Подьячий Никифор Иванов сын Шипулин на русско-польских переговорах в мае – начале июня 1619 г.: материалы к биографи

• Authors: Małow Aleksandr

Title variants

EN

Podyachy Nikifor Ivanov, the son of Shipulin in the Russian-Polish negotiations in May – early June of 1619: materials to the biography

PL

Poddjaczy Nikofor Iwanow syna Szyplina na rosyjsko-polskich rozmowach w maju – na pocz. czerwca 1619 r.: materiały do biografii

• Languages of publication: RU

Abstracts

RU

Статья посвящена реконструкции биографии подьячего, позже – дьяка Никифора (Микифора) Иванова сына Шипулина, который сделал первые решительные шаги в своей карьере видного приказного деятеля на русско-польских переговорах 1619 г., в первую очередь, его роли и заслугам на этих переговорах, той непростой дипломатической ситуации, в которой оказался молодой подьячий. Исследование базируется на документах архива Посольского приказа, а также материалах архивов Разрядного, Казенного, Поместного, Печатного приказов, Устюжской чети, и некоторых других приказов и монастырских архивов. Часть использованных документальных материалов не опубликована и хранится в фондах Российского государственного архива древних актов (РГАДА) в Москве и Российской национальной библиотеки (РНБ) в Санкт-Петербурге. Его имя фигурирует в классических справочниках по приказной бюрократии С.К. Богоявленского, С.Б. Веселовского и Н.Ф. Демидовой, однако отдельной работы, посвященной его персоне, до сих пор в историографии не было.

EN

The article is devoted to the reconstruction of the biography of the podjachy, later – the djak Nikifor (Mikifor) Ivanovson Shipulin, who took the first decisive steps in his career as a prominent official at the Russian-Polish negotiations of 1619, first of all, his role and merits in these negotiations, the difficult diplomatic situation in which the young podjachy found himself. The research is based on documents from the archive of the Foreign prikaz, as well as materials from the archives of the Razrjad, Kazenny, Pomestny, Pechatny, and some other prikazes and monastic archives. Some of the documentary materials used have not been published and are stored in the collections of the Russian state archive of ancient acts (RGADA) in Moscow and the Russian national library (RNB) in Saint Petersburg. His name appears in the classic reference books on the prikaze`s bureaucracy of S. K. Bogoyavlensky, S. B. Veselovsky and N. F. Demidova, but there has not been a separate work dedicated to his person in historiography so far.

PL

Artykuł jest poświęcony rekonstrukcji biografii poddjaczego, późniejszego - diaka Nikifora (Mikifora) Iwanowa syna Szipulina, który postawił pierwsze ważne kroki w swojej karierze znanego urzędnika przykazów, w trakcie pertraktacji rosyjsko-polskich w 1619 r. Przede wszystkim zaś praca traktuje o jego roli i zasługach na tych rozmowach, tej niełatwej akcji dyplomatycznej, w której się znalazł ten młody urzędnik. Opracowanie oparte jest na dokumentach z archiwum Poselskiego Przykazu, a także na materiałach z archiwum przykazów: Razrjadnego, Skarnowego, Pomiestnego, Drukarskiego, Ustinskoj czetii i kilku innych urzędów oraz archiwów klasztornych. Część wykorzystanych materiałów dokumentowych nie była opublikowana i jest przechowywana w zespołach Rosyjskiego Państwowego Archiwum Akt Starych w Moskwie i Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Petersburgu. Nazwisko bohatera pracy pojawia się w klasycznych pracach dotyczących biurokracji przykazowej S.K. Bogojawlenskiego, S. B. Weselowskogo i N.F. Demidowej jednak osobnej pracy poświęconej jego osobie nie ma w historiografii.

Keywords

RU

Россия; XVII в.; Смута; русско-польские отношения; Деулинского перемирие; приказная бюрократия; российская дипломатия; Посольский приказ

EN

Russia; XVII century; Smuta; Russian-Polish relations; Deulin peace Treaty; Prikazy`s bureaucracy; Russian diplomacy; the Foreign prikaz

PL

Rosja; XVII wiek; smuta; stosunki polsko-rosyjskie; rozejm dywiliński; biurokracja przykazowa; dyplomacja rosyjska; przykaz poselski

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Wschodni Rocznik Humanistyczny
• Year: 2020
• Volume: XVII (2020)
• Issue: 3: Dwór w Rzeczypospolitej i państwach ościennych, pod red. Artura Goszczyńskiego i A. Selina
• Pages: 97-119

Dates

published

2020

Contributors

author

Małow Aleksandr

• Институт российской истории РАН

References

• Barsukov A. P., Rod Sheremetevykh, kn. 2, Sankt-Peterburg 1882.
• Bazylow L, Siedmiogród a Polska 1576–1613, Warszawa 1967.
• Belousov M. R., Boyarskie spiski 1645–1667 gg. kak istorichesky istochnik, t. 2, Kazan’ 2009.
• Bogoyavlensky S. K., Moskovsky prikaznoy apparat i deloproizvodstvo XVI–XVII vekov, otv. red. i avt. predisl. S. O. Shmidt, sost, avt. vstupit. ct., komment, podg. A. V. Topychkanov, Moskva 2006.
• Bohun T., Małow A., Smirnowa A., Misja rosyjskich gońców do przebywającego w polskiej niewoli ojca cara Michaiła Romanowa wielkiego posła Filareta Nikitycza, metropolity rostowskiego i jarosławskiego, 3–6 czerwca (24–27 maja) 1619 roku, [w:] Сборник научных работ к юбилею профессора Кшиштофа Микульского (Университет им. Н. Коперника в Торуне) (w druku)
• Chistyakova E. V., Bogdanov A. P., «Da budet potomkam yavleno…» Ocherki o russkikh istorikakh vtoroy poloviny XVII veka i ikh trudakh, Moskva 1988.
• Czamańska I, Wiśniowieccy. Monografia rodu, Poznań 2007, s. 118–121.
• Demidova N. F., Sluzhilaya byurokratiya v Rossii XVII veka (1625–1700). Biografichesky spravochnik, otv. sost. G. A. Ivanova, Moskva 2011.
• Florya B. N., Rossiya i cheshskoe vosstanie protiv Gabsburgov, Moskva 1986.
• Florya B. N., Russko-pol’skie otnosheniya v gody bor’by za Azov (1637–1642), „Slavyansky sbornik”, 1993, vyp. 5, s. 116–127.
• Florya B. N., U istokov religioznogo raskola slavyanskogo mira (XIII v.), Sankt-Peterburg 2004.
• Gliwa A., Kraina upartych niepogód. Zniszczenia wojenne na obszarze ziemi przemyskiej w XVII wieku, Przemyśl 2013.
• Iсторiя украïнського козацтва. Нариси., pед. В. А. Смолiй, т. 1, Киïв 2006.
• Kupisz D., Wojska powiatowe samorządów Małopolski i Rusi Czerwonej w latach 1572–1717, Lublin 2008.
• Kurbatov O. A., Voennaya istoriya Smuty nachala XVII veka, Moskva 2014.
• Liseytsev D. V., Posol’sky prikaz v èpokhu Smuty, Moskva 2003.
• Liseytsev D. V., Prikaznaya sistema Moskovskogo gosudarstva v èpokhu Smuty, Moskva–Tula 2009.
• Liseytsev D. V., Rogozhin N. M., Èskin Yu. M., Prikazy Moskovskogo gosudarstva XVI – XVII vv. Slovar’-spravochnik, Moskva–Sankt-Peterburg 2015.
• Łukomski M., Kwestia turecka jako czynnik polityki wewnętrznej w latach 1587–1606, Zabrze 2011, s. 108–109.
• Maevsky A. A., Deulinskoe peremirie 1618–1619 gg., „Edinorog: Materialy po voennoy istorii Vostochnoy Evropy èpokhi Srednikh vekov i Rannego Novogo vremeni”, 2014, vyp. 3, s. 43–72.
• Maevsky A. A., rec..: Jakub Sobieski. Diariusz ekspedycyjej moskiewskiej dwuletniej królewicza Władysława 1617–1618, oprac. Janusz Byliński i Włodzimierz Kaczorowski, Opole 2010, 225 ss., „Edinorog: Materialy po voennoy istorii Vostochnoy Evropy èpokhi Srednikh vekov i Rannego Novogo vremeni”, 2014, vyp. 3, s. 498–507.
• Majewski A. A, Datacja rozejmu dywilińskiego, „Przegląd Historyczny”, 2001, t. 92, z. 4, s. 447–449.
• Majewski A. A, Moskwa 1617–1618, Warszawa 2006, s. 92–95.
• Majewski A. A, Rokowania polsko-moskiewskie w dniach 31 października – 11 grudnia 1618 roku zakończone podpisaniem rozejmu dywilińskiego, „Materiały do Historii Wojskowości”, 2004, nr 2, s. 53–72.
• Malov A. V., Bor’ba za Nevel’ v kontse Smuty, „Ukraina Lithuanica: studiyi z istoriyi Velikogo knyazivstva Litovs’kogo”, 2009, t. 1, s. 67–88.
• Malov A. V., Nachal’ny period Smolenskoy voyny na napravlenii Luki Velikie – Nevel’ – Polotsk do razgroma Polotska 3 iyunya 1633 g., [in:] Pamyati Lukicheva. Sbornik statey po istorii i istochnikovedeniyu, red. Yu. M. Èskin, Moskva 2006, s. 124–172.
• Malov A. V., Nevel’skoe «sidenie» 1613–1619 gg., „Aktual’ni problemi vitchiznyanoï ta vsesvitn’oï istoriï: Zbirnik naukovikh prats’: Naukovi zapiski Rivnens’kogo derzhavnogo gumanitarnogo universitetu”, 2014, vip. 25, s. 210–220.
• Malov A. V., O vremeni okonchaniya Smuty v Moskovskom gosudarstve nachala XVII v. i voprosy o tsarskoy titulature, naimenovanii gosudarstva i ego zhiteley, [in:] Vlast’ i nasilie v nezapadnykh obshchestvakh: aktual’nye problemy issledovany: sbornik tezisov, pod red. G. V. Luk’yanova, A.L. Ryabinina, S. A. Ragozina, I. A. Artemyeva, Moskva 2016, s. 100–102.
• Malov A. V., Ratnye lyudi Velikikh Luk nakanune Smolenskoy voyny 1632–1634 gg.: ot razbora sluzhilykh «gorodov» 139-go (1630/31) g. do nachala voennykh deystvy v oktyabre 1632 g., „Arkhiv russkoy istorii”, 2007, vyp. 8, s. 98–156.
• Malov A. V., Ratnye lyudi Velikikh Luk posle Smuty i razbor sluzhilykh «gorodov» 1621/22 g., [in:] Istoriografiya, istochnikovedenie, istoriya Rossii X–XX vv., sost. L. Timoshina, Moskva 2008.
• Malov A. V., Tarasova G. A., Vopros o vydelenii posol’skikh raskhodov v otdel’ny vid knig Kazennogo dvora v pervye gody tsarstvovaniya Mikhaila Fedorovicha, „Trudy IRI RAN” (in print).
• Nowatkewicz P., Orynin, 28.IX.1618, Zabrze 2009.
• Pajewski J., Buńczuk i koncerz. Z dziejów wojen polsko-tureckich, Warszawa 1983.
• Pavlov A. P., Dumnye i komnatnye lyudi tsarya Mikhaila Romanova: prosopograficheskoe issledovanie, t. 1, Sankt-Peterburg 2018.
• Petrov K. V., Deloproizvodstvo Razryadnogo prikaza XVI–XVII vv. v ofitsial’nykh i chastnykh rukopisyakh. Issledovaniya i materialy, Moskva 2018.
• Podhorodecki L., Chanat Krymski. Państwo koczowników na kresach Europy, Warszawa 1987 [reprint: 2012].
• Podhorodecki L., Chocim 1621, Warszawa 2008.
• Podhorodecki L., Kampania chocimska 1621 roku, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości”, 1964, t. 10, cz. 2, s. 37–68.
• Razdorsky A. I., Konskaya torgovlya Moskvy v XVII veke (po materialam tamozhennykh knig 1629 i 1630 gg.), Moskva 2011.
• Rybalko N. V., Rossiyskaya prikaznaya byurokratiya v Smutnoe vremya nachala XVII veka, Moskva 2011.
• Sas P. M., Khotins’ka viyna 1621 roku, Bila Tserkva 2012.
• Semenova L. E., Dunayskie knyazhestva v kontektste mezhdunarodnykh otnosheny v Yugo-
• Vostochnoy Evrope v kontse XVI – nachale XVII v., [in:] Osmanskaya imperiya i strany Tsentral’noy, Vostochnoy i Yugo-Vostochnoy Evropy v XVII v., ch. 1, red. G. G. Litavrin (otv.), L. E. Semenova, S. F. Oreshnikova, B. N. Florya. Moskva 1998, s. 65–75.
• Skorupa D., Stosunki polsko-tatarskie 1595–1623, Warszawa 2004.
• Skowron R., Olivares, Wazowie i Baltyk. Polska w polityce zagranicznej Hiszpanii, Kraków 2002.
• Solovyev S. M., Istoriya Rossii s drevneyshikh vremen, kn. 2. t. 6–10, Sankt-Peterburg 1896.
• Spieralski Z., Awantury mołdawskie, Warszawa 1967.
• Stroganov L. S., Aleksandrova sloboda v Smutu nachala XVII v. Istorichesky ocherk, Aleksandrov 2002.
• Śledziński K., Cecora 1620, Warszawa 2007.
• Tyumentsev I. O., Smutnoe vremya v Rossii nachala XVII stoletiya: dvizhenie Lzhedmitriya II, Moskva 2008.
• Vasenko P. G., Boyare Romanovy i votsarenie Mikhaila Fedorovicha, Moskva 1913 [reprint: 2013].
• Vasenko P. G., Platonov S. F., E. F. Turaeva-Tsereteli, Nachalo dinastii Romanovykh. Istoricheskie ocherki, Sankt-Peterburg 1912.
• Veselovsky S. B.,, D’yaki i pod’yachie XV–XVII vv., Moskva 1975.
• Zabelin I. E., Dopolneniya k Dvortsovym razryadam, po porucheniyu grafa D.N. Bludova sobrannyya iz knig i stolbtsov prezhdebyvshikh Dvortsovykh prikazov arkhiva Oruzheynoy palaty Iv. Zabelinym. (1613–1634 gg.), ch. 1, Moskva 1882.

Identifiers

DOI

10.36121/amalow.17.2020.3.097