Józefa Chełmońskiego „Droga” ku abstrakcji

• Authors: Sosnowska Joanna

Title variants

EN

Józef Chełmoński’s ‘Way’ Towards Abstraction

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Upon his return to Warsaw from Paris, Józef Chełmoński submitted for the 1888 exhibition of the Society for the Encouragement of Fine Arts (TZSP) five paintings that substantially differed from his earlier painterly manner. The TZSP committee, however, rejected them all, except for the most conventional one. Chełmoński displayed the rejected works with some other pieces at Aleksander Krywult’s Salon. The four canvases not admitted by the Society were landscapes, two of which had no staffage, a feature rarely encountered in Polish painting. Even many years later, critics referred to them as ‘almost abstract’ works. In the years to follow, Chełmoński painted landscapes, but also genre scenes. It can be clearly seen that the artist was interested in the painting’s flatness, hence his decision to avoid any narration, since the 3-D quality of the presentation is achieved by relating it to story-telling. It was still too soon for flatness of the presentation in Chełmoński’s oeuvre, however the search he undertook in the latter half of the 1880s heading in this very direction makes the artist rank among Modernists.

Keywords

EN

Józef Chełmoński; Society for the Encouragement of Fine Arts; Aleksander Krywult’s Salon; landscapes; Abstraction

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Biuletyn Historii Sztuki
• Year: 2014
• Volume: 76
• Issue: 4
• Pages: 655-666

Contributors

author

Sosnowska Joanna

• Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa

References

• Boehem Gottfried, „Po drugiej stronie języka? Uwagi na temat logiki obrazów”, tłum. Daria Kołacka, [w:] Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów „Artium Quaestiones”, red. Mariusz Bryl, Piotr Juszkiewicz, Piotr Piotrowski, Wojciech Suchocki, Poznań 2009.
• Brötje Michael, „Obraz jako parabola. O pejzażach Gustawa Courbeta”, tłum. Wojciech Suchocki, [w:] Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów „Artium Quaestiones”, red. Mariusz Bryl, Piotr Juszkiewicz, Piotr Piotrowski, Wojciech Suchocki, Poznań 2009.
• Didi-Huberman Georges, Przed obrazem, tłum. Barbara Brzezicka, Gdańsk 2011.
• Gołąb Maria, Chełmoński. Chmielowski. Witkiewicz. Pracownia w Hotelu Europejskim w Warszawie 1874-1883, Muzuem Narodowe w Poznaniu, Poznań 2010.
• Józef Chełmoński w świetle korespondencji, oprac. Jan Wegner, Wrocław 1953.
• Józef Chełmoński (1849-1914). Wystawa monograficzna, oprac. Tadeusz Matuszczak, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 1987, t. I.
• Juszczak Wiesław, Malarstwo polskie. Modernizm, Warszawa 1977.
• Masłowski Maciej, Malarski żywot Józefa Chełmońskiego, Warszawa 1965.
• Masłowski Maciej, Józef Chełmoński, Warszawa 1973.
• Matuszczak Tadeusz, Józef Chełmoński. „Noc gwieździsta”. Pierwszy od 79 lat publiczny pokaz obrazu, Dom Pracy Twórczej w Radziejowicach, Radziejowice 2006.
• Piątkowski Henryk, Polskie malarstwo współczesne. Szkice i notaty, Petersburg 1895.
• Piątkowski Henryk, „«Studia i szkice» J. Chełmońskiego”, Kurier Warszawski, 1922, nr 217 (10 VIII).
• Płażewska Magdalena, „Warszawski Salon Aleksandra Krywulta (1880-1906)”, Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, 1966, t. X.
• Rancière Jacques, Estetyka jako polityka, tłum. Julian Kutyła, Paweł Mościcki, Warszawa 2007.
• Rose Barbara, Malarstwo amerykańskie dwudziestego wieku, tłum. Halina Andrzejewska, Warszawa 1991.
• Witkiewicz Stanisław, „Trwałe nieporozumienie”, [w:] Stanisław Witkiewicz, Pisma zebrane, red. i oprac. Jan Zygmunt Jakubowski, Maria Olszaniecka, t. 2: Sztuka i krytyka u nas, wstęp i komentarz Maria Olszaniecka, Kraków 1971.
• Wunenburger Jean-Jacques, Filozofia obrazów, tłum. Tomasz Stróżyński, Gdańsk 2011.