Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


Journal

2011 | 24 | 197-222

Article title

Great Britain in the Economic Life of the Free City of Gdańsk in the Years 1920–1939

Content

Title variants

PL
Wielka Brytania w życiu gospodarczym Wolnego Miasta Gdańska w latach 1920–1939

Conference

This volume is dedicated to Professor Jerzy Trzoska on His seventieth birthday

Languages of publication

EN

Abstracts

PL
Wytworzona po zakończeniu pierwszej wojny światowej nowa sytuacja prawno-polityczna, której przejawami były utworzenie Wolnego Miasta oraz wzrost zainteresowania Brytyjczyków dominacją w strefie Morza Bałtyckiego, stworzyła nowe warunki do rozwoju dwustronnych relacji w sferze gospodarczej. Wcześniej, jeszcze przed utworzeniem Wolnego Miasta, aktywność Brytyjczyków ujawniła się w bankowości gdańskiej wraz z rozpoczęciem w listopadzie 1919 roku działalności The British Trade Corporation Ltd. Angielskie grupy finansowe uczestniczyły także w ustanowieniu nowego pieniądza, guldena gdańskiego, oraz w powołaniu Banku Gdańskiego S.A., pierwszego i podstawowego banku emisyjnego Wolnego Miasta Gdańska. Wymieniony bank angielski był również współzałożycielem i głównym udziałowcem Polsko-Brytyjskiego Banku Handlowego S.A., utworzonego w Gdańsku w 1926 roku. Ponadto kapitał brytyjski zaznaczył swoją obecność w dziedzinie ubezpieczeń: transportowych, pożarowych, morskich, dotyczących zdarzeń spowodowanych żywiołami, wypadkowych i na życie. Poza tym angielskie pieniądze bezpośrednio zaangażowane były w gdańskim przemyśle stoczniowym, mianowicie w powołanym z ich udziałem Międzynarodowym Towarzystwie Budowy Statków i Maszyn S.A. Z udziałem Brytyjczyków funkcjonowały zakłady w branży tłuszczów i olejów jadalnych oraz w przemyśle przetwórstwa owocowo-warzywnego i cukierniczo-czekoladowym. Stosunkowo dużą aktywność osób oraz spółek angielskich odnotować można w handlu, spedycji i żegludze. Ich działalność widoczna była szczególnie w obsłudze eksportu drewna i importu śledzi z łowisk wokół Wielkiej Brytanii oraz w handlu hurtowym pojazdami samochodowymi. W żegludze przedsiębiorczość angielska ujawniła się przez rejestrację w Wolnym Mieście oddziałów takich towarzystw okrętowych, jak Zjednoczona Korporacja Bałtycka Ltd. (Filia Gdańska), White Star Line Ltd. oraz Polsko-Brytyjskie Towarzystwo Okrętowe „Polbryt” S.A. Statki pod banderą angielską obsługiwały port gdański w zakresie przewozów towarów i osób, choć ich udział w odniesieniu do ogólnego ruchu statków w najlepszym dla niej pod względem liczby zawinięć 1927 roku wynosił 4,89%, pod względem tonażu 9,69%. Ogólny bilans handlu pomiędzy Wielką Brytanią a Wolnym Miastem był dla Gdańska generalnie korzystny. Ujemne saldo w zakresie wagowym wystąpiło w latach 1920–1922, a pod względem wartości – w latach 1928, 1932 i 1933.

Journal

Year

Volume

24

Pages

197-222

Physical description

Contributors

  • Uniwersytet Szczeciński
translator

References

  • Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Prezydium Rady Ministrów [The Ministers’ Presidium]
  • Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Ministerstwo Skarbu [The Ministry of Treasure]
  • Archiwum Państwowe w Gdańsku, Komisarz Generalny RP [The RP Commissioner General]
  • Archiwum Państwowe w Gdańsku, Akta Notariuszy [Notaries’ Acts]
  • Archiwum Państwowe w Gdańsku, Polsko-Brytyjskie Towarzystwo Okrętowe [The Polish-British Ship Society]
  • Archiwum Państwowe w Gdańsku, Senate
  • Bonn Auswärtiges Amt Archives, Politisches Archiv, Abt. IV Polen, Wirtschaft 1, Danzig Geheim, 17/5, Bd. 1
  • Bundesarchiv, Abteilung Potsdam (now Berlin-Lichterfelde West), Auswärtiges Amt, 67474
  • Danzig Hafen und Handel”, 1928; 64480; Reichsministerium des Innern, 5908
  • Erhvervsarkivet w Aarhus, Industrieraadet, 65. H. 1
  • Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz in Berlin-Dahlem, Preußische Ministerium für Handel und Gewerbe, 120 C XIII 5
  • Adressbuch für Danzig, 1927
  • „Amtsblatt des Reichsstatthalters in Danzig Westpreußen” 1940
  • „Danziger Allgemeine Zeitung” 1928
  • „Danziger Statistisches Taschenbuch” 1939
  • „Deutsche Allgemeine Zeitung” 1920
  • „Deutsche Stiftung to the Prussian Ministry of Industry and Trade, 1921
  • „Gesetzblatt für die Freie Stadt Danzig” 1923, 1931
  • Hauhaltspläne der Stadtgemeinde Danzig for he years 1925 and 1926, Danzig 1926, 1927
  • Haushaltsplan der Freien Stadt Danzig für das Rechnungsjahr 1938, Danzig 1938
  • „Rocznik Morski i Kolonialny” [The Sea and Colonial Yearly], 1938
  • Rynki zbytu 1929 [The Outlets of 1929], Warszawa 1930
  • „Staatsanzeiger für die Freie Stadt Danzig” (Öffentlicher Anzeiger), Teil II
  • „Statistische Mittelungen der Freien Stadt Danzig” 1922,1925, 1930
  • Traktat Pokoju pomiędzy Mocarstwami Sprzymierzonymi i Stowarzyszonymi a Niemcami i protokół podpisany w Wersalu 28 VI 1919 r. [The Peace Treaty Signed between the Central Allied and Associated Powers and Germany and the Protocol Signed in Versailles on June 28, 1919], Warszawa 1920
  • Zbiór dokumentów urzędowych dotyczących stosunku Wolnego Miasta Gdańska do Rzeczypospolitej Polskiej [A Collection of Offi cial Documents on the relation of the Free City of Gdańsk and RP], Gdańsk 1926
  • Borowski W.: Bank Gdański i gulden gdański [The Gdańsk Bank and Gulden], KIB, 1975, special edition no. 2
  • Borowski W.: Dewaluacja guldena gdańskiego i sprawa unifi kacji walutowej Wolnego Miasta Gdańska z Polską w polityce Senatu gdańskiego [The Devaluation of the Gdańsk Gulden and the Question of the Currency Unifi cation of the Free City of Gdańsk in the Policy of the Gdańsk Senate], “Rocznik Gdański” [The Gdańsk Annals], 29–30, 1970
  • Cieniała A.: Zasada samostanowienia narodowego a pojęcie interesów żywotnych w polityce brytyjskiej wobec Gdańska i Pomorza w latach 1917–1939 [The National Self-Government Principle and the Notion of Vested Interests in the British Policy Towards Gdańsk and Pomerania in the Years 1917–1939], in: Gdańsk i Pomorze w XX wieku. Księga ofi arowana Profesorowi Stanisławowi Mikosowi z okazji 70. rocznicy Jego urodzin [The 20th Century Gdańsk and Pomerania. A Book Offered to Professor Stanisław Mikos on the Anniversary of His 70th Birthday], ed. by M. Andrzejewski, Gdańsk 1997
  • Cieniała A.M.: Powstanie Międzynarodowego Towarzystwa Budowy Okrętów i Maszyn w Gdańsku. Przyczynek do historii Wolnego Miasta Gdańska w latach 1919–1923 [The Establishment of the International Shipbuilding and Engineering Company Ltd. A Contribution to the History of the Free City of Gdańsk in the Years 1919–1923], in: Z dziejów Słowiańszczyzny i Europy środkowej w XIX i XX w. Zbiór studiów [A History of Slavdom and Central Europe in the 19th and 20th Century. A Collection of Studies], ed. by T. Cieślak, Wrocław 1980, vol. 1
  • Cieniała A.M.: Wolne Miasto w polityce Wielkiej Brytanii w latach 1933–1938 [The Free City and the Politics of Great Britain in the Years 1933–1938], in: Gdańsk – z historii stosunków polsko-niemieckich [Gdańsk: On the History of Polish-German Relations], ed. by M. Andrzejewski, Warszawa 1998
  • Czerwińska W.: Powiązania gospodarki polskiej ze Stocznią Gdańską [The Relations of Polish Economy to the Gdansk Shipyard], KIB, 1975, special edition no. 2
  • Hajduk B.: Bankowość Gdańska w latach 1920–1945 [The Gdańsk Banking in the Years 1920–1945], in: Bankierzy i banki w dziejach Gdańska [A History of Gdańsk Bank and Bankers], ed. by E. Cieślak, Warszawa 1999
  • Hajduk B.: Gospodarka Gdańska w latach 1920–1945 [The Gdańsk Economy in the Years 1920–1945], Gdańsk 1998
  • Hajduk B.: Polsko-duńskie kontakty portowe i żeglugowe w latach 1919–1939 [The Polish-Danish Port and Navigation Contacts in the Years 1919–1939], KIB, 30, 1979
  • Hajduk B.: Skandynawowie w życiu gospodarczym Wolnego Miasta Gdańska 1920–1939 [The Scandinavians in the Economic Life of the Free City], in: Polska – Szwecja 1919–1999 [Poland – Sweden 1919–1999], ed. by J. Szymański. Gdańsk 2000
  • Hajduk B.: Wolne Miasto Gdańsk w handlu z Niemcami w latach 1920–1939 [The Free City of Gdańsk Trading with the German in the Years 1920–1939], in: Tempus nostrum est. Księga pamiątkowa ofiarowana profesorowi Edwardowi Włodarczykowi w 60. rocznicę urodzin [Tempus Nostrum Est. The Commemorative Book Offered to Professor Edward Włodarczyk on His 60th Anniversary], ed. W. Stępiński, D. Szudra, R. Techman, Szczecin 2006
  • Kimmich Ch.: The Free City Danzig and Germany Foreign Policy 1919–1934, New Haven and London 1968
  • Matla A.: Działalność norweskiego koncernu Bergenske w portach polskiego obszaru celnego w latach 1919–1939 [The Activity of the Norwegian Concern Bergenske in the Polish Customs Zone Ports in the Years 1919–1939], KIB, 41, 1992
  • Matla A.: Organizacja zbytu norweskich śledzi na rynku polskim w latach 1919–1939 [The Herring Sale Organization on the Polish Market in the Years 1919–1939], KIB, 40, 1988–1991
  • Matla A.: Polsko-norweskie kontakty żeglugowe w latach 1919 –1926 [The Polish-Norwegian Navigation Contacts in the Years 1919–1926], KIB, 38–39, 1986 –1987
  • Miciński J.: Pod flagą “Polbrytu” [Under the “Polbryt’s” Colours], in: Księga statków polskich 1918–1945 [A Book of the Polish Ships 1918–1945], vol. 2: 1918–1945, Gdańsk 1997
  • Mikos S.: Sprawa podziału niemieckiego mienia państwowego w Gdańsku po I wojnie światowej [The Question of the Division of German State Property in Gdańsk after WWI], KIB, 29, 1979
  • Mikos S.: Wolne Miasto Gdańsk w polityce mocarstw zachodnich (1920–1939 ) [The Free City of Gdańsk and the Politics of Western Powers 1920–1939], in: Gdańsk w gospodarce i kulturze europejskiej. Zbiór studiów [Gdańsk in European Economy and Culture. An Anthology of Studies], ed. by M. Mroczko, Gdańsk 1997
  • Ruhnau R.: Der Schiffbau in Danzig und die Entwicklung der Werftindustrie, “Danziger Berichte”, Stuttgart 1983, H. 3
  • Wojewódka Cz.: Ośrodki budownictwa okrętowego w Gdańsku i Elblągu [Centres of Shipbuilding in Gdańsk and Elbląg], in: Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim [The History of Shipbuilding on the Gdańsk Coast], ed. by E. Cieślak, Gdańsk 1972
  • Wojewódka Cz.: Przemysł okrętowy Wolnego Miasta Gdańska [Shipbuilding Industry of the Free City of Gdańsk], KIB, 1975, special edition no. 2

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-e142fa47-0ae9-4487-81ba-85c2364f5ff3
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.