Świat życia codziennego w nowoczesnej utopii na przykładzie trylogii Margaret Atwood Maddaddam

• Authors: Maria Banaś

Title variants

EN

World of the Everyday Life in Modern Utopia on the Example of Trilogy Maddaddam by Margaret Atwood

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem, jaki stawia sobie autorka w niniejszym eseju, jest zaprezentowanie syntetycznej konstrukcji modelu świata życia codziennego niektórych postaci trylogii MaddAddam autorstwa Margaret Atwood, często określanej mianem ikony anglojęzycznej literatury kanadyjskiej. Cykl powieści, do których zalicza się Oryks i Derkacz, Rok potopu, a także ostatnia część MaddAddam, to ciekawe przykłady nowoczesnych antyutopii, które niejednokrotnie w drastycznej, przerysowanej formie próbują zwrócić uwagę na negatywne kierunki rozwoju zachodniej cywilizacji. Są literacką, ale też intelektualną próbą diagnozy stanu dzisiejszego świata. Punktem wyjścia analizy jest wywodzące się z fenomenologii zainteresowanie światem przeżywanym ze szczególnym uwzględnieniem życia codziennego jako jednego z podstawowych tematów tego istotnego nurtu współczesnej myśli socjologicznej, dlatego autorka rozpoczyna od krótkiego przedstawienia teoretycznego ujęcia koncepcji świata życia. Perspektywę badawczą dla przeprowadzonych analiz stanowi koncepcja dramaturgiczna Ervinga Goffmana, a poszczególne elementy Goffmanowskiego modelu poznania rzeczywistości społecznej, takie jak występ, rola, fasada czy kulisy, przy analizie służą jako kategorie analityczne, za których pomocą autorka prezentuje świat przeżywany wybranych postaci występujących w trylogii Margaret Atwood.

EN

The author’s purpose in this essay is to present a synthetic model of the everyday life world of some characters of the MaddAddam trilogy by Margaret Atwood, often referred as an icon of Canadian English-language literature. A series of novels, including Oryx and Crake, The Year of the Flood, and the last part: MaddAddam, are interesting examples of modern dystopias, which often in drastic, exaggerated form try to draw attention to the negative direction of the development of Western civilization. They are a literary but also an intellectual attempt to diagnose the state of today’s world. The starting point of the analysis is the interest in phenomenal world derived from phenomenology, with particular emphasis on everyday life as one of the basic themes of this important current of contemporary sociological thought, which is why the author begins with a short presentation of the theoretical approach to the concept of the world of life. The research perspective for the analyzes carried out is referring to the dramaturgical concept of Erving Goffman, and the individual elements of Goffman’s model of the recognition of social reality, such as performance, role, facade or backstage, which in the analysis they serve as analytical categories, with the help of which the author presents the world experienced by selected characters appearing in the trilogy by Margaret Atwood.

Keywords

PL

kanadyjska literatura anglojęzyczna; Margaret Atwood; życie codzienne; model świata życia codziennego; antyutopia

EN

Canadian English-language literature; Margaret Atwood; everyday life; model of everyday life; dystopia

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2017
• Volume: 9(45)
• Issue: 4
• Pages: 211-229

Contributors

author

Maria Banaś

• Politechnika Śląska

References

• ATWOOD M., In Other Worlds: SF and the Human Imagination, New York: Doubletree 2011.
• ATWOOD M., Rok potopu, tłum. M. Michalski, Kraków: Wydawnictwo Znak 2010.
• ATWOOD M., MaddAddam, New York: Anchor Books 2014.
• ATWOOD M., Oryks i Derkacz, tłum. M. Hesko-Kołodzińska, Poznań: Zysk i S-ka 2003.
• ATWOOD M., People should live joyfully, http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/ books/features/margaret-atwood-people-should-live-joyfully-1781166.html (dostęp: 27.12.2016).
• BAUMAN Z., Socjalizm. Utopia w działaniu, tłum. M. Bogdan, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2010.
• BAUMAN Z., To nie jest dziennik, tłum. M. Zawadzka. Warszawa: Wydawnictwo Literackie 2012.
• BANAŚ M., Obcy w świecie nowoczesnej utopii, w: Obce/Inne, Gliwice: Kolegium Języków Obcych Politechniki Śląskiej 2015.
• BACCOLINI R., MOYLAN T., Introduction: Dystopia and Histories, w: In Dark Horizons: Science Fiction and the Dystopian Imagination, New York: Routledge 2003.
• COLLINS R., Interaction Ritual Chains, Princeton: Princeton University Press 2004.
• ECO U., Semiologia życia codziennego, tłum. J. Ugniewska, P. Salwa. Warszawa: Czytelnik 1996.
• FITTING P., Utopia, Dystopia and Science Fiction, w: The Cambridge Companion to Utopian Literature, red. G. Claeys, Cambridge: Cambridge University Press 2010.
• GOFFMAN E., Gender Advertisements, New York: Harper and Row 1976.
• GOFFMAN E., Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. Datner-Śpiewak i P. Śpiewak, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia 2008.
• LUHMANN N., Die Lebenswelt – nach einer Rücksprache mit Phänomenologen, „Archiv für Rechts und Sozialphilosophie” 72 (1986), No. 2, s. 176-194.
• LUCKMANN Th., Wissen und Gesellschaft, Ausgewählte Ausfsätze 1981-2002, hrsg. H. Knoblauch, J. Raab, B. Schnettler, Konstanz: UVK Verlagsgesellschaft mbH 2002.
• ŁĘCKI K., Literatura piękna, w: Encyklopedia socjologii, t. 2, red. A. Kojder, K.Koseła, W. Kwaśniewicz,
• H. Kubiak, J. Mucha, J. Szacki, M. Ziółkowski, Warszawa: Oficyna Naukowa 1999.
• ŁĘCKI K., Socjologia literatury, w: Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny, t. 2, red. A. Hutnikiewicz, A. Lam, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2000.
• MANDES S., Świat przeżywany w socjologii, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2012.
• SCHÜTZ A., On Phenomenology and Social Relations, (Heritage of Sociology Series), Chicago: The University of Chicago Press 1970.
• SIMMEL G., Socjologia, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
• 1975.
• WAGNER H.: Introduction, w: A. SCHÜTZ, On Phenomenology and Social Relations, (Heritage of
• Sociology Series), Chicago: The University of Chicago Press 1970 s. 1-52.
• WALSCH Ch.: From Utopia to Nightmare, New York: Harper and Row 1962.

Identifiers

DOI

10.18290/rns.2017.9.4-11