Wileńska odmiana architektury XVIII wieku

• Authors: Karpowicz Mariusz

Title variants

EN

The Wilno Variety of the 18th-Century Architecture

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The Wilno variety is characterized by very simple church layouts, usually just rectangular, with only optionally a chancel apse and a transept. The very beauty and the very complexity, as well as the genuine quality of this character consists in a special elaboration of generally two-towered façades, in the use of undulating openings in windows, portals, tower spans, and in placing extremely elaborate altars inside the churches. According to the author there are two major creators of this particular variety - their works served as models for the whole array of followers and local architects: Guido Antonio Longhi (1691-1751) and Antonio Paracca (1722-ca.1790).

Keywords

EN

Wilno Variety of the 18th-Century Architecture; simple church layouts; two-towered façades; altars; Guido Antonio Longhi; Antonio Paracca

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Biuletyn Historii Sztuki
• Year: 2011
• Volume: 73
• Issue: 3-4
• Pages: 371-414

Contributors

author

Karpowicz Mariusz

• Warszawa

References

• Aleksandravičiutè Aleksandra, „Z zagadnień barokowych wyposażeni kościołów Wilna”, [w:] Wileńska architektura sakralna doby baroku. Dewastacja i restauracja, Marburg - Warszawa 2005.
• BaranowskAndrzej J. i, „Nurty, fazy i centra barokowej architektury sakralnej w Wielkim Księstwie Litewskim”, Biuletyn Historii Sztuki XLVI: 1984, nr 4.
• Baranowski Andrzej J., „Zespół podominikański w Sejnach”, [w:] Litwa i Polska. Dziedzictwo sztuki sakralnej, red. Wojciech Boberski, Małgorzata OmilanowskA, Warszawa 2004.
• Boberski Wojciech, „Późnobarokowa cerkiew katedralna w Witebsku i jej rzymski pierwowzór”, Biuletyn Historii Sztuki LXII: 2000, nr 1-2.
• Bohdziewicz Piotr, „O istocie i genezie baroku wileńskiego z drugiej i trzeciej ćwierci XVIII wieku”, Prace Sekcji Historii Sztuki TPN w Wilnie III, 1938/1939.
• Bohdziewicz Piotr, „Kościół pobazyliański w Berezweczu”, Biuletyn Historii Sztuki XLV: 1983, nr 1.
• Cattaneo M. V., Ostorero N., L’Archivio della Compania di Sant’Anna dei Luganesi in Torino, Torino 2006.
• Comoli Maudracci V., Luganensium Artistarum Universitas. L’archivio e i luoghi della Compagna di Sant’Anna tra Lugano e Torino, Lugano 1992.
• Drema Vladas, „Materiały do historii sztuki Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jan Krzysztof Glaubitz, Jan Hedel, Jan Melich”, Biuletyn Historii Sztuki XLII: 1980, nr 1.
• Drema Vladas, Vilniaus Šr. Jono bažnyčia, Vilnius 1997.
• Gabrus Tamara, Muravanyja charały. Sakralnaja architiektura biełaruskaga baroka, Mińsk 2001.
• Gistoryja Biełaruskaga Mastiectva, t. 2, Mińsk 1988.
• Głowacki K., Kościół św. Małgorzaty i św. Augustyna oraz dawny klasztor norbertański w Witowie, Witów 2005.
• Guttmejer Karol, „Barokowa przebudowa kolegiaty w Łasku”, [w:] Podług nieba i zwyczaju polskiego. Studia z historii architektury, sztuki i kultury ofiarowane Adamowi Miłobędzkiemu, Warszawa 1988.
• Guttmejer Karol, Guido Antonio Longhi. Działalność architektoniczna w Polsce, Warszawa 2006.
• Karpowicz Mariusz, „Jan Reisner, zapomniany malarz i architekt”, Biuletyn Historii Sztuki XXI: 1959, nr 1.
• Karpowicz Mariusz, Sztuka polska XVIII wieku, Warszawa 1985.
• Karpowicz Mariusz, Baltasar Fontana 1661 – 1733. Un berniniano ticinese in Moravia e Polonia, Lugano 1990.
• Karpowicz Mariusz, Baltazar Fontana, Warszawa 1994.
• Karpowicz Mariusz, Sztuki polskiej drogi dziwne, Bydgoszcz, 1994.
• Karpowicz Mariusz, Artisti Valsoldesi in Polonia nel ’600 e ‘700, Menaggio 1996.
• Karpowicz Mariusz, Artisti ticinesi in Polonia nella prima metà del’700, Bellinzona 1999.
• Karpowicz Mariusz, „Elmi ticinesi. Il campanile della chiesa di S. Giorgio a Carona”, Arte&Storia, I, 2000, nr 2. Karpowicz Mariusz, “Le finestre lobate. Guido Antonio Longhi nella chiesa di S. Francesco a Locarno”, Arte&Storia II: 2001, nr 6.
• Karpowicz Mariusz, „Antropocentryzm sztuki barokowej w Polsce”, Barok X: 2003, nr 1 (19).
• Karpowicz Mariusz, Antonio Paracca. Architetto del Rococὸ estremo, Valsolda 2008.
• Karpowicz Mariusz, „Guido Antonio Longhi. Un architetto del Rococò avanzato”, [w:] Il Rococò: Nascita di un linguaggio artistico. Atti del Convegno. Brignano Gera d’Adda, 2010.
• Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. V, Województwo poznańskie, red. T. Ruszczyńska, Aniela Sławska, z. 6, „Powiat kaliski”, Warszawa 1960.
• Kowalczyk Jerzy, „Późnobarokowa architektura Wilna i jej europejskie związki”, Biuletyn Historii Sztuki LV: 1993, nr 2-3.
• Kowalczyk Jerzy, „Rola Rzymu w późnobarokowej architekturze polskiej”, Rocznik Historii Sztuki XX: 1994.
• Kowalczyk Jerzy, „Guarino Guarini a późnobarokowa architektura w Polsce i na Litwie”, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki XLII: 1997, nr 3.
• Kowalczyk Jerzy, „Świątynie barokowe w Wilnie”, [w:] Wileńska architektura sakralna doby baroku. Dewastacja i restauracja, Marburg - Warszawa 2005.
• Kozakiewicz Stefan, „Valsolda i architekci z niej pochodzący w Polsce”, Biuletyn Historii Sztuki i Kultury, IX: 1947, nr 3-4.
• Kuty Dorota J., „Etapy pobernardyńskiego kościoła w Grodnie”, [w:] Sztuka ziem wschodnich Rzeczypospolitej XVI – XVIII w., red. Jerzy Lileyko, Lublin 2000.
• Lorentz Stanisław, Jan Krzysztof Glaubitz, architekt wileński XVIII w. Materiały do biografii i twórczości, Warszawa, 1937.
• Lorentz Stanisław, „Architekt kościoła w Berezweczu” (w związku z artykułem Piotra Bohdziewicza), Biuletyn Historii Sztuki XLVI: 1984.
• Lorentz Stanisław, Materiały do historii wileńskiej architektury barokowej i rokokowej, Warszawa 1989.
• Lorentz Stanisław, „O architekturze wileńskiej”, Biuletyn Historii Sztuki, LV: 1993, nr 2-3.
• Łopaciński Euzebiusz, „Nieznane dane archiwalne i wiadomości źródłowe do historii sztuki Wilna i B. W. X. Litewskiego od XVII do początków XIX w.”, Prace Sekcji Historii Sztuki T-wa Przyj. Nauk w Wilnie III, 1938/1939.
• Łopaciński Euzebiusz, Materiały do dziejów rzemiosła artystycznego w Wielkim Księstwie Litewskim (XV – XVIII w.), Warszawa 1946.
• Łoza Stanisław, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954.
• Matteuci M., L’Architettura del Settecento, Milano 1992.
• Mączyński Ryszard, „Bezwieżowa fasada warszawskiego kościoła pijarów (przyczynek do dziejów palladianizmu w Polsce)”, Rocznik Historii Sztuki XVII: 1988.
• Morelowski Marian, „O katedrze unickiej w Połocku”, Prace Komisji Historii Sztuki II, 1922, zesz. 2.
• Morelowski Marian, Zarys sztuki wileńskiej z przewodnikiem po zabytkach między Niemnem a Dźwiną, Wilno 1939; id., Znaczenie baroku wileńskiego XVIII stulecia, Wilno 1940.
• Morozow Walery F., „Tradycje i wpływy w barokowej architekturze Białorusi w końcu wieku XVIII”, [w:] Kultura artystyczna Wielkiego Księstwa Litewskiego w epoce baroku, red. Jerzy Kowalczyk, Warszawa 1995.
• Pałubicki Jerzy, „Informacja o pobycie Jana Krzysztofa Glaubitza w Gdańsku”, Biuletyn Historii Sztuki XLII: 1980, nr 1.
• Paszenda Jerzy, Budowle jezuickie w Polsce XVI – XVIII w., t. 1, Kraków 1999.
• Paszowska A., Zamek w Niemodlinie, dzieje i architektura, Niemodlin 2007.
• Portoghesi Paolo, Roma barocca, Roma 1966.
• Slunkova J. N., Monastyri wostocznoj i zapadnoj tradicji. Nasledije architiektury Biełarusi, Moskva 2001.
• Szymański S., „Rozwój urbanistyki architektonicznej Grodna XV–XVIII w.”, Rocznik Białostocki IX: 1970.
• Tatarkiewicz Władysław, „Dwa baroki krakowski i wileński”, Prace Komisji Historii Sztuki VIII, cz. 2, 1946.
• Vilniaus Architektura, red. J. Jankeviciene i inni, Vilnius 1985.
• Vitauskiene Biruta R., „Katalog”, [w:] Wileńska architektura sakralna doby baroku. Dewastacja i restauracja, Marburg – Warszawa 2005.
• Zubovas Vladimiras, Tomas Zebrauskas ir jo mokiniai, Vilnius 1986.