Pedagogiczne implikacje humanizmu personalistycznego Wincentego Granata

• Authors: Chrost Sławomir

Title variants

EN

Pedagogical implications of Vincent Granat’s personalistic humanism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Sługa Boży ks. prof. Wincenty Granat reprezentował nurt personalizmu chrześcijańskiego, ukazujący centralną rolę człowieka ze względu na wolę Bożą (motyw teologiczny) i wyjątkowość bytową (motyw filozoficzny). W personalistycznym humanizmie chrześcijańskim Granata da się zaobserwować coś, co można umownie nazwać paralelizmem antropo-teistycznym, gdzie Bóg w centrum swego zainteresowania stawia człowieka, a tenże ma się jedynie odwzajemnić odniesieniem całej swej doczesności do Transcendencji. Ma to swoje konsekwencje pedagogiczne. Pedagog zajmuje się warunkami i metodami kształcenia osobowości, a więc głównie uwzględnia jej aktywność (miłość), autonomię (wolność), plastyczność (przemiana), zdolność wartościowania (prawda). Według Granata personalizm katolicki w pedagogice będzie mocno podkreślał wychowanie humanistyczne i rozwój samodzielności, będzie wymagał indywidualnego traktowania wychowanków, będzie rozbudzał poczucie odpowiedzialności i honoru. To przekonanie, że człowiek jest nie tylko członkiem narodu, państwa, Kościoła, ale przede wszystkim jest osobą i ma cel realizujący się w wieczności, musi uczuciowo zrosnąć się z psychiką wychowanka.

EN

The Servant of God Father. prof. Wincenty Granat was one of the representatives of the Christian personalism mainstream, showing the central role of the human due to the will of God (theological theme) and the ontological uniqueness (philosophical theme). In Granat’s personalist Christian humanism one can observe something that can be conventionally called anthropological-theistic parallelism, where God poses a human in the center of His interest, and the selfsame has only to repay all its temporal reference to the Transcendent. This has some educational consequences. An educator deals with the conditions and methods of personality education, and therefore mainly takes into account its activity (love), autonomy (freedom), plasticity (transformation), and capacity of evaluation (true). According to Granat the Catholic personalism in education will strongly emphasize the humanistic education and the development of self-reliance, will require individual treatment to pupils, and will stimulate sense of responsibility and honour. The belief that a man is not only a member of the nation, the state, the Church, but above all he/she is a person and has an aim to achieve in eternity, must emotionally grow into the ward’s psyche.

Keywords

PL

pedagogika personalistycznego humanizmu chrześcijańskiego paralelizm antropo-teistyczny

EN

personalistic Christian humanism education; anthropological-theistic parallelism

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2015
• Volume: 1/35
• Pages: 181-199

Contributors

author

Chrost Sławomir

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego

References

• Bartnik, Czesław. Personalizm. Lublin: KUL, 2000.
• Granat, Wincenty. Fenomen człowieka. U podstaw humanizmu chrześcijańskiego. Lublin: KUL, 2007.
• Granat, Wincenty. „Katolicki ideał wychowawczy”. Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy 10 (1936): 435-443.
• Granat, Wincenty. Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie, t. I. Lublin: KUL, 1972.
• Granat, Wincenty. Osoba ludzka. Próba definicji. Lublin: KUL, 2006.
• Granat, Wincenty. Personalizm chrześcijański. Poznań: KŚW, 1985.
• Granat, Wincenty. „Zasady pedagogii katolickiej w świetle dogmatu Odkupienia i grzechu pierworodnego”. Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy 1-2 (1939): 26-53.
• Guzowski, Krzysztof. „Nowość humanizmu chrześcijańskiego”. W: Wincenty Granat, Fenomen człowieka. U podstaw humanizmu chrześcijańskiego, 5-10. Lublin: KUL, 2007.
• Hryniewicz, Wacław. „Doctor humanus”. Studia Sandomierskie 2 (1981): 35-40.
• Kiereś, Barbara. „Podstawy antropologiczne pedagogiki personalistycznej”. W: Antropologiczna pedagogika ogólna, red. Marian Nowak, Piotr Magier, Iwona Szewczyk, 95-102. Lublin: KUL, 2010.
• Kostkiewicz, Janina. Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918-1939. Kraków: Impuls, 2013.
• Kunowski, Stefan. Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 1993.
• Kunowski, Stefan. Problematyka współczesnych systemów wychowania. Kraków: Impuls, 2000.
• Nowak, Marian. „Ku nowej edukacji zorientowanej na osobę”. W: Pedagogika alternatywna – dylematy teorii i praktyki, red. Bogusław Śliwerski, 29-42. Kraków: Impuls, 1998.
• Nowak, Marian. „O pedagogikę wrażliwą na osobę i na wspólnoty osób”. Roczniki Nauk Społecznych 2 (1996): 31-51.
• Nowak, Marian. „Osoba i wartość w pedagogice ogólnej”. W: Antropologiczna pedagogika ogólna, red. Marian Nowak, Piotr Magier, Iwona Szewczyk, 41-56. Lublin: KUL, 2010.
• Nowak, Marian. „Pedagogika chrześcijańska: jej podstawy, rozwój i aktualny stan”. Rocznik Pedagogiczny 27 (2004): 37-58.
• Nowak, Marian. „Pedagogika personalistyczna”. W: Pedagogika, t. 1, red. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski, 232-247. Warszawa: PWN, 2006.
• Nowak, Marian. Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: KUL, 1999.
• Puchała, Marek. Kulturotwórczy wymiar chrześcijaństwa jako motyw jego wiarygodności (Wincenty Granat). Poznań: UAM, 2002.
• Szumił, Halina. „Ksiądz Wincenty Granat. Nauczyciel chrześcijańskiej doktryny i jej realizator (1900-1979)”. W: Chrześcijanie, t. XI, red. Bohdan Bejze, 9-32. Warszawa: ATK 1983.
• Szumił, Halina. Przez prawdę do miłości. Sługa Boży ks. Wincenty Granat (1900-1979). Sandomierz: WDS, 2010.
• Śliwerski, Bogusław. Pedagogika ogólna. Kraków: Impuls, 2012.

Identifiers

DOI

10.12775/PCh.2015.010