Jakuba z Paradyża twórcza odpowiedź na kryzys scholastyki

• Authors: Ćwik Karolina

Title variants

EN

The Creative Response of Jacobus de Clusa to the Crisis of Scholastics

DE

Die kreative Antwort des Jakob von Paradies auf die Krise der Scholastik

FR

Une réponse innovante de Jacobus de Paradiso à la crise de la scolastique

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Konflikt teologii i filozofii, który stawał się coraz bardziej zauważalny w XIII-wiecznej Europie był skutkiem rozdzielenia wiary i rozumu. Skostniały schemat scholastyczny prowadził do wyzbycia się racjonalności w obrębie religii. Zjawiskom tym towarzyszyło jednocześnie wzmożone zainteresowanie człowiekiem i jego konkretnymi problemami. Zainteresowanie to nie było już teoretyczną próbą rozwiązania problemu, kim jest człowiek i jakie jest jego miejsce we wszechświecie, lecz podjęciem różnych praktycznych dylematów życia codziennego. Myślicielem, który niezwykle trafnie odpowiedział na problemy ówczesnej epoki był Jakub z Paradyża (1381-1465), średniowieczny mistrz Uniwersytetu Krakowskiego. Jego pisma są ciekawą próbą odpowiedzi na nurtujące antropologiczne pytania. Przesunięcie akcentu z nakazanych praktyk religijnych na zachęcenie do wejścia w intymną relację z Bogiem było odpowiedzią na zrutynizowane formy życia religijnego. To właśnie twórcza odpowiedź Jakuba z Paradyża na kryzys scholastyki była idealną drogą prowadzącą do mistyki, jako ukoronowanie pobożnego życia.

EN

Jacobus de Paradiso creative response to the crisis scholasticism Conflict of theology and philosophy, which became more and more noticeable in the thirteenth century in Europe was a result of the separation of faith and reason. Scholastic scheme led to getting rid of rationality within the religion. These phenomena are also accompanied by an increased interest in the man and his specific problems. This interest was no longer a theoretical attempt to solve the problem of who man is and what his place in the universe is, but taking various practical dilemmas of everyday life. The person who very creatively responded to the problems of contemporary society was Jacobus de Paradiso (1381-1465), a medieval theologian from The University of Cracow. His was an interesting attempt at answering anthropological questions and a perfect way that led to mysticism, as a culmination of a pious life.

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Theologica Varsaviensia
• Year: 2013
• Volume: 51
• Issue: 2 - Duchowość
• Pages: 247-258

Contributors

author

Ćwik Karolina

References

• P. Chaunu, Czas reform, (tłum. J. Grosfeld), Warszawa 1989.
• Y. M. J. Congar, Wiara i teologia, w: B. Bejze (red.), Tajemnica Boga, Warszawa 1967, s. 196-197.
• E. Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, (tłum. S. Zalewski), Warszawa 1987.
• K. Górski, Teologia mistyczna Jakuba z Paradyża, „Roczniki Filozoficzne”, XXVII(1979) nr 1, s. 220.
• J. Huzinga, Jesień średniowiecza, (tłum. T. Brzostowski), Warszawa 1992.
• Jakub z Paradyża, O trzech rodzajach ludzi, w: J. Stoś, Jakub z Paradyża – dwa traktaty o człowieku, Szczecin 2006, s. 35-115.
• Jakub z Paradyża, Rozmowa człowieka z własną duszą, w: J. Stoś, Jakub z Paradyża – dwa traktaty o człowieku, Szczecin 2006, s. 116-150.
• Z. Kuksewicz, Zarys filozofii średniowiecznej, Warszawa 1973.
• R. Palacz, Filozofia polska wieków średnich, Warszawa 1980.
• M. Płotka, Rozum a wolność. Potępienie z 1277 r. i jego konsekwencje dla filozofii, „Słupskie Studia Filozoficzne”, 2010 nr 9.
• S.A. Porębski, Jakub z Paradyża. Poglądy i teksty, Warszawa 1994.
• W. Seńko, Polska filozofia średniowieczna - charakter, tendencje i główne kierunki, w: H. Krahelska (red.), Filozofia polska, Warszawa 1967, s. 27-28.
• J. Stoś, Jakub z Paradyża i „devotio moderna”, Warszawa 1997.
• J. Stoś, Jakub z Paradyża, Kraków 2004.
• S. Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa-Wrocław 2000.
• S. Swieżawski, Między średniowieczem a czasami nowymi, Warszawa 1983.
• A. Vauchez, Duchowość średniowiecza, (tłum. H. Zaremska), Gdańsk 1996, s. 95.
• Z. Włodek, Filozofia a teologia w ujęciu mistrzów krakowskich, w: Filozofia polska XV w., Warszawa 1972, s. 65.

Identifiers

ISSN

0585-5594