Językowe wykładniki barw w międzywojennych wierszach Jana Lechonia

• Authors: Andrzej Dyszak

Title variants

EN

The language exponents of colors in the interwar poems by Jan Lechoń

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This article presents linguistic exponents of colors that Jan Lechoń used in poems of poetry volumes: Karmazynowy poemat (The Crimson Poem) and Srebrne i czarne (The Silver and The Black). The poet has used two types of colors exponents: lexical (adjectives, such as czarny = black, nouns, such as fiolet = violet, verbs, such as pobieleć = to whiten, adverb srebrzyście – silvery) and non-lexical (comparative expression jak mlekiem oblany = as bathed in milk and syntactic structure ogień żarzy = fire glows). The lexical exponents of colors co-creation of various syntactic relationships in which their meaning is revealed. Most linguistic exponents of colors serve as descriptive in the analyzed poems, for example: białe chmurki = white clouds, żółty blask = yellow glow. Sometimes the exponents describe imaginary phenomenons, see mgła wspomnień błękitna = the blue haze of memories. Some exponents of colors are symbolic, cf. śpiewają bielą, amarantem = (they) sing white, amaranth (white and amaranth is the Polish national symbols). The metonymic meanings are also interesting, as in the phrase upił się miodnym złotem = (he) got drunk honey gold.

Keywords

PL

poezja Lechonia; leksyka barw; gramatyka i semantyka

EN

Lechoń’s poetry; colors vocabulary; grammar and semantics

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2014
• Volume: 13
• Pages: 67-90

Contributors

author

Andrzej Dyszak

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Ampel-Rudolf M., Kolory. Z badań leksykalnych i składniowo-semantycznych języka polskiego, Rzeszów 1994.
• Dyszak A.S., Uwagi o definicjach przymiotników wyrażających kolory w słownikach języka polskiego, w: Barwa w języku, literaturze i kulturze III, pod red. E. Komorowskiej i D. Stanulewicz, Szczecin 2012, s. 11-24.
• Jodłowski S., Podstawy polskiej składni, Warszawa 1977.
• Klemensiewicz Z., Składnia pisarskiego języka Marii Dąbrowskiej, w: Pięćdziesiąt lat twórczości Marii Dąbrowskiej. Referaty i materiały sesji naukowej, pod red. E. Korzeniewskiej, Warszawa 1963, s. 222-224.
• Lechoń J., Poezje, oprac. Roman Loth, BN s. I, nr 256, Wrocław 1995.
• Podlawska D., Wilczyńska G., Stylistyczna funkcja nazw barw w „Karmazynowym poemacie” oraz w „Srebrnym i czarnym” Jana Lechonia, „Słupskie Prace Humanistyczne” 1994 nr 12a, s. 189-216.
• Russocki S., Kuczyński S.K., Willaume J., Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej, Warszawa 1978.
• Skubalanka T., Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego, Lublin 2000.
• Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, Przedruk elektroniczny: Wydawnictwo Naukowe PWN 1997.
• Słownik języka polskiego pod red. J. Karłowicza, A. Kryńskiego, W. Niedźwiedzkiego, http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=234&from=publication.
• Uniwersalny słownik języka polskiego pod red. S. Dubisza, wersja 3.0 CD ROM, Warszawa 2008.
• Wielki słownik języka polskiego pod red. P. Żmigrodzkiego, www.wsjp.pl.