Analiza funkcjonalna metod ilościowych na potrzeby systemu wspomagania decyzji (Część I)

• Authors: Jarosław Becker

Title variants

EN

Functional analysis of quantitative methods for decision support system (Part 1)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule dokonano przeglądu oraz analizy wybranych metod ilościowych stosowanych do wspomagania problemów decyzyjnych. Badania skoncentrowano na poszukiwaniu metody o dużym potencjale informacyjnym. Założono, że metoda powinna w wysokim stopniu odwzorować rzeczywiste problemy decyzyjne, tak, aby przygotowany na jej wejście zbiór danych numerycznych i lingwistycznych posłużył do dalszych dociekań decydenta i zastosowania komplementarnych metod w jednym systemie informatycznym, będącym narzędziem do poszukiwania rozwiązań najlepszych.

EN

The article aims to present the topic of functional analysis of selected (popular) quantitative methods needed for construction of decision support system. The architecture of a DSS-class IT system had been subordinated to the analysis of all elements, which were thought to be important from the point of view of perceiving the final construction of the system. One should mention, that quantitative methods produce methodic bases, which allow for generating the best possible solutions, though they do not decide about the practical fitness for purpose of an IT system.

Keywords

PL

metody ilościowe we wspomaganiu decyzji; wielokryterialne wspomaganie decyzji; systemy wspomagania decyzji

EN

quantitative methods in decision support; multi-criteria decision methods,; ecision support system

• Publisher: Katedra Ekonometrii i Statystyki, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Journal: Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych
• Year: 2011
• Volume: 12
• Issue: 2
• Pages: 21-36

Dates

published

2011

Contributors

author

Jarosław Becker

• Katedra Inżynierii Systemów Informacyjnych, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

References

• Becker J. (2008) Architektura informatycznego systemu generowania wielokryterialnych rozwiązań decyzyjnych: (cz. 1) Koncepcja budowy modelu WPL oparta na niestandardowych zada-niach decyzyjnych, Seria IBS PAN: Badania Systemowe, Tom 64, Wyd. Instytut Badań Systemowych PAN & Polskie Towarzystwo Badań Operacyjnych i Systemowych, Warszawa.
• Becker J. (2010-a) Integracja źródeł wiedzy w modelowaniu zadań WPL na potrzeby systemów klasy DSS, Seria: Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą nr 27, Wydawnictwo: BEL Studio Sp. z o. o., Bydgoszcz.
• Becker J. (2010-b) Integracja metod w informatycznym systemie wspomagania decyzji DSS (rozwiązania autorskie), Kongres Badań Operacyjnych i Systemowych – 2010, Seria: Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą nr 32, Wyd.: BEL Studio Sp. z o. o., Bydgoszcz.
• Becker J., Budziński R., Szarafińska M., Wąsikowska B. (2010) Metodyka formułowania kwantyfikatorów lingwistycznych w systemach informatycznych zarządzania, Kongres Badań Operacyjnych i Systemowych – 2010, Seria: Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą nr 31, Wyd.: BEL Studio Sp. z o. o., Bydgoszcz.
• Bouyssou D., Roy B. (1993) Aide multicritere a la decision: Methodes et cas, „Economica”, Paris.
• Brans J., Mareschal B. (2005) Promethee methods, in: Figueira J., Greco S., Ehrgott M. (edit.), Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys, Chapter 5: 163–195, Springer Verlag, Boston, Dordrecht, London.
• Budziński R. (1988) Modelowanie organizacji produkcji przedsiębiorstwa rolnego, Rozprawy i Studia T. CVII, Wyd. Naukowe Uniwesytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Budziński R. (2001) Metodologiczne aspekty systemowego przetwarzania danych ekonomiczno-finansowych w przedsiębiorstwie, Monografia, Rozprawy i Studia T. (CDXLVI)372. Wydawnictwo Naukowe US w Szczecinie, Szczecin.
• Czerwiński Z. (1980) Matematyka na usługach ekonomii, PWN, Warszawa.
• De Almeida A.T. (2007) Multicriteria decision model for outsourcing contracts selection based on utility function and ELECTRE method, Computers & Operations Research 34.
• Dubois D., Prade H. (1982) The use of Fuzzy Numbers in Decision Analysis, w: Gupta, M.M. and Sanchez, E., Fuzzy information and decision Processes, North-Holland.
• Greco S., Matarazzo B., Słowiński R. (2001) Rough sets theory for multicriteria decision analysis, European Journal of Operational Research (129).
• Greco S., Matarazzo B., Słowiński R. (2002) Axiomatization of utility, outranking and decision-rule preference models for multiple-criteria classification problems under partial inconsistency with the dominance principle, „Control and Cybernetics”, vol.: 31/4, p: 1005-1035.
• Guitouni A., Martel J. (1998) Tentative guidelines to help choosing an appropriate MCDA method, European Journal of Operational Research 109, p. 501-521.
• Guitouni A., Martel J.-M., Vincke P., North P. B. (1998) A Framework to Choose a Discrete Multicriterion Aggregation Procedure, Defence Research Establishment Valcatier (DREV).
• Hwang C.L., Youn K. (1981) Multiple Attribute Decision Making - Methods and Application: A State of the Art Survey, Springer-Verlag, New York.
• La Gauffre P., Haidar H., Poinard D. (2007) A multicriteria decision support methodology for annual rehabilitation programs for water networks. “Computer-Aided Civil and Infrastructure Engineering” 22, s. 478-488.
• Leclercq J.P. (1984) Propositions d’extension de la notion de dominance en présence de relations d’ordre sur les pseudo-critčres: MELCHIOR, Mathematical Social Sciences, 8.
• Martel J., Matarazzo B. (2005) Other outranking approaches, in: Figueira J., Greco S., Ehrgott M. (edit.), Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys, pages 197-262, Springer Verlag, Boston, Dordrecht, London.
• Morais D. C., de Almeida A.T. (2007) Group decision-making for leakage management strategy of water network, Resources, Conservation & Recycling, No. 52, s. 441-459.
• Olson D.L. (1996) Decision Aids for Selection Problems, Springer-Verlag, New York.
• Peng Y., Wang G., Wang H. (2010) User preferences based software defect detection algorithms selection using MCDM, Information Sciences, doi:10.1016/j.ins.2010.04.019.
• Piotrowski Z. (2009) Algorytm doboru metod wielokryterialnych w środowisku niedoprecyzowania informacji preferencyjnej, Rozprawa doktorska, Wydział Informatyki ZUT w Szczecinie, Szczecin.
• Radosiński E. (2001) Systemy informatyczne w dynamicznej analizie decyzyjnej, PWN, Warszawa – Wrocław.
• Raiffa H. (1994) The prescriptive orientation of decision making: a synthesis of decision analysis, behavioral decision making, and game theory, in: Rois S. (ed.), Decision theory and decision analysis, Trend and challenges, Kluwer Academic Publishers, p. 3-13, Boston-Dordrecht-London.
• Rao R., Davim J. (2008) A decision-making framework model for material selection using a combined multiple attribute decision-making method, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology 35, p. 751-760.
• Roy B. (1990) Wielokryterialne wspomaganie decyzji, WNT, Warszawa.
• Roy B. (1991) The outranking approach and the foundations of Electre methods, Theory and decision 31.
• Roy B., Słowiński R. (2008) Handing effects of reinforced preference and counter-veto in credibility of outranking. “European Journal of Operational Research”, 188, s.186-187.
• Saaty T.L. (1980) The analytic hierarchy process: Planning, priority setting, resource allocation, McGraw-Hill International Book Co., New York.
• Saaty T.L. (2004) The Analytic Hierarchy and Analytic Network Processes for the Measurement of Intangibles Criteria and for Decision-Making, in: Figueira J., Greco S., Ehrgott M. (edit.), Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys, 67 page chapter, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht.
• Siskos, Y., Grigoroudis E., Matsatsinis N. (2005) UTA Methods, in: Figueira, J., Greco, S., Ehrgott, M. (Eds.), State-of-Art of Multiple Criteria Decision Analysis, Kluwer Academic Publishers, Dortrecht, pp. 297-343.
• Słowiński R. (1984) Przegląd metod wielokryterialnego programowania liniowego, „Przegląd Statystyczny”, nr 3/4, Poznań.
• Słowiński R. (2007) Podejście regresji porządkowej do wielokryterialnego porządkowania wariantów decyzyjnych, w: Kulczycki P., Hryniewicz O., Kacprzyk J. (red.), Techniki informacyjne w badaniach systemowych, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa.
• Spronk, J., Steuer R.E., Zopounidis C. (2005) Multicriteria Decision Aid/Analysis in Finance, in: Figueira J., Greco S., Ehrgott M. (edit.), Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys, pages 799-857, Springer Verlag, Boston, Dordrecht.
• Stachowiak K. (2002) Wielokryterialna analiza decyzyjna w badaniach przestrzennoekonomicznych, w: Rogacki H. (red.), Możliwości i ograniczenia zastosowań metod badawczych w geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarce przestrzennej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, s.127-136, Poznań.
• Turban E., Aronson E.J. (1998) Decision Support Systems and intelligent systems, Prentice-Hall, Upper Saddle River.
• Wang J.-J., Yang D.-L. (2007) Using a hybrid multi-criteria decision aid method for information systems outsourcing, Computers & Operations Research 34, p. 3691-3700