Wspieranie dorosłych osób ze spektrum autyzmu w Polsce – od rozważań teoretycznych do praktycznej egzemplifikacji

• Authors: Kanar Mirosława

Title variants

EN

Supporting adults from the autism spectrum in Poland - from theoretical considerations to practical exemplification

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teza. W opracowaniu podjęto tematykę dotyczącą wspierania dorosłych osób ze spektrum autyzmu. Przez wzgląd na instytucjonalne podejście do wsparcia osób niepełnosprawnych zauważa się niepowodzenia w niwelowaniu trudności w funkcjonowaniu osób z niepełnosprawnością. Niniejszy artykuł przedstawi przykłady dobrej praktyki we wspieraniu osób z autyzmem. Omówione koncepcje. W tekście przedstawione zostało zaplecze teoretyczne systemu opieki i wsparcia osób z niepełnosprawnością w Polsce. Ponadto artykuł ukazuje program usamodzielniania na płaszczyźnie zawodowej oraz w aspekcie życiowym (program mieszkań treningowych oraz Domu dla Dorosłych Osób z Autyzmem). Opracowanie zawiera egzemplifikację przykładów dobrej praktyki wspierania dorosłych osób z autyzmem. Omówione zostały najważniejsze założenia Fundacji Dom Autysty, Stowarzyszenia Pomocy Osobom Autystycznym Dalej Razem oraz Fundacji Generado. Wyniki i wnioski. Zakończenie ukazuje możliwości wsparcia dorosłych osób z autyzmem, które stwarzają wymienione wyżej organizacje pożytku publicznego. Podsumowaniem niniejszego opracowania jest ukazanie deficytów i możliwości ich niwelowania w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych w oparciu o zalecenia dla Polski odnośnie realizacji Konwencji o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami oraz przedstawienie idei systemu samorzecznictwa.

EN

Thesis. The study addresses the subject of supporting adults from the autism spectrum. Through insight into the institutional approach to supporting people with disabilities, failures in eliminating difficulties in the functioning of people with disabilities are noted. This article will present examples of good practice in supporting people with autism. Concepts dicsussed. The text presents a theoretical background of care and support systems for people with disabilities in Poland. Additionally, the article shows the programme for becoming independent on a professional level as well as in life generally (programme of training flats, and the ‘Home for Adults with Autism’). The study contains an exemplification of good practice to support adult people with autism. The most important assumptions of the Foundation "Dom Autysty", Association for the Assistance of Autistic People "Dalej Razem" and the Generado Foundation were discussed. Results and conclusions. The conclusion indicates the possibilities for supporting adults with autism which are created by the above mentioned Public Benefit Organizations. To summarise, the study shows the deficits in the support system for disabled people and the possibilities of overcoming them, based on recommendations for Poland regarding the implementation of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities.

Keywords

PL

autyzm; spektrum autyzmu; stowarzyszenie; fundacja; dorosłość; system wsparcia; system opieki

EN

autism; autism spectrum; adult; association; foundation; support system; system of care

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2019
• Issue: 9
• Pages: 240-249

Contributors

author

Kanar Mirosława

• Uniwersytet Zielonogórski, Zakład Pedagogiki Specjalnej al. Wojska Polskiego 71a, 65-762 Zielona Góra

References

• Allen, J. G., Fonagy, P., Bateman, A. W. Introduction. W: J. G. Allen, P. Fonagy, A. W. Bateman (red.), Mentalizing in clinical practice. Washington, DC: American Psychiatric Publishing; 2008, s. 1–24.
• American Psychiatric Association, (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5, Washington: APA.
• Baron-Cohen S., Hadwin J., Hollin P., (2010). Jak uczyć dzieci z autyzmem czytania umysłu,
• Kraków: Wydawnictwo JAK.
• Dąbrowski, Z., (1996). Pedagogika opiekuńcza w zarysie 2. Olsztyn: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
• Fundacja „Dom Autysty”. Pobrano z: domautysty.org.pl/o-nas/.
• Gąciarz, B., Rudnicki, S., Kubicki, P., (2014). System instytucjonalnego wsparcia osób niepełnosprawnych w Polsce – diagnoza dysfunkcji. W: B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej. Kraków: Wydawnictwa AGH.
• Gajewska, G., (1991). Problemy – dylematy wynikające z teorii potrzeb dla teorii i praktyki opieki nad dzieckiem. Zielona Góra: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
• Gajewska, G., (1997). Teoria potrzeb ludzkich a teoria opieki międzyludzkiej. W: Z. Dąbrowski, A. Maciarz (red.), Wybrane zagadnienia pedagogiki opiekuńczej. Zielona Góra: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
• http://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/icd10/pdf/ICD10TomI.pdf) [Dostęp: 6.11.2018]
• Klasyfikacja ICD-10. Pobrano z: http://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/icd10/pdf/ICD10TomI.pdf.
• Maciarz, A., Biedasiewicz, M., (2007). Dziecko autystyczne z zespołem Aspergera, Studium przypadku. Kraków: Oficyna Wydawnicza ,,Impuls”.
• Pawłowski, P., (2017). Integracja. Pobrano z: http://www.niepelnosprawni.pl/files/nowe.niepelnosprawni.pl/public/2017/Integracja_3_2017.pdf.
• Raport Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami dotyczący realizacji Konwencji o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami (2019). Pobrano z: https://www.ohchr.org/en/hrbodies/crpd/pages/crpdindex.aspx.
• Rozporządzenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityk i Społecznej dot. Środowiskowych Domów Samopomocy (2018). Pobrano z: https://www.gov.pl/web/rodzina/nowy-typ-srodowiskowego-domu-samopomocy.
• Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym „Dalej Razem”. Pobrano z: dalejrazem.pl.
• Uchwała nr 5/2017 Zarządu PFRON z dnia 24 stycznia 2017 r w sprawie przyjęcia dokumentu pn. Kierunki działań oraz warunki brzegowe obowiązujące realizatorów pilotażowego programu „Aktywny samorząd” w 2017 roku.
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1383, z późn. zm.).