Wpływ przebiegu granic województw na tożsamość regionalną oraz postrzeganie regionów Małopolski i Śląska

• Authors: Kamil Nowak

Title variants

EN

The impact of the voivodeship boundaries on regional identity and perception of the Małopolska and Śląsk regions

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Małopolska i Śląsk to regiony historyczne, których granice jedynie częściowo pokrywają się ze współczesnymi granicami województw małopolskiego i śląskiego. Opierając się na badaniu ankietowym, oceniono wpływ przebiegu dawnych granic na tożsamość regionalną mieszkańców i postrzeganie przez nich wskazanych regionów. Respondenci z miast położonych w województwach, które nie pokrywają się z ich przynależnością regionalną, utożsamiali się z nimi głównie ze względów gospodarczych, nie czując przy tym silnych powiązań historycznych i kulturowych. Zmieniło się również postrzeganie regionu górnośląskiego, który w porównaniu do wyników wcześniejszych badań z końca lat 80. i 90. XX w. przestał być kojarzony z zanieczyszczeniem powietrza i degradacją środowiska.

EN

Małopolska (Lesser Poland) and Śląsk (Silesia) are historical regions which only partly overlap with the present-day borders of the Małopolskie and Śląskie voivodeships. In spite of their geographical proximity, they are historically and culturally dissimilar. A survey has been carried out in order to verify the perception of the regional identity of these voivodeships by their inhabitants. It was found that although old cultural and historical divisions are still important for the people, possible economic advantages seem to prevail. In addition, the Śląsk region as compared to the previous surveys is no longer identified with air pollution and environmental degradation.

Keywords

PL

Śląsk; Małopolska; region; województwo; tożsamość regionalna; postrzeganie

EN

Silesia; Śląsk; Małopolska; Lesser Poland; region; voivodeship; regional identity; perception

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2018
• Issue: 1(71)
• Pages: 62-81

Contributors

author

Kamil Nowak

• Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa

References

• Barciak A., 2012, „Historyczne granice Śląska”, w: R. Gładkiewicz, T. Sołdra-Gwiżdż, M.S. Szczepański (red.), Granice Śląska w interdyscyplinarnej perspektywie (s. 17–33), Opole – Wrocław: Wydawnictwo Instytut Śląski.
• Bokszański Z., 1989, Tożsamość – interakcja – grupa. Tożsamość jednostki w perspektywie teorii socjologicznej, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Bokszański Z., 2005, Tożsamości zbiorowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Domański B., 2002, „Przemysł w rozwoju gospodarczym Małopolski”, w: Z. Górka, A. Jelonek (red.), Geograficzne uwarunkowania rozwoju Małopolski (s. 55–67), Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Dziewoński K., 1967, „Teoria regionu ekonomicznego”, Przegląd Geograficzny, t. 39, z. 1, s. 35–50.
• GUS, 2013, Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Gorzelak G., 1993, „Regionalizm i regionalizacja w Polsce na tle europejskim”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 9, s. 45–70.
• Greiner P., 2003, Czym jest Górny Śląsk, http://www.podkowianskimagazyn.pl/ index40.htm (dostęp: 09.01.2017).
• Gwosdz K., 2001a, „Postrzeganie regionu tradycyjnego przemysłu w okresie transformacji: przypadek Górnego Śląska”, Czasopismo Geograficzne, t. 72, z. 3–4, s. 283–299.
• Gwosdz K., 2001b, „Dynamika wyobrażeń i stereotypów Górnego Śląska w latach dziewięćdziesiątych”, w: I. Sagan, M. Czepczyński (red.), Wybrane problemy badawcze geografii społecznej w Polsce (s. 45–52), Gdynia: Katedra Geografii Ekonomicznej Uniwersytetu Gdańskiego.
• Lipok-Bierwiaczonek M., 2013, „Górny Śląsk. Tożsamość regionalna, regionalizm i nurt europejski”, w: A. Grzyb, K. Kleina, J. Zając (red.), Czy jest miejsce dla regionalizmów w kontekście integracji europejskiej (s. 119–131), Warszawa: Kancelaria Senatu.
• Odorczuk P., 2009, Małopolska jeszcze bez tożsamości, http://www.nowa malopolska.pl/newsysn/formatka.php?idwyb=3762 (dostęp: 4.12.2017).
• Podraza A., 1970, „Rola gospodarcza Małopolski w okresie od XVI do XVIII wieku”, w: C. Bobińska (red.), Kraków i Małopolska przez dzieje: studia i szkice profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (s. 33–50), Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Podraza A., 1999, „Małopolska jako region historyczny”, w: W. Pilarczyk (red.), Małopolska, t. 1:Regiony, regionalizmy, małe ojczyzny (s. 11–36), Kraków: Nakładem Ks. Władysława Pilarczyka TPO.
• Pysiewicz-Jędrusik R., Pustelnik A., Konopska B., 1998, Granice Śląska. Zmiany granic Śląska w czasie i przestrzeni. Śląsk na dawnej mapie. Obraz Sudetów w dawnej kartografii, Wrocław: Wydawnictwo Rzeka.
• Rak G., 2013, Percepcja przestrzeni regionalnej, Wrocław: Wydawca: Grzegorz Rak.
• Raport z badań zrealizowanych dla Urzędu Marszałkowskiego, 2006, BBS Obserwator.
• Runge J., 2014, „Małopolska”, w: R. Kaczmarek, A. Kubica, M. Garbacz (red.), Encyklopedia Województwa Śląskiego, t. 1, Katowice: Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej, http://ibrbs.pl/mediawiki/index.php/ Ma%C5%82opolska (dostęp: 4.12.2017).
• Rykiel Z., 1991a, Rozwój regionów stykowych w teorii i badaniach empirycznych, Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Rykiel Z., 1991b, O wyobrażeniach i stereotypach przestrzennych – na przykładzie Śląska, w: Z. Rykiel, Studia z geografii społecznej (Dokumentacja Geograficzna, z. 3–4, s. 113–119), Wrocław – Warszawa – Kraków: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Sagan I., 2004, „Współczesne studia regionalne – teoria i metodologia, a także praktyka”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 2, s. 25–39.
• Sitek S., 2010, Stykowość obszaru i jej wpływ na przebieg procesów społeczno-ekonomicznych na przykładzie południowej części województwa śląskiego, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Szczepański M., 1997, Opel z górniczym pióropuszem. Restrukturyzacja województwa katowickiego 1989–1996, Katowice: Śląsk.
• Szczepański M., Śliz A., 2010, Dylematy regionalnej tożsamości. Przypadek Górnego Śląska,http://www.regionalneobserwatoriumkultury.pl/kon2.html?file=tl_files/fotki%20kk/Dylematy%20regionalnej%20-%20Marek%20S.%20Szczepanski%2C%20Anna%20Sliz%2C.pdf (dostęp: 4.12.2017).
• Szczepański M., Śliz A., 2014, „Tożsamość regionalna”, w: R. Kaczmarek, A. Kubica, M. Garbacz (red.), Encyklopedia Województwa Śląskiego, t. 1, Katowice: Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej.
• Zaborowski Ł., 2013, Podział kraju na województwa. Próba obiektywizacji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Zaremba P., 1960, Obszary stykowe w planowaniu przestrzennym na przykładzie regionu Piły, Poznań: Instytut Zachodni.
• Zawadzka B., 1993, Województwo i region. Wnioski z doświadczeń francuskich, Warszawa: Agencja Scholar.

Identifiers

DOI

10.7366/1509499517104