Uschematyzowane wyglądy w teorii dzieła literackiego Romana Ingardena z perspektywy przekładu

• Authors: Kubaszczyk Joanna

Title variants

EN

Schematized aspects in Roman Ingarden's theory of the literary work of art from the perspective of translation

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

In the article is considered if it is possible that there is some kind of representations similarity in case of the author of the Literary Work of Art and its readers and if an “imagination community” between readers of the original and the translation can be established. In the first part of the article the theory of Literary Work of Art by Ingarden is presented with a special focus on his “Schematized aspects”. Their function is to guarantee the vividness of the literary work. The types of vividness which are distinguish in the modern linguistics are told over as well. In the second part of the article the significance is emphasized to reconstruct the stratum of schematized aspects in the translation on the example of visual and auditory aspects and the relevance of the phenomenological theory of Literary Work of Art is pointed out both for translation theory and practice and for teaching of translating as well. The conclusion of the article is that the imagination community is possible because thanks to existence of schematized aspects in the literary work our representations – despite some differences in details – can have common elements if they are steered properly according to text instructions and if the reader self-disciplines his imagination to eliminate involuntary images. Whether the imagination community would be possible among recipients of the original and the translation depends extremely on the translator being able to reconstruct or to create analogous stratum of schematized aspects in the translation. The evidence that it is feasible are the congenial translations like Karl Dedecius’ translation of the poem W drodze by Stanisław Młodożeniec into German.

Keywords

EN

schematized aspects; literary translation; imaginary; phenomenological theory of literary work of art; vividness

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: Między Oryginałem a Przekładem
• Year: 2017
• Volume: 37
• Pages: 9-25

Contributors

author

Kubaszczyk Joanna

References

• Duden (2001), Deutsches Universalwörterbuch, Ed. 4, Bibliographisches Institut & F.A. Brockhaus AG, Mannheim, [CD-ROM].
• Fix, U. (2002), „An-schauliche Wörter? Wörter im Dienste der ‘Bildhaftigkeit’, ‘Bildlichkeit’, ‘Bildkräftigkeit’, ‘Sinnlichkeit’, ‘Lebendigkeit’, ‘Gegenständlichkeit’ von Texten”, w: Barz, I., Fix, U., Lerchner, G. (red.), Das Wort in Text und Wörterbuch, Hirzel, Stuttgart, s. 9-22, Abhandlungen der Sächsischen Akademie der Wissenschaften zu Leipzig, Philologisch-Historische Klasse, Bd. 76, Heft 4.
• Gałczyński, K.I. (1989a), „Podróż do Arabii Szczęśliwej”, w: Sto wierszy polskich w wyborze i tłumaczeniach Karla Dedeciusa, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 134.
• Gałczyński, K.I. (1989b), „Reise nach dem Glücklichen Arabien”, w: Sto wierszy polskich w wyborze i tłumaczeniach Karla Dedeciusa, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 135.
• Guttfeld, D., Linke-Ratuszny, M. (2016), „«Zobaczyć oryginał» – rola wizualizacji w doskonaleniu umiejętności przekładu tekstów literackich i nieliterackich”, Między Oryginałem a Przekładem, 22, 2, s. 73-88.
• Ingarden, R. (1988), O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury, przeł. M. Turowicz, PWN, Warszawa.
• Kubaszczyk, J. (2010), „«Dziecinniejesz w uścisku, malejesz w pieszczocie», czyli o deminutywach i hipokorystykach w kontekście dialogu kultur i przekładu polsko-niemieckiego”, w: Piotrowska, M. (red.), Tłumacz wobec problemów kulturowych, Tertium, Kraków, s. 187-197, Język a komunikacja, t. 26.
• Kubaszczyk, J. (2011), Wortbilder und Übersetzungsbilder. Eine Untersuchung zur Wortbildung als Bildbildung im Kontext der Übersetzungswissenschaft, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Kubaszczyk, J. (2013), „Przekład dzieła literackiego jako konkretyzacja”, Scripta Neophilologica Posnaniensia, 13, s. 37-54.
• Młodożeniec, S. (1989a), „W drodze”, w: Sto wierszy polskich w wyborze i tłumaczeniach Karla Dedeciusa, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 104.
• Młodożeniec, S. (1989b), „Unterwegs”, w: Sto wierszy polskich w wyborze i tłumaczeniach Karla Dedeciusa, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 105.
• Süskind, P. (1985), Das Parfum. Die Geschichte eines Mörders, Diogenes, Zürich.
• Süskind, P. (1996), Pachnidło. Historia pewnego mordercy, przeł. M. Łukasiewicz, Świat Książki, Warszawa.
• Szaniawski, J. (1972), „Opowiadanie «barwne»”, w: Szaniawski, J., Profesor Tutka, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 39-40.
• Szymborska, W. (1952), „Zwierzęta cyrkowe”, w: Szymborska, W., Dlatego żyjemy, Czytelnik, Warszawa, s. 37.
• Szymborska, W. (1999), „Zirkustiere”, w: Szymborska, W., Deshalb leben wir. Gedichte übertragen und herausgegeben von Karl Dedecius, Suhrkamp, Frankfurt am Main, s. 172.
• Szymborska, W. (2005), Hundert Gedichte – Hundert Freuden. Sto wierszy – sto pociech, wybór, przekład i posłowie K. Dedecius, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Tabakowska, E. (2001), Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, Universitas, Kraków.
• Twardowski, J. (2000a), „Wniebowzięcie”, w: Twardowski, J., Bóg prosi o miłość. Gott fleht um Liebe, wybór i oprac. A. Iwanowska, przeł. K. Dedecius i in., Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 138.
• Twardowski, J. (2000b), „Mariä Himmelfahrt”, w: Twardowski, J., Bóg prosi o miłość. Gott fleht um Liebe, wybór i oprac. A. Iwanowska, przeł. K. Dedecius i in., Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 139.

Identifiers

DOI

10.12797/MOaP.23.2017.37.01