Wspólnota losu czy wspólnota tożsamości? Uchodźcy kontra repatrianci

• Authors: Książek Joanna

Title variants

EN

Community of fate, or community of identity? Refugees vs. repatriates

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ukazuje funkcjonującą w przestrzeni społecznej konfrontację dwóch imigranckich grup – repatriantów i uchodźców, które wraz z kryzysem uchodźczym w Europie oraz polityzacją problemów dotyczących zarówno jednej jak i drugiej grupy, ulegają społecznej polaryzacji. Do analizy zjawiska wykorzystywane są dwie antropologiczne kategorie: opozycyjna – Swoich i Obcych, oraz „jednocząca” – wspólnoty. Druga z nich traktowana jest jako objawiająca się na dwóch płaszczyznach – opartej na przynależności narodowej oraz opartej na dzieleniu wspólnego losu. Proces przypisywania obydwu grupom cech swojskości bądź obcości, włączania do wspólnoty bądź wykluczania z niej, ulega relatywizacji pod wpływem bieżących wydarzeń światowych i ich społecznego odbioru współkształtowanego w niemałym stopniu przez dyskurs oficjalny. Główną tezą wynikającą z analizy przedstawionej sytuacji jest, iż próby powoływania się na wspólnotę losu wszystkich migrantów dokonywane przez środowiska pro- imigranckie i pro-uchodźcze, w obliczu strachu wywołanego kryzysem związanym z napływem uchodźców, zderzają się w nierównej walce ze wspólnotą tożsamości mającą niejako pierwszeństwo w sytuacji zagrożenia. W tekście wykorzystuję wyniki dwuletnich badań prowadzonych w środowisku repatriantów oraz spostrzeżenia jako uczestnika i obserwatora debaty publicznej na temat uchodźców w Polsce.

EN

The article shows the confrontation of two immigrant groups – repatriates and refugees – operating in the social space. This confrontation, together with the refugee crisis in Europe and the politicization of problems affecting both groups, becomes subject to social polarization. Two anthropological categories are used for the analysis of the phenomenon: the opposition of Us and Them (Swoi and Obcy), and the “unifying” notion of community. The second is treated as being manifested on two levels – on nationality and on sharing a common fate. The process of assigning the characteristics of homeliness or strangeness to both groups, of joining or excluding from the community, is relativized under the influence of current world events and their social reception has been coshaped to a large extent by the official discourse. The main thesis resulting from the analysis of the presented situation is that attempts to invoke the community of the fate of all migrants made by pro-immigrant and pro-refugee activists, in the face of fear caused by the crisis related to the influx of refugees, collide in an unequal struggle with the identity-community as a priority in an emergency situation. In the text, I use the results of two-year research conducted in the repatriate community and impressions as a participant and observer of the public debate on refugees in Poland.

Keywords

PL

MIGRACJE; SOLIDARNOŚĆ; WSPÓLNOTA LOSU; WSPÓLNOTA TOŻSAMOŚCI; SWOI I OBCY; UCHODŹCY; REPATRIANCI; KRYZYS UCHODŹCZY; REPATRIACJA; POLARYZACJA

EN

MIGRATIONS; SOLIDARITY; COMMUNITY OF FATE; IDENTITY-COMMUNITY; FOLKS AND ALIENS; REFUGEES; REPATRIATES; REFUGEE CRISIS; REPATRIATION; POLARIZATION

• Publisher: Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Polska Akademia Umiejętności
• Journal: Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
• Year: 2019
• Volume: 45
• Issue: 2 (172)
• Pages: 237–253

Contributors

author

Książek Joanna

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu