), 30–34, https://doi.org/10.1002/ bult.2010.1720360609
• Case, D.O., Given, L.M. (2016). Looking for Information: A Survey of Research on Information Seeking, Needs, and Behavior. 4th ed. Bingley: Howard House, Emerald Group.
• Cisek, S. (2007). Nauka o informacji na świecie w XXI wieku: badania metanaukowe [online]. e-LIS [5.01.2021], http://eprints.rclis.org/11098/1/Cisek_in_na_swiecie_eng.pdf
• Cisek, S. (2013). Metodologia jakościowa we współczesnej informatologii. Wybrane aspekty. Przegląd Biblioteczny, 81 (3), 299–310.
• Cisek, S., Sapa, R. (2017). Diagnostyczny potencjał informatologii [online]. W: R. Sapa (red.), Dia­gnostyka w zarządzaniu informacją: perspektywa informatologiczna (15–33). Kraków: Biblioteka Jagiellońska [5.01.2021], https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/48809
• Dade-Robertson, M. (2011). The Architecture of Information. Architecture, Interaction Design and the Patterning of Digital Information. London: Routledge.
• Davis, N. (2010). Information Architecture, Black Holes and Discipline: On Developing a Framework for a Practice of Information Architecture. Bulletin of the American Society for Information Science and Technology, 36 (6), 25–29, https://doi.org/10.1002/bult.2010.1720360608
• Davis, N. (2011). The T-Model and Strategies for Hiring IA Practicioners: Part 1 [online]. UXmatters [7.11.2020], https://www.uxmatters.com/mt/archives/2011/10/the-t-model-and-strategies-for-hiring-ia-practitioners-part-1.php
• Davis, N. (2012). Understanding Information Architecture Differently [online]. UXMatters [7.11.2020], https://www.uxmatters.com/mt/archives/2012/05/understanding-information-architecture-differently.php
• Davis, N. (2018). What is Information Architecture? [online]. Methodbrain [7.11.2020], https://me­thodbrain.com/2018/10/08/what-is-information-architecture/#information-architecture-science
• Dijck Van, P. (2003). Information Architecture for Designers. Structuring Websites for Business Success. Mies: RotoVision SA.
• Dillon, A. (2003). Measuring Progress in a Complicated World. Bulletin of the American Society for Information Science and Technology, February/March, 29 (3), 27, https://doi.org/10.1002/bult.278
• Eco, U. (2003). Nieobecna struktura. Warszawa: Wydaw. KR.
• Fast, K. (2006). The Confluence of Research and Practice in Information Architecture. Bulletin of the American Society for Information Science and Technology, 32 ( 5), 27, https://doi.org/10.1002/ bult.2006.1720320510
• Frankfort-Nachmias, Ch., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk i S-ka.
• Garret, J.J. (2002). IA/recon. Part 1 of 6: The Discipline and the Role [online]. jjg.net [7.11.2020], http://www.jjg.net/ia/recon/#part1
• Gomez, R.Y., Cascado-Caballero D., Sevillano, J.L. (2014). Heuristic Evaluation on Mobile Inter­faces: A New Checklist. The Scientific World Journal. Article ID 434326, 19 pages, http://dx.doi. org/10.1155/2014/434326
• Górny, M. (2016). Nauka o informacji jako dyscyplina naukowa. W: W. Babik (red.), Nauka o infor­macji (23–40). Warszawa: Wydaw. Naukowe i Edukacyjne SBP.
• Hall, E. (2013). Just Enough Research. New York: A Book Apart.
• Haverty, M. (2002). Information Architecture Without Internal Theory: An Inductive Design Process. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 53(10), 839–845, https:// doi.org/10.1002/asi.10096
• Hinton, A. (2002). 25 Theses [online]. The Information Architecture Institute [7.11.2020], http:// archive.iainstitute.org/en/learn/research/25_theses.php
• Hjørland, B. (2012). A Fascinating Field and a Pragmatic Enterprise. In: D. Bawden & L. Robinson (eds), Introduction to Information Science (xxi–xxiii). London: Facet Publishing.
• Hubert-Miller de, B.A. (2006). The IA of Potentiality: Toward a Grounded Theory of Information Ar­chitecture. Philosophy, Theory and Research. Bulletin of the American Society for Information Scien­ce and Technology; August/September, 32 (6), 10–12, https://doi.org/10.1002/bult.2006.1720320605
• Ingwersen, P. (1995). Information and Information Science. In: A. Kent (ed.) Encyclopedia of Library and Information Science. Vol. 56, suppl. 19. (137–174). New York: Marcel Dekker.
• Instone, K. (2005). About the Navigation Stress Test [online]. Keith Instone [10.01.2021], http:// instone.org/navstress/about
• Kalbach, J. (2007). Designing Web Navigation. Beijing: O’Reilly Media.
• Kaluba, P. (2020). „Gdzie to znajdę?”, czyli wnioski z badań dotyczących architektury informacji. Online Marketing [10.01.2021], (50) luty–marzec, 22–26, https://o-m.pl/artykul/gdzie-to-znajde-czyli-wnioski-z-badan-dotyczacych-architektury-informacji
• Kamiński, S. (1992). Nauka i metoda. Pojęcie nauk i klasyfikacja nauk. Wyd. 4. Lublin: Tow. Nauk. KUL.
• Kamińska-Czubała, B. (2013). Zachowania informacyjne w życiu codziennym : informacyjny świat pokolenia Y. Warszawa: Wydaw. SBP.
• Kisilowska, M. (2011). Przestrzeń informacyjna jako termin informatologiczny. Zagadnienia Infor­macji Naukowej, 49(2), 35–52, https://doi.org/10.36702/zin.666
• Kozłowski, J. (1996). Narodziny i rozwój dyscyplin naukowych. Sprawy Nauki, (1), 3–8.
• Lacerda, F., Lima-Marques, M. (2014). Information Architecture as a Discipline: A Methodological Approach. In: A. Resmini (ed.), Reframing Information Architecture (1–10). Cham: Springer.
• Lindsay, P.H., Norman D. A. (1984). Procesy przetwarzania informacji u człowieka: wprowadzenie do psychologii. Warszawa: PWN.
• Ludwin, K. (2017). O kolorze w architekturze. Kraków: Politechnika Krakowska.
• Lynch, K. (2011). Obraz miasta. Kraków: Wydaw. Archivolta Michał Stępień.
• McQuail, D. (2012). Teoria komunikowania masowego. Warszawa: PWN.
• Michalczyk, S. (2019). Teoria komunikowania masowego. Skrypt dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej. Katowice: Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego.
• Michalski, E. (2017). Marketing. Podręcznik akademicki. Wyd. 2. Warszawa: Wydaw. PWN.
• Morville, P. (2004). Information Architecture Research [online]. Semanticstios.com [7.11.2020], https://semanticstudios.com/information_architecture_research/.
• Morrogh, E. (2002). Information Architecture. An emerging 21st Century Profession. Upper Saddle River: Prentice Hall.
• Monestiroli, A. (2004). Osiem definicji architektury. Pretekst. Zeszyty Katedry Architektury Miesz­kaniowej, 1, 9–16.
• Mościchowska, I., Rogoś-Turek, B. (2015). Badania jako podstawa projektowania user experience. Warszawa: Wydaw. PWN.
• Niezabitowska, E. D. (2014). Metody i techniki badawcze w architekturze. Gliwice: Wydaw. Poli­techniki Śląskiej.
• Nunnaly, B., Farkas, D. (2018). Badanie UX. Praktyczne techniki projektowania bezkonkurencyjnych produktów. Gliwice: Helion.
• Passini, R. (1992). Wayfinding in Architecture. New York: Van Nostrand Reinhold.
• Pawłowski, A. (2009). Nauka o mediach i komunikacji. Próba oceny stanu dyscypliny. W: M. Filiciak i G. Ptaszek (red.), Komunikowanie (się) w mediach elektronicznych. Język, edukacja, semiotyka. Monografia (15–28). Warszawa: Wydaw. Akademickie i Profesjonalne.
• Peek, R. (2000). ASIS Summit 2000: Defining Information Architecture. Information Today, June, 17 (6), 14, 16,18, https://doi.org/10.1002/bult.167
• Peeters,R., Arjan Widlak, A. (2018). The Digital Cage: Administrative Exclusion Through Infor­mation Architecture –The Case of the Dutch Civil Registry’s Master Data Management System. Government Information Quarterly 35 (2), 175–183, https://doi.org/10.1016/j.giq.2018.02.003
• Perea P., Giner, P. (2019). UX Design. Projektowanie aplikacji dla urządzeń mobilnych, Gliwice: Helion.
• Pieter J. (1960). Praca naukowa. Katowice: Wydaw. Śląsk.
• Pindlowa, W., Sosińska-Kalata, B. (2017). Informatologia. W: A. Żbikowska-Migoń i M. Skalska-Zlat (red.), Encyklopedia książki . T 1. Eseje. A–J (725–731). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Pirolli, P. (2007). Information Foraging Theory. Adaptive Interaction with Information. Oxford: Oxford: Univ. Press.
• Potente, D., Salvini, E. (2009). Apple, IKEA and Their Integrated Architecture. Bulletin of the Ame­rican Society for Information Science and Technology, 35(4), 32–42, https://doi.org/10.1002/ bult.2009.1720350411
• Pulikowski, A. (2018). Modelowanie procesu wyszukiwania informacji naukowej. Strategie i interakcje. Katowice: Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego.
• RADON (2021). Studia prowadzone na określonym kierunku [online]. RADON – raporty, analizy, dane [23.07.2021], https://radon.nauka.gov.pl/dane/studia-prowadzone-na-okreslonym-kierunku
• Ratajewski, J. (2002). Wprowadzenie do bibliotekoznawstwa, czyli wiedza o bibliotece w różnych dawkach. Warszawa: Wydaw. SBP.
• Resmini, A., Buford, S. (2017). Cross-channel Information Architecture for a World Exposition. International Journal of Information Management, 37(6), 547–552, https://doi.org/10.1016/j. ijinfomgt.2017.05.010
• Resmini, A., Rosati, L. (2011). Pervasive Information Architecture. Designing Cross-Channel User Experience. Amsterdam: Morgan Kaufman.
• Rosenfeld, L., Morville, P., Arango, J. (2017). Architektura informacji w serwisach internetowych i nie tylko. Wyd. 4. Gliwice: Helion.
• Roszkowski, M. (2019). Każda reprezentacja jest interpretacją – w stronę hermeneutycznej kon­cepcji architektury informacji. Zagadnienia Informacji Naukowej, 57 (2), 61–79, https://doi. org/10.36702/zin.455
• Sacha, K. (2010). Inżynieria oprogramowania. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN.
• Saffer, D. (2010). Designing for Interaction: Creating Innovative Applications and Devices. Berkely: New Riders.
• Savolainen, R. (1995). Everyday Life Information Seeking: Approaching Information Seeking in the Context of “Way of Life”. Library & Information Science Research, 17 (3), 259–294, https://doi. org/10.1016/0740–8188(95)90048–9
• Schneidermeier, T., Burgardt, M., Wolff, Ch. (2013). Design Guidelines for Coffee Vending Machines. In: A. Marcus (ed.), Design, User Experience, and Usability. Web, Mobile, and Product Design. Second International Conference, DUXU 2013 Held as Part of HCI International 2013 Las Vegas, NV, USA, July 21–26, 2013. Proceedings, Part IV (432–440). Berkeley: Springer.
• Silvis, I. M., Bothma, T. J.D. Beer, K. J.W. de (2019). Evaluating the Usability of the Information Archi­tecture of Academic Library Websites . Library Hi Techi,. 37 (3), 566–590, https://doi.org/10.1108/ LHT-07-2017-0151
• Skórka, S. (2016). Architektura informacji. W: W. Babik (red.), Nauka o informacji (555–575). War­szawa: Wydaw. Naukowe i Edukacyjne SBP.
• Skórka, S. (2019). Architektura informacji w praktyce zarządzania zasobami informacyjnymi. W: W. Babik (red.), Zarządzanie informacją (190–209). Warszawa: Wydaw. Naukowe i Eduka­cyjne SBP.
• Sosińska-Kalata, B. (2013). Obszary badań współczesnej informatologii (nauki o informacji). Zagad­nienia Informacji Naukowej, 51 (2), 9–41, https://doi.org/10.36702/zin.600
• Sosińska-Kalata, B. (2017). Architektura informacji. W: A. Żbikowska-Migoń i M. Skalska-Zlat (red.), Encyklopedia książki T 1. Eseje. A–J (161–162). Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Spencer, D. (2010). A Practical Guide to Information Architecture. Penarth: Five Simple Steps.
• Spencer , D. (2009). Card Sorting. Designing Usable Categories. New York: Rosenfeld Media.
• Stachak, S. (2013). Podstawy metodologii nauk ekonomicznych. Warszawa: Diffin.
• Stefaniak, B., Skalska-Zlat, M., Cisek, S. (2016). Metody badań w nauce o informacji (informatologii). W: W. Babik (red.), Nauka o informacji (89–122). Warszawa: Wydaw. Naukowe i Edukacyjne SBP.
• Teoria naukowa (b.d.). Encyklopedia PWN [online]. [17.10.2020], https://encyklopedia.pwn.pl/ szukaj/teoria%20naukowa.html
• Tafiłowski, P. (2016). Architektura informacji jako problem badawczy informatologii. Zagadnienia Informacji Naukowej, 54 (2), 37–47, https://doi.org/10.36702/zin.302
• Uddin, M. N., Janecek, P. (2007). Faceted Classification in Web Information Architecture. The Elec­tronic Library, 25 (2), 219–233, https://doi.org/10.1108/02640470710741340.
• Utracka, D. (2017). Humanistyczne aspekty architektury informacji. Rekonesans. Zagadnienia Ro­dzajów Literackich, (3), 173–189.
• Wurman, R. S., Katz J. (1975). Beyond Graphics: The Architecture of Information [online]. AIA Journal, 63(4), 40, 56 [7.11.2020], https://www.usmodernist.org/AJ/AJ-1975-10.pdf
• Wurman, R.S. (1997). Information Architects. New York: Graphis Inc.
• Yoon, K., Hulscher, L., Dols, R. (2016). Accessibility and Diversity in Library and Information Science: Inclusive Information Architecture for Library Websites. The Library Quarterly, 86(2), 213–229, https://doi.org/10.1086/685399

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.36702/zin.720